سخن اندیشه
تعداد بازدید : 64
اثر «بیّنه الهی» بر تحمل مصیبت های دنیوی در کلام امام هادی (ع)
نویسنده : حجت الاسلام دکتر جواهری عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی
خدای سبحان انسان را آفریده و از راز و نیاز هایش آگاه است . پیامبران و اوصیای آنان و آخرین و برترین پیامبر خدا حضرت محمد صلی ا... علیه و آله وسلم و امامان علیهم السلام برای آگاه سازی بشریت و هدایت و سعادت بنی آدم آمده اند . برنامه الهی پیامبر اسلام و اهل بیت علیهم السلام، جامع و کامل و جهانی و نهایی و ابدی است.
بر همه انسا ن ها لازم است پیش از هر اقدام عملی ، حکم شرعی آن را از قرآن و حدیث اهل بیت علیهم السلام به دست آورند .
«تکلیف گرایی» راه سعادت و رستگاری و تقرب به خدای عز و جل است . تکلیف و وظیفه شرعی را چگونه و از چه راهی می توان شناخت ؟ اثر اقدام و عمل مطابق با تکلیف الهی چیست ؟ رنج ها و سختی های اقدام و عمل به تکلیف الهی چگونه آسان می شود ؟
امام هادی علیه السلام در باره بیّنه گرایی و اقدام بر اساس آن فرموده اند : من کان علی بیّنه من ربّه هانت علیه مصائﺏ الدنیا و لوقرض ونشر ( تحف العقول عن آل الرسول علیهم السلام ، ابن شعبه حرّانی ص 572 الوافی فیض کاشانی ج 26 ، ص 284 )؛هر که را از سوی پروردگارش حجت و دلیل روشنی باشد ، مصیبت های دنیا بر او سبک آید هر چند با قیچی تکه تکه شود وپاره پاره و پراکنده شود.
امام دهم در این حدیث شریف از اثر «بیّنه الهی» در اقدام وعمل یاد کرده اند .
بیّنه الهی و حجت شرعی
بیّنه چیست ؟ راغب اصفهانی نوشته است : البینة الدلالة الواضحة عقلیة کانت او محسوسة ( المفردات فی غریب القرآن ، ماده بین ، ص 68 )؛بینه دلالت و راهنمایی واضح و روشن است، دلالت عقلی باشد یا حسی.
در متن این حدیث «بیّنه من ربه» آمده است .بینه از سوی پروردگار درزندگی انسان هاراهگشاست و حرکت و نشاط و فعالیت و تلاش ایجاد می کند . «بیّنه الهی»، دلیل واضح و برهان آشکار و راهنمایی روشن از سوی پروردگار است که در فرهنگ اسلامی «حجت شرعی» نامیده می شود .
انسان در هرکاری باید بر اساس شریعت الهی گام بردارد . رضایت و خشنودی ذات حق معیار حقانیت و سر افرازی در دنیا و آخرت است . قرآن وسنت پیامبر و اهل بیت علیهم السلام منبع تشخیص راه و تکلیف شرعی است . اگر مومن به بینه و حجت الهی برسد و با دلیل روشن شرعی و برهان دینی و راهنمای الهی اقدام و عمل کند ، خوشحال و شادمان و با نشاط خواهد شد .
آسان شدن مصیبت ها با بیّنه الهی
کارها و اقدامات عملی انسان ها ، توﺃم با سختی ها و رنج هاست و هزینه های فراوانی دارد . گاهی زحمت وفشار و هزینه سنگین برخی کارها ، انسان را از اقدام باز می دارد یا در بین راه متوقف می کند و کارها بی نتیجه و نافرجام می شود.اهل ایمان در جست وجوی وظیفه شرعی و تکلیف الهی اند .
زمانی که بیّنه الهی و حجت شرعی در اندیشه و رفتار برای آنان آشکار شد ، به انجام تکلیف روی می آورند و دیگر تا پایان کار از پای نمی نشینند وهیچ گاه در راه از حرکت باز نمی مانند .
امام هادی علیه السلام اثر «تکلیف گرایی» را در رفتار مومنان مشخص کرده اند . با داشتن بینه الهی و حجت شرعی ، دیگر همه سختی ها و رنج ها آسان می شود .
با داشتن بیّنه الهی سختی ها و مشکلات و تلخی ها همه شیرین خواهد شد . امام هادی علیه السلام نمونه ای از آسان شدن مصیبت های بزرگ دنیوی در پی اقدام وعمل براساس بیّنه الهی را یاد آوری کرده و در تبیین اثر بینه الهی فرموده اند : هانت علیه مصائب الدنیا و لو قُرض و نُشِرَ ؛ مصیبت های دنیا بر صاحب بینه الهی آسان می شود گرچه با مقراض و قیچی بدنش ریز ریز و پاره پاره شود .