ظرفیت سیستان و بلوچستان در گردشگری سلامت
سارا ضمیری- براساس تعریف های سازمان جهانی جهانگردی یکی از اهدافی که می تواند گردشگر را برانگیزد تا عازم مسافرت شود کسب سلامتی است که از آن به گردشگری سلامت تعبیر می کنند.در حقیقت گردشگری سلامت، نوعی از گردشگری است که به منظور حفظ، بهبود و حصول مجدد سلامت جسمی و ذهنی فرد به مدتی بیشتر از ۲۴ ساعت انجام می شود.به این ترتیب یک گردشگر سلامت با مسافرت از محل زندگی خود می تواند از خدمات درمانی مقصد استفاده کند تا سلامت جسمی و روحی اش را به دست آورد. این نوعی از گردشگری است که این روزها در ایران نیز رواج پیدا کرده است و گردشگران زیادی را از کشورهای منطقه برای بهره مندی از خدمات پزشکی و درمانی ایران به کشورمان می کشاند.گردشگری درمانی و بهداشتی امروزه از رو به رشدترین بخش های صنعت گردشگری جهان است که باعث شده است سازمان های دست اندرکار و کشورهای علاقه مند به توسعه گردشگری توجه خود را به این بخش از صنعت گردشگری جلب و برای آن برنامه ریزی کنند.زندگی صنعتی الزاماتی را با خودبه همراه دارد و نیازهایی را برای مردم جوامع مختلف ایجاد کرده است.
در این میان و در بیشتر نقاط مختلف جهان روش های درمانی طبیعی مانند استفاده از چشمه های آب گرم بسیار مورد توجه قرار گرفته و بسیاری به سمت این نوع از گردشگری تمایل دارند.چشمه های آب گرم محل هایی مناسب برای ایجاد اقامتگاه های گردشگری است که با ایجاد مراکز تفریحی و ارائه سرویس ها و امکانات در این نقاط می توان آنها را به مقاصد گردشگری درجه اول برای گردشگران تبدیل کرد زیرا هم لحظه هایی مفرح و پرهیجان خواهند داشت و هم به سلامت و آرامش دست می یابند.
ظرفیت های بی نظیر
با توجه به توانمندی های سیستان و بلوچستان در حوزه درمان و نیز ظرفیت های گردشگری به خصوص وجود چشمه های آب های گرم معدنی که سرمایه ای عظیم در این بخش به شمار می آید، استان را می تواند در حوزه گردشگری سلامت پیشرو کند.
نعمت های خدادادی چون گیاهان دارویی و عسل در برخی مناطق از دیگر مزیت های این استان در این حوزه به شمار می آید و بر همین اساس توجه و مدیریت جامع در بحث گردشگری را مشخص می کند. گردشگری سلامت یکی از راهکارهای توسعه گردشگری در سیستان و بلوچستان است و آن طور که باید از این قابلیت برای جذب گردشگران سلامت استفاده و بهره گیری نشده است.
لزوم تقویت جاذبه های گردشگری سلامت
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان می گوید: از نظر گردشگری سلامت، این استان به جهت برخورداری از جاذبههای طبیعی و ظرفیت های پزشکی خوبی که دارد می تواند مورد تاکید و توجه قرار گیرد.«مجتبی میرحسینی»با تاکید بر ضرورت توسعه گردشگری سلامت می افزاید: تقویت جاذبههای گردشگری سلامت گام بزرگی در راستای ساماندهی گردشگری پزشکی خواهد بود که می تواند برای استان ارز آوری بسیار داشته باشد.با توجه به اینکه رویکرد دولت توجه به ظرفیت مهم گردشگری و توسعه زیرساخت های آن است، این اداره کل در زمینه ایجاد مجموعه های تفریحی و اقامتی و فراهم کردن زیرساخت ها در محل چشمه های آبگرم و گل فشان ها با همکاری سایر دستگاه ها و سرمایه گذاران بخش خصوصی اقدام کرده است.وی خاطر نشان می کند: باجاذبه های طبیعی و ظرفیت های طبیعی بی نظیر از جمله گل فشان ها ، چشمه های متعدد آب معدنی برای رشد و توسعه صنعت گردشگری می توان گام های موثری برداشت.وی با اشاره به اینکه اثر ملی و طبیعی گل فشان ها از جذابیت های منحصر به فردی برخوردار است تاکید می کند: با فراهم کردن زمینه های مناسبی از خصوصیات درمانی این گل فشان ها می توان به بهترین نحو بهره لازم را بردهمچنین با به وجود آوردن زیرساخت های لازم درمناطق نمونه گردشگری استان از جمله شهرستان های چابهار و خاش به پویایی رسید.
تقویت زیرساخت ها
یک کارشناس حوزه سلامت نیز می گوید: یکی از جاذبه ها و امتیازات استان برای توریسم درمانی در حوزه آب درمانی است، به طوری که چشمه های آب معدنی مناسبی در استان شناسایی شده است، اما متاسفانه به دلیل نبود نظام جامع و هماهنگ توریسم درمانی و باتوجه به اینکه ظرفیت های توریسم سلامت در استان آنچنان که باید معرفی نشده است آمار دقیقی از بیماران خارجی که برای درمان به این مراکز مراجعه می کنند وجود ندارد. «احمد میرابی» سالانه بیش از ۲۰ هزار گردشگر از اتباع حاشیه خلیج فارس و عراق، به قصد درمان به شهرهای مختلف ایران سفر می کنند که می توان این افراد را برای درمان به سمت چشمه های آب گرم هدایت کرد.
وجود سازمان تصمیم گیر درباره توریسم درمانی با تاکید بر گردشگری سلامت و ضرورت دادن به ایجاد یک ساختار و نظام جامع می تواند راهگشا باشد.وی تصریح می کند: یکی دیگر از تسهیلات موردنیاز برای افرادی که برای درمان به کشور ما سفر می کنند، داشتن ویزای درمان است تا بتوانند بدون طی تشریفات وارد کشور شوند و به همین دلیل وضع قوانین مشخص، نظارت دستگاه های مسئول بر امر توریسم درمانی این موضوع را تسهیل می بخشد.ایجاد تسهیلاتی که بیماران بتوانند دوران نقاهت پس از بیماری خود را به گردش در ایران و استفاده از جاذبه های طبیعی بپردازند نیز از جمله مواردی است که با هماهنگی دستگاه های مسئول و ساخت مکان ها و مجتمع های خاص تاثیر مطلوبی برجای خواهد گذاشت.این کارشناس حوزه سلامت تاکید می کند: علاوه بر نیازهای مورد اشاره، مراکز آب درمانی و چشمه های آب گرم طبیعی برای جذب گردشگر نیاز به سرمایه گذاری های ویژه ای دارند زیرا این چشمه ها با وضعیت فعلی نمی توانند موفقیت چندانی در جذب گردشگران داشته باشند.
همکاری همه جانبه
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان عنوان می کند: دولت برای تأمین زیرساخت ها و رونق بخشیدن به صنعت مهم گردشگری در مناطق نمونه گردشگری با دهیاران همکاری می کند تا دهیارها و سرمایه گذاران بتوانند برای رونق صنعت گردشگری در روستاهای هدف ، فعالیت کنند.میرحسینی می افزاید: مناطق ایرندگان، کارواندار، تفتان وسنگان خاش به عنوان روستای هدف گردشگری معرفی و زیرساخت های موردنیاز برای توسعه گردشگری فراهم شده است و اعتبارات لازم برای تکمیل کردن مجموعه های خدماتی، تفریحی و اقامتی این روستاها اختصاص یافته است.وی بیان می کند: در حوزه گردشگری سلامت در تفتان و بخش ایرندگان برنامه های خوبی از سوی بخشداران و دهیاران تدوین شده و بر این اساس دولت نیز اعتبارات خوبی در اختیار آنها قرار داده است.
در سال های اخیر قله تفتان با وجود تعداد بسیار زیادچشمه آب معدنی به ثبت ملی رسید که این ظرفیت خوبی برای شکل دهی چارچوبی مشخص برای تقویت گردشگری سلامت در استان است.همچنین بازگشایی و آسفالت جاده های دسترسی به دشت دقال تفتان نیز مشکلات زیرساختی این بخش را تاحدودی برطرف کرده است.این مقام مسئول بیان می کند: امیدواریم با اتمام برنامه های در دست اجرا،شرایط برای ساخت آلاچیق، مکان های استراحت، پیست های مختلف ورزشی و ایجاد تله کابین فراهم شود.وی خاطرنشان می کند: سیستان و بلوچستان نه تنها می تواند یکی از مراکز اصلی گردشگری سلامت در داخل ایران باشد، بلکه حتی با توجه به قابلیت هایی که دارد می تواند پذیرای توریسم سلامت از کشورهای همسایه و برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس نیز باشد و گردشگری سلامت در سیستان و بلوچستان را رونق بخشد.با همکاری سرمایه گذاران بخش خصوصی و دستگاه های دولتی اقدامات خوبی برای زیر ساخت های این منطقه از جمله ساخت آلاچیق و سوئیت های اقامتی صورت گرفته است.وی یادآور می شود: گردشگری درمانی فقط به جذب گردشگر خلاصه نمی شود، بلکه فراتر از آن می تواند موقعیت و جایگاه استان را از نظر علمی، سیاسی، اجتماعی و منطقه ای تقویت کند.با وجود این ظرفیت می توان هر منطقه جغرافیایی ازاستان را به یک قطب فعال گردشگری سلامت تبدیل کرد و رسانهها نیز در این راه می توانند نقش مهمی در آموزش و ارتقای سطح فرهنگی زیست محیطی داشته باشند .
صنعت گردشگری در اقتصاد امروز دنیا جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده است و سیستان و بلوچستان که دارای آثار تاریخی جهانی و جاذبههای گردشگری فراوان است و براساس تصمیمات اتخاذ شده در سال آینده مقصد گردشگری ایرانیان خواهد بود با تقویت بخش های مختلف گردشگری به خصوص گردشگری سلامت می تواند جایگاه واقعی خود را در حوزه گردشگری بیابد.