ورزش خراسان جنوبی قربانی نوسانات مدیریتی
سید حسین حسینی- «استان تازه تاسیس»، این واژه ای است که با گذشت 12 سال از تاسیس خراسان جنوبی هنوز از جانب برخی افراد به گوش می رسد، به خصوص زمانی که قرار است روی برخی نقطه ضعف ها و مشکلات دیگر سرپوش گذاشته شود.
ورزش خراسان جنوبی هم از این قاعده مستثنی نیست، در برابر پرسش هایی مانند این که چرا در بیشتر رشته ها نماینده ای حتی در لیگ های دسته 2 و3 نداریم؟، چرا از برگزاری مسابقات منظم استانی به خصوص لیگ ها در بیشتر رشته ها خبری نیست؟، چرا توان جذب بخش خصوصی در ورزش این قدر ضعیف است؟، و خیلی چرا های دیگر. یکی از جواب های داده شده مربوط به تازه تاسیس بودن استان و البته برخی دلایل دیگر است.
ورزش خراسان جنوبی هر چند که در کنار مشکلاتی مانند فاصله زیاد از بسیاری استان ها ونبود بنگاه های اقتصادی قدرتمند، از محدودیت های مالی هم رنج می برد، ولی این مطلبی است که به گفته دکتر «خادم» معاون امور مجلس وزارت ورزش ، «عمده استان ها با آن دست به گریبان هستند »وتبدیل به یکی از اساسی ترین موانع پیش روی توسعه ورزش شده است.اما مشکلی که طی چند سال گذشته ورزش خراسان جنوبی از آن رنج می برد و شاید از مشکلات مالی هم در مواقعی اثرگذاری بیشتری داشته است، نوسانات مدیریتی بود که وجود داشت.
بلاتکلیفی
پاییز 92 بود که «جعفر قدیری» بعد از 7 سال مدیریت تشکیلات ورزش استان، از این سمت کنار رفت. هر چند او هم مانند بسیاری از مدیران دیگر در زمان فعالیت خود منتقدانی داشت، ولی به عقیده بیشتر مسئولان هیئت های ورزشی در دوران او عمده رشته های ورزشی از روند رشد قابل قبولی برخوردار شد و پای بازیکنانی مانند «مهسا کدخدا» و«نجمه خدمتی» و بسیاری دیگر به تیم های ملی باز شد که سهم مهمی از آن را می توان به ثبات مدیریتی در طول این 7 سال مربوط دانست.اما اولین مدیر بعد از «قدیری» ،مرحوم« عمیدیان» بود که بعد از 3 ماه سرپرستی در اسفند ماه 92 از سوی وزارت ورزش و جوانان کشور به عنوان سومین مدیر کل تشکیلات ورزش استان معرفی شد، او هر چند با نیروی جوانی و پشتکار زیاد تلاش زیادی برای خروج ورزش استان از رکود انجام داد و در این زمینه برنامه های زیادی را هم مد نظر داشت، ولی تقدیر برای او چیز دیگری رقم زد و در نتیجه در شهریور 93 بعد از حدود 6 ماه مسئولیت به علت بیماری درگذشت.
بعد از آن یک ماه طول کشید که «بهرام عزیز زاده مقدم» از سوی وزارت ورزش و جوانان به عنوان سرپرست معرفی شد، طی این یک ماه تشکیلات ورزش استان در بلاتکلیفی کامل به سر می برد و کسی نبود که در موارد مهم بتواند تصمیم نهایی را بگیرد ، برای مثال رئیس هیئت فوتبال استان یکی از دلایل به سرانجام نرسیدن حضور نماینده استان در لیگ 2 کشور در آن سال را شرایط حاکم بر مدیریت اداره کل می داند.«عزیز زاده مقدم» اما چند ماه بعد، به عنوان چهارمین مدیر کل ورزش و جوانان معرفی شد. مسئولیتی که بعد از گذشت کمتر از 20 ماه به صورت ناگهانی در اواخر خرداد ماه امسال پایان یافت و از سوی وزارت ورزش «برومند» به عنوان سرپرست این اداره کل تعیین شد.
عمده ورزشکاران و مسئولان هیئت های ورزشی شرایط این چند سال را به علت این نوسانات والبته برخی موارد دیگر سخت ترین دوران ورزش استان بعد از تاسیس می دانند که سبب از بین رفتن بسیاری از فرصت ها شد.
حضور در لیگ ها
هر چند در حال حاضر خراسان جنوبی دارای یک ورزشکار المپیکی در رشته تیراندازی است و خیلی ها در موفقیت های او خود را شریک می دانند ولی واقعیتی که قبول آن برای برخی شاید تلخ باشد این است که موفقیت او بیشتر به خاطر تلاش و پشتکار این ورزشکار و حمایت بی دریغ خانواده اش است. جالب آن که پدر این ورزشکار در گفتگو با خبرنگار ما بار ها به عنوان اعتراض به نبود حمایت مسئولان ،تهدید به کناره گیری فرزندش از فعالیت های ورزشی وحتی خروج از استان اشاره کرد.
بی شک پیشانی ورزش قهرمانی هر استانی تعداد نمایندگان آن استان در لیگ های رشته های مختلف است.مطلبی که سوای بر حضور تیم هندبال «شمس منیزیم» فردوس در لیگ برتر هندبال، در دیگر رشته ها به طور تقریبی در خراسان جنوبی در حد صفر است. حضور شمش منیزیم هم در لیگ برتر خود داستانی متفاوت است، یک شرکت خصوصی شهرستان فردوس که با سرمایه گذاری و جذب بازیکنان خوب توانست امسال قهرمان لیگ برتر شود. اما تشکیلات ورزش استان تا چه حد می تواند در این موفقیت خود را سهیم بداند. در 2 بازی اول این تیم در لیگ 93 که به علت آماده نبودن سالن استاندارد در فردوس به میزبانی بیرجند برگزار شد، نه فقط مسئولان تراز اول ورزش استان در سالن حضور نداشتند بلکه در حد تامین یک خوابگاه هم همکاری لازم صورت نگرفت و آن ها ناچار به پرداخت هزینه های سنگین برای این امر شدند. در آن زمان مدیر عامل وقت باشگاه چند بار تهدید به کناره گیری از لیگ کرد و حتی مطرح کرد: « اگر مسئولان استان تمایلی به ورود حامی مالی بخش خصوصی به ورزش را ندارند، عنوان کنند تا ما هم تکلیف خود را بدانیم»
شرایط سخت هیئت ها
به خاطر شرایط پیش آمده در حال حاضر ، در رشته بسکتبال که سابقه 11 سال قهرمانی بیرجند در استان پهناور خراسان را دارد، ما حتی نماینده ای در زیرگروه نداریم، در والیبال هر چند طی ماه های گذشته شاهد حرکت های خوبی بوده ایم ولی با وجود داشتن یک ملی پوش در بخش بانوان هیچ نماینده ای در لیگ ها نداریم، وزنه برداری استان طی این چند سال در حال تعطیلی است، 3 سال است که در لیگ های فوتبال هیچ نماینده ای نداریم ، در باستانی، پهلوانان استان که با هزار خون دل خوردن و با دست خالی توانستند عنوان نایب قهرمانی کشور را به دست آورند، هنوز در حسرت یک تقدیر خشک و خالی از سوی مسئولان ورزش استان هستند و در بسیاری رشته های دیگر شرایط بهتری به چشم نمی خورد.حتی در یک صرفه جویی غیر کارشناسی طی این سال ها تنها خوابگاه ورزشکاران مرکز استان تبدیل به ساختمان اداری شد که این نبود خوابگاه ضربه های جبران ناپذیری را به ورزش استان وارد کرده است.
درجا می زنیم
رئیس هیئت فوتبال استان که دل پر دردی از شرایط حاضر دارد، در اشاره به تاثیر نوسانات مدیریتی در ورزش می گوید: به طور قطع این امر در ورزش استان تاثیرگذار است، ما بعد از چند سال تیم داری، در همین 3 سال هیچ نماینده ای در لیگ ها نداشتیم، هیچ فردی هم پیگیر و دلسوز نیست.
«برات زاده» که در حال حاضر عضو کمیته جوانان و شورای راهبردی فدراسیون فوتبال است با اشاره به برگزاری اردوی تیم ملی در بیرجند افزود: ما باتوجه به داشته هایی که داریم حداقل باید دارای یک نماینده در لیگ 2 فوتبال کشور باشیم، در صورتی که 3 سال است حتی در لیگ 3 هم حضور نداریم، برای امسال هم با وجود پی گیری های زیاد هنوز کسی برای حضور در لیگ از ما حمایت نکرده است، درحالی که در استان های دیگر علاوه بر مسئولان ورزشی ، استانداران و نمایندگان مجلس هم پیگیر مسائل ورزشی هستند.وی با بیان این که طی چند سال گذشته در ورزش استان در حال در جا زدن هستیم از مسئولان وزارت ورزش می خواهد تا با انتخاب یک مدیر قوی و توانمند، ورزش خراسان جنوبی را از بلاتکلیفی در بیاورند.
مدیریت سلیقه تا برنامه؟
مدیر تربیت بدنی و فوق برنامه دانشگاه بیرجند که به عنوان کارشناس ورزش استان ، با عمده هیئت های ورزشی در ارتباط است در این خصوص می گوید: یک مدیر در آغاز فعالیت خود یک سری برنامه های کوتاه مدت،میان مدت و بلند مدت تعیین می کند و لازمه موفقیت در برنامه ها ثبات در مدیریت است تا او بتواند به وظایف خود عمل کند.دکتر«ایل بیگی» می افزاید:به طور قطع وقتی در یک حیطه مانند ورزش ما به طور مداوم شاهد رفتن و آمدن های مختلف باشیم، هر فردی که می آید ،به دنبال راهکارهای مخصوص به خود است،بنا براین مشکلی که جدای از تغییرات پی در پی در ورزش خراسان جنوبی داریم، این است که هر کس بر اساس سلیقه های خودش برنامه ریزی می کند.به گفته وی تغییرات پی در پی مدیریتی نشان دهنده خمودگی ورزش استان است و ورزش ما به خصوص در بخش قهرمانی چشم انداز خوبی ندارد، آن گونه که به خاطر نبود ثبات طی این سال ها نه فقط پیشرفتی نداشته ایم ،بلکه یا درجا زده و یا رو به عقب حرکت کرده ایم.
به جهش نیاز داریم
وی ادامه می دهد: اگر شهرستانی مانند فردوس یک تیم هندبال را راهی لیگ برترکرده است، همتی بوده که در آن شهرستان انجام شده است و واقعیت این است که ما در مرکز استان شرایط خوبی در ورزش قهرمانی نداریم و نیاز داریم تا با یک برنامه توسعه ای یک جهش در این جا به وجود بیاوریم، زیرا هر رشته ای که در مرکز استان فعال باشد در سایر شهرستان ها هم تاثیر گذار است.وی با اشاره به نبود برنامه مدون طی سال های گذشته می گوید: شاهد هستیم که هر کس در ابتدای مسئولیت قول ها و وعده های بسیار زیادی می دهد ولی در نهایت ما شاهد اجرای یک برنامه مشخص شده هستیم که منجر به جهشی نمی شود.به گفته وی در حالی که نقش مدیریت ها در رشد ورزش به هفته و حتی روز بستگی دارد، با هر تغییر مدیریتی، از زمان سرپرستی تا تعیین مدیر و مسلط شدن بر شرایط حداقل 6 ماه طول می کشد و این یعنی 6 ماه بلاتکلیفی.
اهمیت ارتباط های یک مدیر
وی با اشاره به شرایط ورزش استان طی سال های 85 تا 92 که از دید بسیاری ازهیئت ها شرایط بهتری بر ورزش استان حاکم بود، تصریح می کند: به طور قطع ثبات مدیریتی طی سال های یاد شده نقش مهمی در توسعه ورزش داشت ولی مسئله مهم تر از آن ، ارتباط هایی است که یک مدیر می تواند با مجموعه استان چه بخش دولتی و چه خصوصی و همچنین با وزارت خانه و فدراسیون های مختلف داشته باشد و از آن در جهت پیشبرد برنامه هایش استفاده کند.یک مدیر به خصوص در استان محرومی مانند خراسان جنوبی باید توان ایجاد چنین ارتباطی را داشته باشد.
وی در پاسخ به پرسشی در مورد نقش وزارت ورزش در به وجود آمدن این شرایط می گوید: من به عنوان کسی که خودم مدتی با وزارت در ارتباط بوده ام ،باید بگویم که وزارت ورزش هم در این زمینه محدودیت هایی دارد،یعنی شرایطی پیش می آید که وزارت ورزش نمی تواند گزینه مورد نظر خودش را بیاورد،برای مثال تا نام یک نفر مطرح می شود ،نامه نگاری ها و اعتراض هایی انجام می شود، که انتخاب را با مشکل روبه رو می کند وگرنه اگر مدیر خوبی تعیین شود و ورزش استان توسعه پیدا کند، در ابتدا برای خود وزارت خوب است.
وی به عضویت ورزشکاران خراسان جنوبی در تیم های ملی اشاره و عنوان می کند: وقتی ورزشکاری بعد از 2 یا 3 سال فعالیت به عضویت تیم ملی در می آید، یعنی ما از ظرفیت های خوبی برخوردار هستیم ولی با وجود همه این ها باز خیلی از استان ها که از ما محروم تر هستند، رشدشان از ما بیشتر است،پس معلوم می شود مشکل در جای دیگری است.
گزینه های وزارت ورزش
تعیین مدیر کل جدید در چه مرحله ای قرار دارد؟ برای پاسخ به این پرسش به سراغ مسئولان وزارت ورزش و جوانان می رویم در حالی که پس از چند بار تماس موفق به گفتگو با «رحمانی» مدیر کل امور استان های وزارت ورزش نمی شویم، «خوشرفتار»مسئول دفتر وی از وجود چند گزینه مورد نظر سخن گفته که در حال حاضر مرحله مصاحبه را پشت سر می گذارند تا وزارت به گزینه مورد نظر برسد. او البته وجود هرگونه فشاری از داخل استان را حتی در گذشته رد می کند.