مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن:
تعداد بازدید : 54
فردوسی نشان روح ملت ایران است
نشست «پل ادبی ایران و چین» در مرکز فرهنگی شهرکتاب برگزار شد
به دعوت مرکز فرهنگی و بینالملل شهر کتاب و موسسه نمایشگاههای فرهنگی ایران، هیئتی از انجمن نویسندگان چین در نشست ویژه شهر کتاب حضور یافت. به گزارش ایسنا در این نشست علیاصغر محمدخانی، لی یی مینگ، فوشیو پینگ، لی شائو جون، یوگویلی، ابوالقاسم اسماعیلپور، مهدی محبتی، علیاصغر سیدآبادی، الهام میرزانیا، آزاده باقری و جمعی از نویسندگان، شاعران و محققان ایرانی حضور داشتند.
در ابتدای نشست، علیاصغر محمدخانی، معاون فرهنگی و بینالملل شهر کتاب، درباره پیشینه روابط فرهنگی ایران و چین گفت: درباره روابط فرهنگی ایران و چین بسیار نوشته و سخن گفتهاند؛ از عصر درخشان فرهنگ ایران در چین، از چگونگی ورود اسلام به چین، از خاندانهای بزرگ ایرانی در سرزمین چین، از نگارگری در ایران و چین، از هنر سفالگری و چینیسازی در ایران و چین، از تاثیر ایرانیان بر معماری چین، از کارنامه ایرانیان عهد باستان در چین، از دهکده پارسی در جنوب چین و از سنگنوشتههای فارسی در چین. هم اکنون حدود 44هزار مسجد در چین وجود دارد که معماری آن در استانهای غربی این سرزمین به صورت معماری ایرانی بیشتر به سبک مساجد دوران تیموری باقی مانده است.
در صد سال گذشته هم آثار سنتی فارسی به چینی ترجمه شده است و آثاری از ادبیات و حکمت و تاریخ چین به فارسی. اگرچه آثاری که از فرهنگ و تاریخ و هنر و اندیشه چین به فارسی ترجمه شده بیشتر از آثاری است که از ادبیات و فرهنگ ایران ترجمه شده است اما در حوزه ادبیات معاصر و تحولات ادبی در پنج دهه گذشته در دو کشور آثار اندکی به هر دو زبان ترجمه شده است.
یاد زین یان شن و جان خونین را گرامی میداریم که آثار مهمی را از ادبیات فارسی به چینی ترجمه کردند و اکنون در میان ما نیستند.
«گلستان» سعدی یکی از متونی است که در مکتبهای اسلامی چین تدریس میشود
در ادامه لی یی مینگ، رئیس دفتر انجمن نویسندگان و منتقد ادبی، ضمن اشاره به استقبال شگفتانگیز ایرانیان از هیئت چینی، درباره ایران گفت: ایران یکی از کشورهای متمدن جهان است که اشعار سنتی برجستهاش در ادبیات جهان، جایگاه بسیار مهمی دارد. شاهکارهای جاودان شاعران نامداری همچون فردوسی، خیام، سعدی، حافظ و... به زبانهای مهم دنیا ترجمه شده که توجه و تحسین بسیاری از علاقهمندان ادبی سراسر جهان را برانگیخته است. «گلستان» سعدی یکی از متونی است که در مکتبهای اسلامی چین تدریس میشود. چین کشوری متمدن در شرق جهان است که تاریخی پنجهزارساله و تاریخ مکتوبی سههزارساله دارد. اولین مجموعه اشعار چین با نام «اشعار مقدس» در فاصله بین قرن ۱۱ قبل از میلاد تا قرن ۶ قبل از میلاد نوشته شده که آثار شعری ۵۰۰ ساله را درج کرده و دریچهای رو به سنت رئالیسم شعری چین را گشوده است. متون ادبی قدیمی و معروف چینی زیادی همچون «رویای عمارت سرخ»، «سیر باختر»، «کرانه رود»، «داستانهای سه پادشاهی» و «هنر رزم سون زه» به زبانهای بسیاری ترجمه و در سراسر دنیا پخش شده است.
او درباره چین نوین و اهمیت ارتباطات با دیگر کشورها در عصر مدرن تصریح کرد: بعد از ورود به قرن بیستم، تاکنون ادبیات مدرن چین هرسال حدود 50هزار کتاب منتشر میکند، چیزی بالغ بر 900هزار شعر در مجلههای ملی به چاپ میرسد و حدود صدهزار رمان آنلاین در اینترنت منتشر میشود. همزمان بسیاری از آثار ادبی خارج از کشور نیز معرفی، ترجمه و منتشر میشود تا سطح دانش و آگاهی علاقهمندان به مطالعه را غنیتر کند. از آنجا که نوینسازی چین همگام با سرعت جهانی بوده، مکتبهای رمان نوین خارجی به تولید آثاری مثالزدنی منجر شده است. در بازگشت به سنتهای ادبی، هنری، فرهنگ سنتی چینی مورد توجه قرار گرفته و همین دگرگونی موجب ایجاد جریانی تازه شد. نویسندگان چینی جایزههای بینالمللی ادبی بسیاری را بردهاند و ادبیات معاصر چینی به قدرتی برای دگرگونی ادبیات جهان تبدیل شده است.در ادامه فوشیو یینگ، رماننویس، درباره وضعیت رمان معاصر چین، سخنرانی کرد و در بخشی از صحبتهای خود درباره ویژگیهای رمان معاصر چین گفت: نویسندگان چینی در دهه 80 قرن بیستم میلادی، از فرهنگ غرب تاثیرات عمیقی گرفتند. در سالهای اخیر، به همراه توسعه برقآسای جامعه چین، نویسندگان چینی که موقعیتشان دستخوش تغییرات فاحش زمانه شده بود، بیشتر به بیان تجارب چین جدید اهمیت دادند. آنها داستانهای چین جدید را روایت کردند. با توجه به مواد مغذی که از منابع فرهنگ سنتی چین استخراج میکردند و با استفاده از روشهای منحصر به فرد زیباییشناسی مردم چین، جهان درونی پرپیچ و خمی را نگاشتند که از محیط زبانی و تاریخی عظیم چینیان برمیآمد. ویژگی رمانهای چینی، داشتن حس تاریخی است. بسیاری از نویسندگان چینی خود را وقف توصیف تجارب چین قرن بیستم کردند. آنها به کرات از تاریخ انقلاب چین و جریان نوینسازی نوشتند و تجارب پیچیده مردم چین را در عصر نوین بیان کردند. سخنران بعدی این همایش، لیشائو جون، شاعر و سردبیر شعر بود که درباره شعر معاصر چین سخن گفت. وی با اشاره به اینکه شعر پیشآهنگ ادبیات است، شعر معاصر چین را در یک بازه چهلساله به چهار دوره تقسیم کرد و گفت: دوره نخست، دوره شعر مبهم است که پایه اصلی مطالعات خارجی است و ترجمه شعر در این دوره رایج شد. شعر مبهم منشاء پیدایش یک نوع جریان جدید شعری در دوره بعد از انقلاب بزرگ فرهنگی است که در جستوجوی خصلت فردی، خودجویی و دعوت حقیقت و کمال و بازگشت طبیعت انسانی است و دارای روح روشنگر نیرومند، فکر انتقادی و آگاهی از عصر است که نوعی روش جدید در بیان شعر و جستوجوی زیباییشناسی است. در دوره دوم، شعر در جستوجوی ریشهها و سنتهای درونی است. ادبیات در جستوجوی ریشههایی که به یک روند فکری تبدیل شد از محافل داستانی آمده است. دوره سوم، دوره اساسی طرح شعر نام دارد. این مرحله کندوکاو در درجات پایینتر و نزدیکی به طبیعت و پر کردن پایههای شعر است. از نشانههای این دوره ظهور شاعرانی از طبقات پایین و شکوفایی شعر محلی است. همچنین در این دوران زنان در عرصه شعر شکوفا میشوند. مرحله چهارم، مرحله جدیدی است که من پیدایش سریع آن را پیشبینی میکنم و آن را مرحله رو به پیشرفت مینامم. این دوره تسلط همهجانبه بر مطالب خواهد بود و ظهور تعداد زیادی شاعر برجسته که دارای سبک خاص شخصی و در جستوجوی زیباییشناسی هستند؛ در این دوره شاعران بزرگی پدید میآیند.
در ادامه یوگویلی، مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مطالعات زبانهای خارجی پکن، با اشاره به جایگاه فردوسی در چین و ترجمه چند کتاب برای انتقال روح فردوسی به فرهنگ چین تصریح کرد: همانگونه که در روز بزرگداشت فردوسی، در ایران مردم به آرامگاه او میروند و این روز را جشن میگیرند، سالهاست به همت رایزنی فرهنگی مراسم بزرگداشت فردوسی در دانشگاه چین برگزار میشود.
او با اشاره به اینکه خواندن شاهنامه را مدیون دکتر عربعلی شروین است، درباره پیشینه معرفی فردوسی به زبان چینی مطالبی را بیان کرد و از زبان دکتر جان خونین، درباره فردوسی گفت: فردوسی نشان روح ملت ایران است. این ارزیابی بسیار دقیق و بجاست. فردوسی در شاهنامه در ترسیم چهره قهرمانان و استفاده از زبان و تایید ارزشهای اخلاقی و انسانی و ستایش خرد و عقل موفقیت عظیمی را به دست آورد. ما باید پل دوستی بین ملت ایران و چین را هر چه محکمتر و استوارتر کنیم.
بیش از 10 درصد ادبیات ما در حوزه صورتگریهای تصویری مرهون چین است
سپس دکتر مهدی محبتی به وامگیریهای فرهنگ ایران از فرهنگ چین اشاره کرد و گفت: چین از چند جهت برای ما اهمیت دارد: از جهت تاریخی، همواره مراودات بسیاری داشتیم. از جهت جنگهایی که با چین داشتیم. از جهت اسطورهای که همیشه پیوندهای مهمی میان ما بوده است. از جهت دینی هم تنها جایی که پیامبرمان فرموده علم را بجویید همین چین است. از جهت ادبی هم مراودات ادبی ما با چین دنیایی است.
او افزود: ادبیات ما پر است از واژگانی چون مشک ختن، بت چین، چین و چگل، آهوی چین، کیمیا و جادو و استعارات بسیاری از این فرهنگ وارد ادبیات ما شده است. چین هم اکنون با کالاهایش جهان را تسخیر کرده اما در گذشته چنین نبوده است. هر جا در فرهنگ ما صورتگر و صورتگری میآید به چین ربط دارد. در فرهنگ ما سیمرغ نماد جبرئیل است و اگر اشاره میشود که پر جبرئیل در چین افتاده است باید در اینباره تحقیق شود که وهم و خیال است یا حقیقتی است که کسی آن را کشف نکرده است. چین به لحاظ تاریخی و مدرن بودن دنیا را همیشه در قبضه داشته است. اگر کسی آمار بگیرد شاید بیش از 10 درصد ادبیات ما در حوزه صورتگریهای تصویری مرهون چین باشد که تا امروز ادامه یافته است.