امام حسن عسکری(ع) چگونه تهدیدها را به فرصت تبدیل کردند؟
تعداد بازدید : 37
ترویج دین و اخلاق در عصر اختناق
گروه اندیشه
info@khorasannews.com
دوران امامت امام حسن عسکری(علیه السلام) در حالی آغاز شد که شیعیان از سوی دستگاه خلافت عباسی با محدودیتهای فراوانی روبهرو بودند. در همین حال، جهان اسلام درگیر اغتشاشات سیاسی و اعتقادی فراوان بود. این اوضاع و احوال آشفته، مانع از آن نبود که دستگاه ستمگر خلافت عباسی، دست از اعمال محدودیت و فشار بر شیعیان و امامان(علیهم السلام) بردارد. عباسیان، میدانستند که از نظر بسیاری از مردم، ائمه اهلبیت(علیهم السلام) شایستگی حکومت دارند و تلاشهای منحرفانه سیاسی و اعتقادی دستگاه خلافت عباسی، نمیتواند روی حقیقت سرپوش بگذارد. به همین دلیل، در دوران تمام خلفای عباسی، موضوع اعمال محدودیت و به شهادت رساندن امامان(علیهم السلام) و اصحاب و دوستدارانشان، در دستور کار قرار داشت. با این حال، محدودیتهای اعمال شده، نتوانست مانع ترویج آموزههای ناب اسلامی شود. امام حسن عسکری(علیه السلام)، با وجود محدودیت بسیار شدید، توانستند از کمترین فرصتها بیشترین بهره را ببرند و تربیت شدگان مکتب امام(علیه السلام)، با هدایت و مدیریت الهی آن حضرت، موفق به گسترش آموزههای اصیل اسلامی شدند. آنچه در پی میآید، فرازهایی از جلد سیزدهم کتاب «پیشوایان هدایت»، اثر حجتالاسلام سید منذر حکیم است که در آن، مؤلف به صورت مختصر و گذرا، به بیان شرایط و وقایع دوران امامت امام حسن عسکری(علیه السلام) پرداخته است.
امامت و رهبری مسلمانان
امام حسن عسکری(علیه السلام) سیزدهمین معصوم و یازدهمین امام از امامان اهل بیت(علیهم السلام) پس از پیامبر اکرم(صلی ا... علیه وآله) است. آن حضرت تحت نظارت پدر بزرگوار خود حضرت امام هادی(علیه السلام) رشد و پرورش یافت و در دانش و زهد و پرهیزگاری، سرآمد مردم روزگار خویش شد. آن حضرت مدت 22 یا 23 سال از عمر شریف خود را در کنار پدر به سر برد و در طول این مدت، میراث امامت و نبوت را از ایشان دریافت کرد. امام حسن عسکری(علیه السلام) از نظر علم و عمل، رهبری و مجاهدت و خیرخواهی برای امت جد خود حضرت محمّد(صلی ا... علیه وآله)، بسان پدران بزرگوار خود بود. شایستگی حضرت امام حسن عسکری(علیه السلام) برای امامت و پیشوایی مسلمین از زمان حیات پدر بزرگوارش حضرت امام هادی(علیه السلام) در میان مردم معلوم بود و نزد اصحاب خاص امام هادی(علیه السلام) و عامه مسلمانان، این مسئله به اثبات رسیده بود که آن حضرت، پس از پدر بزرگوار خود، امام مفترضالطاعه در میان مسلمانان است.امام حسن عسکری(علیه السلام) پس از شهادت پدر بزرگوار خود، مسئولیت امامت و پیشوایی مسلمانان را به عهده گرفت و امامت آن حضرت حدود شش سال به طول انجامید؛ شش سالی که طی آن، امام (علیه السلام) در سخت ترین شرایط قرار داشت. خلفای عبّاسی که حریص ترین مردم برای حفظ و نگهداری حکومت و قدرت بودند، می دانستند که مهدی اهل بیت پیامبر اکرم(صلی ا... علیه وآله) از فرزندان حضرت علی و حضرت امام حسین(علیهما السلام) میباشد. آنان دائماً مترصّد بودند تا آن حضرت را پیدا کنند و به ایشان آسیب برسانند.
ایجاد محدودیت برای امام(ع) از سوی عباسیان
حضرت امام حسن عسکری(علیه السلام) استاد دانشمندان، الگوی عابدان و رهبر مبارزان سیاسی زمان خویش بودند. آن حضرت، با وجود دشمنی هیئت حاکم با اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) و تعقیب و پیگرد آنان و پیروانشان، همواره مورد توجّه عموم مردم قرار داشتند و محبّت و ولایت مردم نسبت به آن بزرگوار، روز به روز بیشتر میشد. به همین دلیل، دستگاه خلافت عبّاسی، افزون بر اجبار آن حضرت به اقامت در شهر سامرّا، امام(علیه السلام) را مجبور کرده بود که هفته ای 2 روز در دارالخلافه عبّاسی حاضر شود. تاریخ نویسان حضور مردم را در روز رفتن امام حسن عسکری(علیه السلام) به دارالخلافه این چنین شرح داده اند:«خیابان پر از جمعیت شده بود، به گونهای که کسی توانایی راه رفتن نداشت و کسی هم نمیتوانست خود را در میان آن جمعیت جا بدهد. هنگامی که امام(علیه السلام) وارد خیابان شدند، صداها خاموش شد و در هنگام ورود و خروج از دارالخلافه، مردم برای آن حضرت راه باز کردند.» دستگاه خلافت عباسی، دائماً مراقب حضرت امام حسن عسکری(علیه السلام) بود و جاسوسان متعدّد آن حضرت را احاطه کرده بودند.
تقویت سازمان وکلا و برنامههای مخفیانه
به همین سبب بود که حضرت امام حسن عسکری همچون پدران بزرگوار خود(علیهم السلام)، به فعالیتهای سری و مخفیانه اهمیت خاصی می دادند. افزون بر این، آن حضرت برای تحکیم سازمان وکلا نیز، تلاش فراوانی کردند تا به این وسیله، بتوانند در آن شرایط سراسر اختناق و محدودیت، مسئولیت رهبری خود را به شکل کامل انجام دهند. در نتیجه همین فعالیت ها بود که امام(علیه السلام) موفّق شدند همه توطئههای دشمن را برای جلوگیری از گسترش آموزههای اهلبیت(علیهم السلام) در هم بشکنند.حضرت امام حسن عسکری(علیه السلام) همچون پدران بزرگوار خود(علیهم السلام) برای مقابله با ستم و جلوگیری از به بازی گرفتن مقدّرات و مصالح امت اسلامی توسط خلفای عباسی، وارد میدان مبارزه سیاسی شدند. آن حضرت توانستند از اصول شریعت و ارزش های اسلامی به بهترین شکل ممکن، محافظت کنند و زمینه را برای عصر غیبت که پیامبر اکرم(صلی ا... علیه وآله) و پیشوایان از اهل بیت آن حضرت(علیهم السلام) خبر از حتمی بودن و ضرورت آن داده بودند، آماده کنند.مکتب اهل بیت(علیهم السلام) در عصر امام حسن عسکری(علیه السلام) و به همت شاگردان و اصحاب آن حضرت، تقویت شد و گسترش یافت. آن حضرت با وجود سختی شرایط دوران حیات مبارکشان، در فرایند دفاع از شریعت، مبارزه با بدعت ها و هدایت گمراهان و تردیدکنندگان و جذب آن ها به سوی دین و ارزشهای دینی، با جدیت تمام به فعالیت می پرداختند.