هفته قبل به طور مفصل درباره روش ها و فرایند تحلیل بنیادین بحث کردیم و گفتیم که در نگاه کل به جزء، از تحلیل کلان شروع می کنیم و بعد از انتخاب برخی صنایع و گروه های صنعت، نمادهای برتر را ارزیابی می کنیم. در روش جزء به کل شروع تحلیل با یک شرکت است.
برای تحلیل بنیادین نمادها نیز چندین ابزار در اختیار داریم؛
1- گزارش های پیش بینی سود (که مربوط به سال مالی پیش روست)
2- صورت های مالی سود و زیان (که مربوط به آخرین فصل گذشته است)
3- گزارش های ماهانه.
4- گزارش ها و اطلاعیه های شرکت در خصوص اتفاقات با اهمیت و آثار آن (مثل راه اندازی خط تولید جدید یا تولید محصول جدید یا تهاتر بدهی ها یا فروش دارایی و...)
5- اخبار پیرامونی راجع به نرخ های خرید و فروش، وضع تعرفه بر واردات نهادها یا محصول تولیدی شرکت و...
قبلا درباره دو ابزار اول یعنی پیش بینی سود (EPS) و همچنین صورت سود و زیان صحبت کردیم. گفتیم که EPS فقط یک پیش بینی بر اساس بودجه شرکت و نرخ های تقریبی تولید و فروش و هزینه است و ممکن است تغییر کند. صورت های سود و زیان منتشر شده هم مربوط به فصل گذشته است (برای هر فصل یک ماه بعد از اتمام آن منتشر می شود).
به روز ترین گزارش از عملکرد محقق شده شرکت
در این میان گزارش های ماهانه، تقریبا دقیق ترین و البته به روزترین اطلاعات منتشرشده از سوی شرکت و نشان دهنده آخرین تحولات محقق شده آن است. این گزارش ها چند روز بعد از پایان هر ماه، روانه کدال می شود و میزان تولید و فروش شرکت (و نه سود) را در ماه گذشته و همچنین از ابتدای سال تا پایان ماه اخیر، گزارش می کند.
میزان تولید و فروش را می توان در ماه های متوالی مقایسه کرد و میزان متوسط را با سال قبل. این روندها و مقایسه ها شما را به حقایقی مجهز خواهد کرد که بتوانید تغییرات احتمالی در سود آینده شرکت را با خطای کمتری تخمین بزنید.
علاوه بر آن با تقسیم میزان فروش بر میزان تولید، نرخ کالای تولیدی هم به دست می آید که می تواند نشان دهد آیا نرخ محصول شرکت رو به کاهش است یا افزایش. البته حواستان به نقص این گزارش ها هم باشد. همان گونه که گفته شد در این گزارش های ماهانه تصویری از هزینه ها و سود ارائه نمی شود؛ بنابراین تحلیل های حاصل از ارزیابی تولید و فروش در صورتی معتبر خواهد بود که تغییر با اهمیتی در هزینه های شرکت (مواد اولیه، هزینه مالی و...) رخ نداده باشد.
یک مثال قندی
تا پایان دی، شرکت ها گزارش مفصل عملکرد 9ماهه خود (شامل صورت سود و زیان و پیش بینی جدید از سود سال 96) را منتشر خواهند کرد اما هم اکنون گزارش کل تولید و فروش شرکت ها تا پایان آذر روی کدال قرار دارد. بنابراین اگر بتوانید با استفاده از روندهای ماهانه امسال و مقایسه آن با سال های قبل، سمت و سوی گزارش جدید را تحلیل کنید، معاملات موفق تری پیش رو خواهید داشت.
برای دسترسی به گزارش های ماهانه می توانید در کدال، این گزارش ها را جست وجو یا در TSE و IFB گزارش های اخیر را مرور کنید و آمار تولید و فروش را بیابید. در TSETMC نیز می توانید بعد از جست وجوی نماد مد نظر، زبانه تولید و فروش را انتخاب کنید تا مجموع تولید و فروش های سه ماهه را ببینید.
برای نمونه و نشان دادن کاربرد این گزارش ها، در جدول مقابل میزان تولید و فروش قند قزوین در بهار امسال جمع آوری شده است. چنان چه واضح است تولید هر سه محصول اصلی این شرکت از 97 تا 2516 درصد رشد کرده است. کسانی که می دانستند این شرکت قرار است از محل کشت پاییزه در سال 95، در بهار 96 تولید بیشتری داشته باشد، اما درباره تحقق آن یا میزان تحقق تولید مازاد از این محل تردید داشتند با این گزارش ها مطمئن می شدند که اتفاق قابل توجهی در شرکت افتاده است. در واقع تحلیل گران می توانستند در بهار امسال و بعد از انتشار گزارش های تفصیلی سود و زیان در انتهای تیر، جهش تولید شرکت را با توجه به وضعیت تولید انواع محصولات دریابند و با توجه به آن تعدیل سود شرکت را پیش بینی کنند.
شما می توانید همین کار را درباره دیگر شرکت های این گروه یا گروه منتخب دیگری، همین الان، برای فصل پاییز انجام دهید. مثلا در گروه فلزات و پتروشیمی، می توانید با گزارش های تولید و فروش تا پایان آذر، تاثیر رشد دلار بر سودآوری شرکت ها را رصد کنید.