راهنمای سفر به مناطق گردشگری اطراف طبس
تعداد بازدید : 250
کال جنّی از مسیر شالیزار های کویری
نویسنده : سمیه محمدنیا حنایی h.habibi@khorasannews.com
ابتدای فهرست قبل از هر چیزی یادداشت کرده بودم؛ آب به میزان زیاد! وتقریبا اولین چیزی را هم که آماده کردم، تا داخل صندوق عقب خودرو جاسازی کنم؛ بطری های زیاد آب بود. همسرم هم ورد زبانش شده بود؛ آب! آب!... آب که یادت نرفت؟ آب به میزان لازم برداشتی؟ خیالم از بابت آب راحت باشد؟ جواب دادم:بله. و برای این که خیالش را راحت تر کنم، ادامه دادم که: اگر هم دیدیم هوا خیلی گرم است، و ممکن است برای پیاده روی های طولانی مشکلی پیش بیاید؛ از مغازه ای یا دکّه ای، آب معدنی می خریم. حالا دیگر همه بقالی ها هم آب معدنی دارند؛ تازه آن جا هم که بی آبی بیداد می کند؛ حتما آب معدنی دارند. تازه کلمن را هم پر از یخ کرده ام، آن ها هم ذوب شوند، یک عالمه آب می شود. خلاصه تمام ذهن مان را مسئله آب پر کرده بود. البته حق داشتیم. مقصد گردشگری مان، روی نقشه ایران درست در نزدیکی کویر قرار داشت. با خشکسالی های این سال های گذشته هم، هر جور حساب می کردیم؛ وضعیت آبی آن جا نه تنها خوب نبود؛ که احتمالا اصلا آبی وجود نداشت. راست اش را بخواهید، در دلم دعا می کردم؛ که حداقل نیمی از زیبایی و سرسبزی را که درعکس های اینترنتی مقصد مد نظرمان، دیده بودم؛ بتوانم با این اوضاع آب و هوایی شاهد باشم. اصلا گاهی تردید داشتم که برویم یا نه؟ اگر می رفتیم با این هزینه ها و جاده و مرخصی که به خون جگر گرفته بودیم و آن جا، جایی نبود که فکرش را می کردیم، چقدر حیف می شد... به هرحال با تمام تردیدها و احتیاط ها عازم طبس شدیم. بعد از وارد شدن به طبس و بازدید از روستاهای ییلاقی اطراف آن، هر از گاهی با لبخند به همسرم می گفتم می بینی ما چقدر زیره به کرمان آورده ایم!
طبس
طبس بزرگ ترین شهرستان استان خراسان جنوبی حدود 550 کیلومتر با مشهد فاصله دارد. این شهرستان زیبا در ورودی کویر یزد، قرار دارد. گل سر سبد گردشگری اش، باغ سرسبز و خرم «گلشن» است. باغی بزرگ و طبقاتی که تنوع گیاهی اش، در دل کویر، باور نکردنی است. صحن و سرای امامزاده حسین بن موسی الکاظم (ع) در طبس، علاوه بر ایجاد فضای معنوی در شهر، مسبب تاسیس اقامتگاه های مناسب و ارزان قیمتی برای گردشگران و زائران نیز شده است. نزدیکی ییلاقات خوش آب و هوا به طبس، به گردشگران این اجازه را می دهد؛ که این شهر را به عنوان محل اقامت خود انتخاب کنند.
روستای ازمیغان
اولین شگفتی طبس، 40 کیلومتر مانده به آن، قرار دارد. روستایی خوش آب وهوا و پر آب، آن قدر پر آب که اهالی اش به شغل شالی کاری پرداخته اند! اگر شما هم مثل من، تصورتان از شالیزار، زمین های پرآب در سرزمین های شمالی است، با دیدن شالیزارهای خرم و مشرف به کوه های خشک و نزدیک به بیابان، مطمئنا تعجب خواهید کرد. صد البته، هنگامی که ببینید شالی کاران در زیرسایه نخل ها استراحت می کنند، دهانتان از تعجب باز خواهد ماند. «ازمیغان» در میان دره ای قرار دارد، رودخانه خروشان در وسط دره، وظیفه آب رسانی و طراوت بخشی به روستا را دارد. برای گشت و گذار در روستا، بهتر است در پارکینگ ابتدای روستا، خودروهایمان را پارک کنیم و پیاده به «ازمیغان» گردی بپردازیم. این گشت و گذار از حاشیه رودخانه آغاز می شود. اما آب آن چنان زیر نور خورشید دلبری می کند، که بالاخره طاقت نمی آورید و ادامه مسیر را وارد رودخانه خواهید شد. ماهی های ریز و سیاه بلافاصله به پاهایتان هجوم می آورند و آن ها را قلقلک می دهند. از ابتدای روستا تا «تخت عروس» 45 دقیقه پیاده روی پیش رو دارید. تخت عروس در واقع سنگ مسطح و سفیدی است که در کف رودخانه قرار گرفته و آب اطرافش را احاطه کرده است. هماهنگی چشم نوازی از لاجوردی آب، سبزه های خوش رنگ حاشیه رود، کوه های طلایی قد برافراشته و در نهایت سفیدی خیره کننده تخت عروس مانند تابلوی نقاشی در پیش چشمان تان قرار دارد. نهایت این زیبایی حیرت آور، آبشار خروشانی است، که به آبشار «قدمگاه» شهرت دارد. در آبشار علاوه بر تمام زیبایی های بصری، صدای دلنواز برخورد آب با سنگ ها که با آواز پرندگان در آمیخته، موسیقی است که گوش هایتان را نوازش می دهد.
بارگاه امامزاده سید محمد بن جعفر طیار (ع)، برادرزاده امام علی علیه السلام، در بلندی مشرف به ازمیغان دیده می شود. تاریخ وفات یا شهادت این امامزاده به دوران جنگ های اعراب و ایرانیان برمی گردد، اما قدمت بنای این آرامگاه حدود 40 سال پیش و بعد از زلزله مهیب 1357 است. در صحن امامزاده شما می توانید تمام روستا را ببینید. در چشم انداز روستا از صحن امامزاده، روستای اصیل و خرم با خانه هایی کاهگلی و سقف هایی گنبدی و زمین های کشاورزی آباد به خوبی دیده می شود. برای خورد و خوراک هم می توانید غذایتان را در طبس تهیه کنید یا در اقامتگاه بالادست روستا دلی از عزا دربیاورید.
کال جنی
آن چه که عوارض طبیعی را خاص تر و علاقه مان را برای بازدید آن ها صد چندان می کند؛ افسانه ها و روایت هایی است که محلی ها درباره آن ها بیان می کنند.«کال جنی» با اسم و روایتی ترسناک، از جمله همین مکان هاست. جایی که براساس داستان ها اگر تنها یا در شب یا صبح خیلی زود به آن جا بروید، جن ها به شما حمله خواهند کرد و زنده باز نخواهید گشت. و اگر به فرض محال «از ما بهتران» به جان و جوانی تان رحم کنند و شما را زنده بگذارند، تا آخر عمر دیوانه خواهید شد. اما فارغ ازاین خیال پردازی ها، «کال جنی»، حاصل فرسایش آب در دل سرزمین های کویری است. فرسایشی که طی قرن ها، دره ای عمیق را در بیابان شکل داده است. رودخانه خروشان ازمیغان در دل کال جنی آرام می گیرد و به راه خودش ادامه می دهد.گردشگران همسو با آب رودخانه، به داخل کال می روند. در کال راه های فرعی زیادی وجود دارد، که اکثرا خشک هستند، اما در نهایت همه آن ها، به کال اصلی منتهی می شود. در وسط کال اصلی رودخانه جاری است و در جاهایی عمق آب زیاد می شود، و به حدود 1.5 تا دومتر می رسد. اما ناگهان آب تمام می شود! انگار تمام آب یک جا بلعیده می شود.در این جا آدم با خودش می گوید:«نکند وجود اجنه حقیقت داشته باشد؟ و آن ها آب را به غارت برده اند؟» اما با اندکی دقت متوجه خواهید شد که آب وارد دهانه قناتی می شود، که آن را برای روستاهای پایین دست تعبیه کرده اند.
دیواره های کال پر از پستی و بلندی هایی است که گاه ناشی از عوارض طبیعی وگاه مخلوق و اثر دست انسان هاست. در دیواره های سنگی کال، سوراخ های دست کنی وجود دارد که به «خانه گبر ها» معروف است. این اتاقک ها در واقع مخفیگاه زرتشتیان در هنگام جنگ با اعراب بوده است. باید به یاد داشته باشید که وارد شدن به این اتاقک ها نیازمند امکانات و تخصص کوهنوردی و صخره نوردی است.
روستای خرو
ازدیگر شگفتی های طبس، می توان روستای خرو را مثال زد. روستایی در نهایت سادگی بسیار زیبا و بکر. این نگین زمردین در پهنه طلایی کویر، با طبس 25 کیلومتر فاصله دارد. در ابتدای روستا محوطه
میدان گاهی وسیعی وجود دارد. دو سرو 300 ساله با قامتی 25 متری در دو طرف میدان دیده می شوند. سمت راست میدان، پیست کوهنوردی قرار دارد. اگر عاشق کوه از نوع «شتری اش» هستید، در روزهای تعطیل به خصوص آخر هفته ها، خود را به این جا برسانید؛ تا همراه گروه های حرفه ای کوهنوردی به ماجراجویی کوهستانی بپردازید. اگر هم راه صاف و هموار را ترجیح می دهید، کوچه باغ های زیبای «خرو»، انتظارتان را می کشد. روستای ییلاقی «خرو» با توجه به نزدیکی اش به طبس، جزو مناطق خوش آب و هوای طبسی هاست. خلاصه کلام این که «خرو» برای طبسی ها حکم «طرقبه» و«شاندیز» برای مشهدی ها را دارد. به همین دلیل اقامتگاه ها و تفرجگاه های مناسبی در دو بخش علیا و سفلی تاسیس کرده اند؛ که امکانات رفاهی مناسبی را برای گردشگران مهیا کرده است.
کال سردر
تمام شهرت «خرو» به آب و هوا، باغ های میوه و زمین های زعفرانش نیست. حدود سه کیلومتر بعد از روستا، تنگه ای زیبا قرار دارد؛ که تلفیقی از عوارض طبیعی و آثار باستانی است. مسیر رسیدن به «کال سردر» خاکی است. انگار طبیعت روستا هم مانند مردمانش مهمان نواز است؛ اگر همان ابتدای روستا دو سرو به استقبالمان آمدند، در ابتدای کال هم چشمه جوشان «جعفری» با ماهی های ریز و سیاهش مامور خوش آمد گویی به گردشگران هستند. شاید تا به حال تجربه دره پیمایی در بستر رودخانه را تجربه کرده اید، اما «کال سردر» خاطره زیبا و خاصی از این پیمایش، را در ذهن تان می گذارد. در 300 متر ابتدای دره، اگر در وسط رودخانه راه بروید، پای چپتان در آب گرم و پای راست تان در آب سرد خواهد بود. این پدیده به دلیل چگالی متفاوت آب هاست؛ که باعث می شود آب ها از هم مجزا باقی بمانند. کم کم که به داخل دره نفوذ می کنید، چشمه های آبگرم متعددی را می بینید، که از شکاف های سنگی دیواره کال به بیرون می جوشند و با نسیم ملایم هر آن، شکل جالبی به خود می گیرد. علاوه بر این چشمه ها در دل سنگ های دیواره، سوراخ هایی منظم هم دیده می شود. مانند همان اتاقک هایی که در «کال جنی» دیدیم، این ها هم مخفیگاه گبرها بوده است. هر سوراخ در واقع اتاقک دیده بانی است که به وسیله تونلی به ارتفاع 10 متربه مجموعه اتاق هایی در طبقه دوم می رسد. موقعیت خانه های گبرها روی دیوار کال، سبب شده است که ورود به آن ها و همچنین رفتن به قسمت های مختلف آن کار هر کسی نباشد و نیازمند تخصص و امکانات حرفه ای صخره نوردی باشد.
با حدود 40 دقیقه پیاده روی لذت بخش در رودخانه، به چشمه جوشان مرتضی علی (حمام) می رسیم. این چشمه در مقایسه با دیگر چشمه های کال، عمیق تر و دارای آب داغ تری است. بسیاری از گردشگران بعد از رسیدن به «حمام»، از ادامه مسیر صرف نظر می کنند. و در همان جا به آبتنی و استراحت می پردازند. غافل از این که بعد از چند دقیقه پیاده روی به اثر باستانی خارق العاده ای در دل دره می رسیم؛ که تعجب بازدید کنندگانش را برمی انگیزد.
«بند عباسی» بنای آجری که عرض دره رابه طور کامل می بندد، تنها نمونه سدهای قوسی تاخیری است، که قدمتی 700 ساله دارد. قدمت این سد که با نقش بز های کوهی به زیبایی تزیین شده است، به دوران صفویه و شاه عباس می رسد. نوع مهندسی سازه، تکنیک اجرای آن، تنوع مصالح ساختمانی و مکان بند، از ویژگی هایی است که این اثر را در جهان بی نظیر کرده است.
اقامت در خرو
چنان چه گفتیم، طبس و زائرسرای مجاور به امامزاده اش، بهترین گزینه برای اقامت است. از آن جایی که مسیرهای گردشگری ما به طبس نزدیک است، بنابراین مشکلی بابت برنامه ریزی زمانی، ایجاد نمی شود. اما اگر به هر دلیلی هوس کردید، شب را در زیر آسمان کویری و خنکای ییلاقی «خرو» سر کنید. می توانید به دو اقامتگاه (نیروی انتظامی و فرهنگیان) واقع در روستا مراجعه کنید و در صورت خوش شانسی اتاقی رابرای یک شب کرایه کنید.