نگاهی به طرحهای احیای شهر تاریخی توس همزمان با سالروز بازدید رهبر انقلاب
تعداد بازدید : 90
آبادانی «توس» در خان هشتم
درست 22 سال قبل، نوزدهم تیر سال 1375، روزی که در تاریخ خطه ایران ثبت شد، حضور رهبر انقلاب در منطقه تاریخی توس و آرامگاه فردوسی، حجت را بر همگان تمام کرد و تکلیف روشن شد که «دولت موظف است با همّت به کار در این بخش بپردازد و آن چه تاکنون شده بسی کمتر ازاندازه بایسته است». تردیدی نیست طی دو دهه گذشته، اقدامات انجام شده برای آبادانی توس شایسته و بایسته نبود که اگر بود حالا باید با منطقهای بی مانند در کشور روبه رو بودیم، اما دریغ که همچنان گرد دو دهه غفلت بر چهره توس نمایان است. در این سالها اقداماتی برای آبادانی این شهر تاریخی انجام شده اما کافی نبوده و عزمی جزمتر میخواهد تا گرد غربت را از چهره آن بزداید. طی چند سال اخیر با الحاق منطقه تاریخی توس به شهر مشهد و ورود شهرداری و شورای شهر به حوزه آبادانی آن، شرایط نسبت به گذشته بهبود یافته و این امید را به وجود آورده است که توس به آن چه شایسته و بایسته آن است تبدیل شود. پس از اقدامات انجام شده در شورای چهارم شهر مشهد و شهرداری وقت برای احیای توس، حالا شورای شهر پنجم و شهرداری فعلی نیز با جدیت بیشتر این موضوع را دنبال میکنند. سازمان میراث فرهنگی کشور هم اعتباراتی را برای این کار مهم پیش بینی کرده و اداره کل راه و شهرسازی هم تلاش خود را برای تکمیل طرح تفصیلی توس به کار گرفته است. این تعاملات تنها به همین چند مجموعه محدود نبوده و همکاریهایی از جمله حمایتهای قضایی برای برخورد با حفاریهای غیرمجاز در این منطقه نیز امیدها به احیای شهر تاریخی توس را دوچندان کرده است. حالا میتوان امیدوار بود که پس از سال ها، احیای توس جدیتر از همیشه دنبال شود تا علاوه بر ایجاد ظرفیت بی نظیر فرهنگی، تاریخی و گردشگری در شرق کشور، مسیر ثبت جهانی آن نیز هموار شود. در این مسیر هنوز هم مشکلاتی وجود دارد، مانند دکلهای برق که مانع ثبت جهانی توس شده و جابه جایی آن اعتبار زیادی میخواهد، اما به گفته مدیر پایگاه میراث فرهنگی توس راه حلی همچون تعهد چند ساله به یونسکو برای انجام آن وجود دارد و میتوان پرونده ثبت توس را به سرانجام رساند. از سوی دیگر، اجرای طرحهایی از جمله مرمت و بازسازی برج و باروی توس، احداث باغ مشاهیر و به سازی پیشخوان آرامگاه، مسیر تبدیل شدن توس به قطب گردشگری و اقتصادی منطقه را هموار خواهد کرد. در بازدید از این منطقه تاریخی و در همراهی با «احسان زهره وندی» مدیر پایگاه میراث فرهنگی توس با طرحها و برنامههای در دست اجرا بیشتر آشنا میشویم. «زهره وندی» در این بازدید نکاتی را درباره این طرحها ارائه میکند، طرحهایی که چشمانداز روشنی از آینده شهر تاریخی توس است و اجرایی شدن آن، محقق شدن مطالبه چندین و چند ساله همه دوستداران فرهنگ و تاریخ. توس حالا در خان هشتم است، هشتمین خان که با عبور از هفت خان مشکلات به آن رسیده ایم و میتواند پایانی بر همه تلخیها و ناکامیهای گذشته در این خطه تاریخی باشد. اتفاقی که اگر همدلیها و تعاملات امروز ادامه داشته باشد، محقق شدن آن غیر ممکن نیست.
یادداشت رهبر انقلاب در بازدید از آرامگاه فردوسی
رهبر انقلاب در حاشیه زیارت حرم مطهر امام رضا (ع) و سفر به مشهد در تیر ماه ۷۵ به بازدید از آرامگاه فردوسی و شهر تاریخی توس پرداختند و در دفتر یادبود مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر نامدار ایرانی یادداشتی مرقوم کردند. متن یادداشت به شرح زیر است:
بسما... الرحمنالرحیم
خدا را شکر که در حاشیه زیارت تابستانی مشهد مقدس رضوی علیهآلافالتحیه توفیق بازدید از مقبره فردوسی بزرگ و نامدار در شهر تاریخی و پرقصه توس نیز دست داد. اگرچه در گذشته آن مقبره و برخی یادگارهای تاریخی دیگر موجود در آنجا را دیده بودم، اما این بار هم به خاطر اهتمام به جانب مهمّ فرهنگی و تاریخی آن و هم بهخاطر کارهای خوب آبادانی و زیباسازی که در آن انجام شده است و نیز به خاطر خبرهای اسفانگیزی که از غارت ذخیره کمنظیر موجود در این منطقه به من رسیده بود، آن را با دقّتی بیشتر و با انگیزه و میل و شوری مضاعف نگاه کردم، و اکنون احساس من آن است که دولت موظف است با همّت به کار در این بخش بپردازد و آن چه تاکنون شده بسی کمتر ازاندازه بایسته است.
به امید دنبالگیری و با سپاس از مسئولان و پژوهشگران
سید علی خامنهای
75.4.19
مشروح این گزارش را میتوانید در سایت روزنامه خراسان به نشانی khorasannews.com مطالعه کنید.