ضرب الاجل دوم ایران به اروپا
همزمان با آغاز غنی سازی بیشتر از 3.67 درصد، عراقچی از برداشته شدن گام سوم در صورت بی عملی اروپا طی 60 روز آینده خبرداد
هادی محمدی – امروز صبح که بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به سایت غنی سازی نطنز بروند و از انتهای خط سانتریفیوژهای ایرانی نمونه برداری کنند، به آژانس این گزارش را مخابره خواهند کرد که ایران بر اساس وعده ای که داده بود از دومین سقف برجامی نیز عبور و حالا غنی سازی اورانیوم بیش از 3.67 درصد را عملیاتی کرده است. این خبری بود که بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی روز گذشته اعلام کرد.از سوی دیگر اگر چه رویترز به نقل از منابع آگاه خود مدعی شده بود که ایران غنی سازی 5درصد را از 16تیر شروع می کند اما روز گذشته در نشست خبری مشترک ربیعی سخنگوی دولت،عراقچی معاون وزیر خارجه و کمالوندی، هیچ عددی در خصوص غنی سازی ایران در مرحله جدید اعلام نشد و تنها سخن از غنی سازی برای تامین سوخت راکتورهای قدرت برای تولید برق به میان آمد هرچند که عراقچی در بخشی از این نشست خبری در پاسخ به چند سوال خبرنگاران،تصریح کرد که «عدد جدید غنی سازی ایران خیلی اهمیت ندارد و همین که ایران به این تعهد برجامی پایبند نباشد آثار خود را خواهد داشت.» گفتنی است غنی سازی مورد نیاز برای تولید سوخت نیروگاه های تولید برق اتمی بین 4 تا 4.7درصد غنی سازی است و نیروگاه بوشهر نیز هم اکنون با چنین غنایی سوخت گذاری می شود و لذا به نظر می رسد ایران در این مرحله غنی سازی تا حدود 5 درصد را در دستور کار قرار داده است. البته کمالوندی این را هم تصریح کرد که در مرحله بعد نیاز ما می تواند تامین سوخت راکتور تهران با غنای 20 درصد باشد که البته فعلا برای چند سال این سوخت تامین شده و نیاز فوری وجود ندارد.
طرح گام به گام تا آخر مسیر
جزئیات گام سوم ایران و این که در آن مرحله قرار است چه تعهدی را در صورت ادامه وضع موجود و بی عملی اروپایی ها انجام دهیم؟ سوال خبرنگار روزنامه خراسان بود و عراقچی نیز در این خصوص با اشاره به مطالعات صورت گرفته درباره گام های بعدی کشورمان، از همکاری با سازمان انرژی اتمی برای اجرای یک طرح گام به گام تا آخر مسیر خبرداد و گفت : الان ترجیح میدهیم گام سوم را بعد از پایان 60 روز و در فرصت مقتضی اعلام کنیم. در کنار این مسیر، رایزنیهای دیپلماتیک و طراحی ابتکارات و اقدامات سیاسی نیز در جریان است و این دو باید همزمان و مکمل هم پیش برود. هرچند عراقچی درباره اقدامات ایران در گام سوم چیزی نگفت اما برخی تحلیل گران پیش بینی می کنند که این گام به تعداد سانتریفیوژهای مورد استفاده ایران برای غنی سازی مربوط خواهد بود. اما یکی دیگر از بخش های گام دوم ایران قرار بود در حوزه تغییر راکتور آب سنگین اراک صورت بگیرد،اقدامی که به نظر می رسد فعلا از دستور کار ایران خارج شده است. عراقچی دراین باره توضیح داد که در دو ماه گذشته «پیشرفتهای خوبی» در حوزه اراک صورت گرفته و گروه کاری اراک به ریاست مشترک چین و انگلیس جلسات کاری متعددی با کارشناسان سازمان انرژی اتمی ایران داشتند.
طراحی برای برگزاری جلسه وزیران خارجه ایران و 1+4
وی در پاسخ به سوال دیگر خراسان درباره سفرهای دیپلماتیک از جمله سفر رئیس جمهور فرانسه به تهران یا نشست وزیران خارجه ایران و 1+4 نیز گفت: رفت و آمدهای دیپلماتیکی را در روزهای آینده خواهیم داشت.البته عراقچی به نکته مهمی درباره این دیدارها اشاره کرد: «ما خواهان سفر نمایشی نیستیم، نه خواهان این هستیم که کسی نمایشی به ایران سفر کند و نه نمایشی به جایی خواهیم رفت.»
واکنش های متفاوت و متضاد شخصیت ها و رسانه های جهان
اما اقدام روز گذشته کشورمان در عبور از سقف غنی سازی 3.67درصد با واکنش های متفاوت و متنوعی در جهان روبه رو شد. سریع ترین واکنش را نخست وزیر رژیم صهیونیستی داشت که طبق انتظار، تصمیم ایران برای افزایش سطح غنیسازی خود را بسیار خطرناک توصیف کرد و در اظهاراتی خصمانه از اروپا خواست تا علیه ایران تحریم وضع کند. به جز اظهارات تکراری نخست وزیر رژیم جعلی اسرائیل، بقیه واکنش ها با احتیاط و بعضا حمایتی بود .آژانس بینالمللی انرژی اتمی به عنوان نهاد راستی آزمای اقدامات ایران در برجام اعلام کرد که از تصمیم ایران برای افزایش سطح غنیسازیاش مطلع است و بازرسان آژانس به محض راستیآزمایی این موضوع را گزارش خواهند داد.
فرانسه: مکانیسم ماشه فعلا فعال نخواهد شد
به گزارش فارس به نقل از الحدث، دفتر ریاست جمهوری فرانسه در واکنش به گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران، افزایش سطح غنی سازی ایران را محکوم کرده و آن را نقض برجام خوانده اما با این حال کاخ الیزه در ادامه موضع خود در این زمینه اعلام کرده که مکانیسم حل و فصل اختلافات در برجام (مکانیسم ماشه) فعلا فعال نخواهد شد.
موضع مشابه انگلیس و آلمان؛ نگرانیم
با این حال وزارت خارجه آلمان در بیانیه ای درباره تصمیم ایران برای افزایش سطح غنیسازی اورانیوم در دومین گام از کاهش تعهدات برجامی ابراز نگرانی کرد. همچنین سخنگوی وزارت امور خارجه انگلیس از ایران خواست فورا تمامی فعالیتهای مغایر با توافق هستهای را متوقف کند.
نماینده روسیه در آژانس: اقدامات ایران را درک می کنیم
میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در آژانس در واکنش به اقدام ایران گفته است که اقدامات ایران برای کاهش تعهدات خود را درک می کنیم. وی گفته افزایش سطح غنی سازی اورانیوم با توجه به روندی که ایران در پیش گرفته است دور از انتظار نبود.
موگرینی از احتمال تشکیل کمیسیون برجام خبر داد
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به بیانیه روز یک شنبه ایران، از کاهش تعهدات برجامی ایران ابراز نگرانی کرد و آن را تضعیف کننده برجام خواند و خواستار بازگشت ایران به تعهداتش شد. موگرینی همچنین از احتمال تشکیل کمیسیون مشترک برجام خبر داد.
تحلیل رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ از اقدامات ایران
«ولفگانگ ایشینگر» رئیس کنفرانس امنیتی در گفتوگو با پرتال خبری تی آنلاین، در پاسخ به این که آیا این ضربالاجل ایران تهدید بود یا در خواست کمک؟ گفت که هر دومورد بوده است. این اقدام تلاشی بود تا افکار جهانی را متوجه فشارهایی بکند که ایران تحمل میکند و اعلامی بود مبنی بر این که چنین اقداماتی بدون پیامد نخواهد ماند.
عبور از 3.67 در رسانه های جهان
* آسوشیتدپرس: اروپاییها قادر به ارائه راه مؤثری برای دور زدن تحریمهای آمریکا نبودهاند...هر چند گامهای ایران برای کارشناسان منع اشاعه هستهای موجب نگرانی است اما اگر اروپاییها کاهش تحریمهای مدنظر ایران را به این کشور ارائه دهند، این گامهای هستهای ایران به آسانی قابل بازگشت است.
* وال استریت ژورنال: این دومین نقض عامدانه این سند بینالمللی محسوب میشود که خطر نابودی آن را به همراه دارد.
* واشنگتن پست: این سیاستهای دولت آمریکاست که ایران را وادار می کند غنی سازی اورانیوم را افزایش دهد.سیاست به صفر رساندن غنیسازی ایران، اقدامی فانتزی ، غیر ممکن و قاتل رسیدن به توافقی جدید است و در واقع آمریکا آب در هاون می کوبد.
* تاگس اشپیگل آلمان: برای حل مناقشه هسته ای ایران و پیشگیری از تنش نظامی، اروپا باید به «تغییر رژیم» دل ببندد؛ البته در واشنگتن!
اظهارنظر ها درباره گام دوم
ذوالنوری رئیس کمیسیون امنیت ملی
شاید ایران به راکتور قبلی اراک باز نگردد ولی اگر طرف مقابل تعهداتش را اجرایی نکند ممکن است تکمیل بازطراحی راکتور و حتی تکمیل راکتور قدیمی را هم در دستور کار داشته باشیم.
حسام الدین آشنا مشاور رئیس جمهور
آنها که دیروز بهتان میزدند و هوار میکشیدند که «دولت همه توان هستهای کشور را به باد داد» امروز کجا هستند که ببینند ایران با چه سرعت و کیفیتی میتواند توان غنی سازی و تولید آب سنگین خود را احیا کند.
مهدی محمدی تحلیل گر اصولگرا
گام دوم کاهش تعهدات هسته ای می توانست از این نیرومندتر باشد. البته طبیعی است ایران ابزارهای قوی تر خود را برای آینده پرچالش پیش رو ذخیره کند. با این حال مسیر درست است و تنها این مسیر است که می تواند محاسبات غرب را تغییر بدهد.