پشت پرده شرط بندی روی ترامپ
عدم واکنش به پست ترامپ برای فیس بوک گران تمام شده؛ چرا زاکربرگ حاضر به عقب نشینی نیست؟
نبی شریفی- «وقتی غارت شروع میشود، تیراندازی هم شروع میشود.» همه چیز از این پیام توئیتری و فیس بوکی دونالد ترامپ پس از اعتراضات به مرگ جورج فلوید آغاز شد. جمله ای منسوب به رئیس پلیس میامی در اواخر سالهای دهه شصت میلادی که مقررات خشونتباری را در محله های سیاه پوستنشین به اجرا گذاشت. این نوشته را توئیتر از نظرها پنهان کرده و به مخاطبان هشدار داده بود که محتوای این توئیت در ستایش خشونت است؛ اما اگر کسی میل به تماشای آن دارد میتواند با یک کلیک آن را بخواند. فیس بوک اما تصمیم گرفته بود که این مطلب را دست نخورده نگه دارد. این اولین باری نبود که زاکربرگ، مؤسس و مدیرعامل فیس بوک، با ترامپ همبازی شده بود. آیا او حامی ترامپ است یا صرفا به تجارتش می اندیشد؟
کمپانی هایی که فیس بوک را تنها گذاشتند
تصمیمی که مارک زاکربرگ در روزهای اوج تظاهرات خیابانی آمریکا برای عدم ممانعت از انتشار پیام های نژادپرستانه یا نفرت پراکن گرفت، برایش هزینه ساز شد. در همین راستا بود که کارزار «انتشار نفرت برای سود را متوقف کنید» (StopHateForProfit) با هدف تحریم تبلیغات در این پلتفرم، شروع به کار کرد. نام کمپانیهای بزرگی نظیر کوکاکولا، استارباکس، پپسی، خودرو سازی هوندا، مایکروسافت، یونیلیور، شرکت تولید پوشاک و کفش (North Face) و لیوایز (Levi's) و ده ها شرکت بزرگ و کوچک دیگر به چشم میخورد. به گزارش نیویورک تایمز، بودجه تبلیغات کوکاکولا تنها در آمریکا در سال گذشته حدود ۲۲ میلیون دلار بوده است.اندکی پس از آغاز کارزار تحریم تبلیغات فیس بوک، این شرکت روز جمعه ۲۶ ژوئن با تصویب اصلاحات در سیاستهای خود اعلام کرد که از این پس مطالب سیاستمدارانی که قوانین را نقض میکنند برچسب میزنند. اما منتقدان این شرکت بر این باورند که فیس بوک دست خود را برای تعابیر مختلف در اجرای این اصلاحات باز گذاشته و اصلاحات پیشنهادی تغییر بزرگی ایجاد نمیکند. با این حال می توان تصمیم جدید فیس بوک را عقب نشینی کوچک دانست. چراکه زاکربرگ اواخر ماه می گفته بود «بر خلاف توئیتر، ما سیاستی برای زدن برچسب هشدار در مقابل پستهایی نداریم که ممکن است باعث بروز خشونت شوند چون ما معتقدیم اگر متنی باعث خشونت شود، باید بدون توجه به این که دارای ارزش خبری است، حتی اگر آن متن از یک سیاستمدار باشد، حذف شود.»
زاکربرگ امیدوار به بازگشت
بنابر اطلاعاتی که از محتوای یک جلسه مدیران ارشد فیس بوک به بیرون درز کرده، مدیرعامل این شبکه اجتماعی گفته بنا ندارد به خواستههای کارزار بایکوت سفارش آگهی به فیس بوک تن دهد و معتقد است شرکتهای بزرگی که در یک حرکت اعتراضی سفارشات تبلیغاتی خود را لغو کردهاند، «به زودی» دوباره سراغ فیس بوک خواهند رفت. مارک زاکربرگ اما گفته: «ما بنا نداریم سیاستها یا رویکرد خودمان را تنها به علت تهدید حذف بخش کوچکی از درآمدمان تغییر دهیم». این اظهارات و جزئیات آن به وبسایت خبری اینفورمیشن درز کرده است.
رسوایی کمبریج آنالیتیکا در کارنامه فیس بوک
برخورد نکردن مارک زاکربرگ و مجموعه تحت مدیریتش با پیام های نفرت پراکن رئیس جمهور آمریکا اولین همکاری این شرکت کالیفرنیایی با ساکنان فعلی کاخ سفید نیست. دو میلیارد و 600 میلیون کاربر فعال در فیس بوک که 190 میلیون آن را کاربران آمریکایی تشکیل می دهند می تواند برای هر سیاستمداری جذاب باشد. ترامپ هم از این قاعده مستثنا نیست. در همین راستا، رسوایی بزرگ این شرکت و دخالتش در انتخابات 2016 به حضور مارک زاکربرگ در مجلس سنا و پاسخ گویی به سوالات سناتورها انجامید. زاکربرگ که سال 2018 در مقابل نمایندگان سنای ایالات متحده حاضر شده بود گفت که اطلاعات شخصی بیش از ۸۷ میلیون کاربر این شبکه اجتماعی در اختیار شرکت مشاوره کمبریج آنالیتیکا قرار گرفته است. کمبریج آنالیتیکا، یک شرکت خصوصی بود که در زمینه واکاوی و پردازش داده در انتخابات فعالیت میکرد. این شرکت به عنوان یکی از شاخههای آزمایشگاههای ارتباطات استراتژیک (CLS) برای مشارکت در سیاستهای آمریکا در سال ۲۰۱۳ احداث شده بود و در سال ۲۰۱۶ میلادی با کارزار انتخاباتی دونالد ترامپ همکاری داشت.
پوست زاکربرگ در بازی ترامپ!
نسیم نیکولاس طالب، نویسنده، تحلیلگر مالی و ریسک در کتاب «پوست در بازی» (Skin in the game) می نویسد: «به صورت سادهسازی شده اگر بگوییم، وقتی کسی در کاری Skin in the game دارد یعنی هم در معرض منافع (مثبت) آن کار است و هم در معرض مضراتش (منفی). برای مثال اگر وزیر خزانهداری آمریکا سیاستهایی را درپیش میگیرد که دلیل انباشته شدن ریسکهای منفی پنهان در اقتصاد است و در سال ۲۰۰۸ به بحران بانکداری میانجامد و برای همه خدماتی که در سالهای قبل انجام داده فقط پاداش میگیرد و جریمه نمیشود، در نتیجه «پوست در بازی» ندارد. اما این مفهوم یک طرفه و صرفا به معنای در معرض مضرات بودن نیست. اگر منفعت بزرگی در میان باشد و من منفعت نبرم، باز یعنی «پوست در بازی» ندارم.» انتخابات 2016 آمریکا، سپس انتخابات برزیل، فیک نیوزها، اخبار کرونا و جریان خبری رسانه ای پس از مرگ جورج فلوید، نشان داده که زاکربرگ با چالش های مجموعه خود آگاه است. این که او حاضر نیست از عقایدش دست بکشد که این به راهبرد خودش و پوستش در بازی سیاست باز می گردد. در چهارسال گذشته او ریسک کرده و توانسته درآمد خود را در مقاطعی افزایش دهد. اما اکنون، به گزارش رویترز کارزار تحریم فیس بوک توسط کمپانیهای بزرگ، این شرکت را با ضرر 7.2 میلیارد دلاری روبه رو و سهام آن 8.2 درصد سقوط کرده است. با این حال زاکربرگ فعلا قصد عقب نشینی ندارد و پای قماری که بر سر ترامپ کرده ایستاده، حتی اگر با چالش های اقتصادی دست و پنجه نرم کند. چرا که اگر ترامپ برنده شود او هم برده است و حتی اگر ترامپ ببازد فیس بوک با حدود 190 میلیون کاربر آمریکایی پلتفرمی نیست که شرکت های بزرگ ، در نهایت از آن چشم بپوشانند.