ستاد راهبردی اقتصاد مقاومتی خراسان جنوبی در حال شکل گیری

فرخ نژاد-«اقتصاد مقاومتی» به معنی تشخیص حوزه های فشار و متعاقب آن تلاش برای کنترل و بی اثر کردن این آثار است که در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت است. همچنین برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید وابستگی های خارجی کاهش یابد و بر تولید داخلی کشور و تلاش برای خوداتکایی تاکید شود.پس از تشدید تحریم ها علیه ایران در سال های اخیر رهبر معظم انقلاب 30 بهمن ماه سال 92 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی را به مسئولان کشور ابلاغ کردند .در اقتصاد مقاومتی هدف استفاده از توان داخلی و مقاومت در مقابل تحریم ها با ایجاد کمترین بحران است.
حدود 2 دهه است که بحث اقتصاد مقاومتی به عنوان محور عملیاتی سال مورد تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی است اما آنچه از ظاهر امر برمی آیداین است که شرایط به شیوه مطلوب پیش نرفته است.متاسفانه اندیشمندان و متفکرانی که باید به عنوان یک چشم انداز، یک هدف متعالی و یک نگاه راهبردی این ایده ها را تبدیل به استراتژی و بعد برنامه می کردند تا متولیان اجرایی هم این برنامه ها را تبدیل به دستورالعمل و بخشنامه کنند کاری آن چنانی انجام نداده اند. به عنوان مثال یکی از معضلاتی که در اجرای اقتصاد مقاومتی گریبانگیر اداره هاست داشتن وجدان کاری است و این موضوع یکی از شعارهای سال بود که مقام معظم رهبری هم عنوان کردند و اگر از همان زمان این موضوع را تبدیل به برنامه می کردیم و به کارکنان انگیزه می دادیم، رفتار، افکار و باورهای کارکنان را در هر زمینه و تخصصی می شناختیم و یا هر دستگاه اجرایی راه های برون رفت از فرسودگی، خمودگی و تنبلی از زیرکار در رفتن کارکنان را شناسایی می کرد اکنون سیستم چابکی در رده های مختلف از مدیران عملیاتی، عالی و ارشد با افراد باانگیزه و با اعتقاد که توسعه، پیشرفت و ارتقای سازمان دغدغه همه آن ها بود داشتیم.اگر این اتفاق می افتاد و فقط به کارگماری کارکنان را نداشتیم وجدان کاری این نبود که در حال حاضر است بلکه اکنون سازمان های چابکی داشتیم با افراد فداکار که حاضر بودند خیلی کارها برای سازمان خود انجام دهند و از همه مهم تر ایده بدهند و مشارکت کنند.
درون زای برون نگر
رئیس سازمان بسیج سازندگی خراسان جنوبی با بیان این مقدمه می گوید: مدیران مجبور به مشارکت گرفتن از کارکنان و مردم هستند زیرا وقتی فردی از سازمانی انتقاد یا اعتراضی به آن می کند به نوعی به مدیران آن سازمان مشاوره رایگان می دهد.
مهندس«محمد زهرایی» می افزاید: در همه جای دنیا هر سازمانی بازخوردی دارد یعنی بعد از این که عملکرد آن تمام شد و به نتیجه اثر بخشی رسید به طور حتم بازخورد آن را دربین مردم وجامعه هدفش سنجش می کند و بعد به نقطه هدف برمی گردد تا آنچه مردم نسبت به آن معترض بودند را اصلاح کند.
به گفته وی، یعنی کاری اجرایی می کنیم و در پایان هم آمار می دهیم اما بازگشت به نقطه هدف را نداریم تا آنچه ابهام است را رفع کنیم.وی مبحث دوم در زمینه اقتصاد مقاومتی را «درون زای برون نگر» بودن به گفته مقام معظم رهبری می داند و ادامه می دهد: درون زا یعنی متکی به مردم وخود بودن است و شکر خدا ایران اسلامی از منابع طبیعی، غیر طبیعی، نیروی انسانی متخصص، پیشینه تاریخی، اقلیم و جغرافیای پراکنده و... و از همه مهم تر از مبانی ایدئولوژی و اعتقادی برخورداراست و کشورهایی که اکنون از شاخص های برتر اقتصادی دنیا هستند از این موارد چندان بهره مند نیستند.نمونه آن را می توان در محرم وصفر دید مردم ما دراین ماه ها در عین نداری، اقتصاد ضعیف و درآمد پایین، وقتی محرم می آید همه بذل و بخشش و مشارکت می کنند و از هر آنچه دارند در طبق اخلاص گذاشته و مراسمی برگزار می کنند که هر روز و سال قبل بهتر و با شکوه تر است.
چرا این اتفاق می افتد؟ چون وحدت اعتقادی اتفاق افتاده است.
سوال اینجاست که چرا این وحدت در بحث اقتصاد اتفاق نیفتاده است؟ و چرا نتوانسته ایم در پیشبرد اهداف به چشم انداز متعالی دست یابیم؟
وقتی منابع محدودی داریم باید مصارفمان بهینه شود تا با منابع همخوانی داشته باشد اما متاسفانه به لحاظ تولیدی حرفی برای گفتن نداریم ولی از نظر مصرف خیلی حرف برای گفتن داریم که کشورها دارند صف می بندند و برای بازار مصرف ایران آن هم در مصارف غیر ضروری ومازاد سرمایه گذاری می کنند.
 از طرف دیگرتولید کارخانه های داخلی چیست؟ بیشتر آن ها در مصارف غیر ضروری و نه تامین امنیت غذایی و خودکفایی، یا تولید اساسی و زیر بنایی کشور سرمایه گذاری کردند.چرا وحدت را در قضیه اقتصاد نداریم زیرا وقتی کتاب این حوزه را ورق می زنیم این است که از سه راس مثلث مدیریت که شامل علم یعنی دانستن، هنر یعنی توانستن و ضلع سوم که خواستن است راس خواستن آن لنگ می زند.به گفته وی، هنوز به این باور و یقین نرسیده ایم که باید این کار را انجام دهیم و خیلی ها در این زمینه نگاه به بیرون دارند، خیلی ها هنوز درون زا فکر نمی کنند یا کار را مشکل می بینند و یا فکر می کنند ما نسبت به کشورهای پیشرفته عقب هستیم و به آن ها نمی رسیم پس بهتر است متوسل به خارج شویم.اما روزی مجبوریم این کار را بکنیم امروز نشد 100 سال دیگر و آن روز شاید خیلی دیر باشد.اگر ما این کار را نکنیم آیندگان به این اندیشه می رسند که به طورحتم باید روی پای خودشان بایستند.
پاشنه آشیل اقتصاد مقاومتی
به نظر مسئول بسیج سازندگی خراسان جنوبی پاشنه آشیل اقتصاد مقاومتی این است که چه در بین  مردم و چه مسئولان وحدت اتفاق بیفتد زیرا هنوز مردم اقتصاد مقاومتی را از خود نمی دانند.اقتصاد مقاومتی متعلق به همه است باید آستین ها را بالا بزنیم، همه دارند بد مصرف می کنند اقتصاد مقاومتی فقط در تولید و مصرف نیست تحقق اهداف این اقتصاد  را در خانواده ها هم باید جست وجو کرد زیرا بهینه مصرف کردن هنوز در خانواده های ایرانی جا نیفتاده است که نیاز به فرهنگ سازی دارد.اقتصاد مقاومتی در سیاست هم داریم. در زمینه همه مسائل سیاسی به خودمان اجازه می دهیم اظهار نظر کنیم خوب است اگر نقدی کارشناسی در این زمینه داریم به دستگاه متولی ارجاع دهیم تا آن مسئله را اصلاح کند.وی مباحث اقتصاد مقاومتی را خیلی گسترده و عملی شدن تحقق اهداف آن را نیازمند مدیریت جهادی یعنی مدیریت به موقع و به قصد راه اندازی و رسیدن به اثربخشی مطلوب می داند و می گوید: برای کارنکردن می توان هزار بهانه در آورد  اما برای کار کردن  یک بله کفایت می کند و برخی برای این که کار نکنند به دنبال تبصره، قانون و ماده می گردند تا سنگی جلوی کار تولید بیندازند.باید حمیت همه این باشد که برای تولید کنندگان احترام قائل شویم و کارشان را تسهیل کنیم  از طرف دیگر باید مردم هم مطالبه کنند و با توجه به ولی نعمت بودن مردم بر دستگاه های اجرایی نظارت کرده و ایرادها را گوشزد کنند.به گفته وی، باید مردم پویا شوند و تا وقتی که مردم به میدان نیایند هیچ اتفاقی نمی افتد.در جنگ تحمیلی چون مردم به میدان آمدند دیدید چه رقم خورد؟ در مسئله هسته ای، نانو و پزشکی  هم با پا پیش گذاشتن دانشمندان و محققان می بینید شاهد چه دستاورد هایی در این زمینه ها هستیم.در بحث اقتصاد، کار، تولید، فرار از تنبلی و پویایی همه به یکدیگر باید کمک کنیم تا بتوانیم کارهای اجرایی را به پیش ببریم که متاسفانه اتفاقی در این زمینه نیفتاده است و بخشی گیر قوانین و نرم افزار است که باید بومی سازی شود.وی می افزاید: به عنوان مثال در خراسان جنوبی هنوز طرح آمایش استانی آن یا ضعیف است و یا بعد از چند سال تدوین نشده و یا اگر تدوین شده آمار آن نارسایی هایی دارد هرچند یک برنامه ناقص بهتر از بدون برنامه بودن است.به گفته وی همین طرح آمایشی باید سرلوحه کار قرار گرفته و بومی سازی شود تا بالاخره دریابیم که استراتژی و هدف توسعه خراسان جنوبی چیست؟ تجارت خارجی، تولید محصولات استراتژیک، معدن و صنایع وابسته، آب ، گردشگری و..
وقتی اولویت های استراتژی استان مشخص شد منابع اعتباری را باید به این سمت سوق داد اما در خراسان جنوبی ضعف چشم انداز، استراتژی بومی است.به علاوه به این دلیل در حال حاضر منابع ملی استان دستورالعملی و بین دستگاهی توزیع می شود و هردستگاهی به زور خودش سهم خواهی می کند که این با استراتژی ناهمخوان است.به گفته وی، بعد از دیداری که رهبر معظم انقلاب اسلامی 30 بهمن سال 92 با هیئت دولت داشتند دستور تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی را دادند رئیس جمهور هم دکترجهانگیری معاون اول خود را مامور تشکیل ستاد اقتصاد مقاومتی کرد و کارگروه های خاصی هم در این ستاد شکل گرفت و در خراسان جنوبی هم این ستاد در حال راه اندازی است اما در استانداری جلسه ای دراین زمینه تشکیل نشده است.
وی ادامه می دهد: اما در بعضی از دستگاه های اجرایی مانند کمیته امداد امام خمینی(ره)، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و جهاد کشاورزی خراسان جنوبی کارگروه اقتصاد مقاومتی را راه اندازی کردند اما مهم این است که سنگ بنای درستی در این زمینه گذاشته شود یعنی این ستاد نباید مثل بقیه کارگروه هاو کمیته ها روال خاص خودش را داشته باشد.ستاد اقتصاد مقاومتی قرار است برش زده و یک کار جهادی انجام دهد و به همین دلیل از استاندار درخواست کردیم که دبیری ستاد را به بسیج سازندگی که یک دستگاه اجرایی بین بخشی به حساب می آید واگذار کند.زیرا بسیج سازندگی فقط می خواهد کارهایش ضمانت اجرایی پیدا کند و اگر به این ضمانت دست یابد ،هم طرح می دهد و هم با توجه به نیروی عظیم بسیجی که دارد می تواند این طرح ها را عملیاتی کند.
برش استانی
مدیر کل دفتر هماهنگی و امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی هم با بیان این که در حال تشکیل ستاد راهبردی اقتصاد مقاومتی در استان هستیم، می گوید: قبل از این که مقدمات ایجاد ستاد راهبردی اقتصاد مقاومتی در خراسان جنوبی فراهم و تشکیل شود با توجه به ابلاغیه ای که مقام معظم رهبری صادر کردند از همه دستگاه های اجرایی استان خواسته ایم در زمینه وظایفی که در سطح وزارت خانه ها ی خود دارند برش استانی فعالیت های خود را به استانداری اعلام کنند.مهندس«علی ناصری» می افزاید: این برنامه ها در حال جمع بندی است که در نهایت با جمع بندی این برش ها سند راهبردی اقتصاد مقاومتی خراسان جنوبی تدوین می شود.به گفته وی، بعضی از دستگاه های اجرایی روی شرح وظایف استانی خود کار می کنند و برخی هم در حال جمع بندی و بعضی نیز به این جمع بندی ها رسیده اند.وی ادامه می دهد: وقتی که این ستاد با امضا و ابلاغ استاندار خراسان جنوبی فعالیتش را آغاز کرد در آن برنامه ریزی برنامه های جمع آوری شده انجام می شود و درنهایت پیش نویس و سند نهایی اقتصاد مقاومتی استان هم تدوین و برای اجرا به دستگاه های اجرایی ابلاغ خواهد شد.به علاوه به نهاد رئیس جمهوری و وزارتخانه های مرتبط برای نظارت بر اقدامات سازمان ها هم ارسال می شود.وی با بیان این که زمان خاصی برای تشکیل این ستاد تعیین نشده است، می گوید: اما با توجه به این که در آستانه اجرای برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور هستیم به طور قطع درراستای محورهای اساسی که مقام معظم رهبری برای برنامه ششم ابلاغ کردند خواهد بود.یعنی همزمان با تدوین برنامه ششم در مجلس و کمیسیون های دولت ما هم سعی می کنیم در همین راستا برنامه های ستاد راهبردی اقتصاد مقاومتی را به پیش ببریم.وی اظهار امیدواری می کند: تا پایان سال جاری سند راهبردی اقتصاد مقاومتی استان نهایی و مصوب و به دستگاه های اجرایی خراسان جنوبی همزمان با آغاز برنامه ششم در سال 95 ابلاغ شود.