محصولات دانش بنیان؛واردات 10 برابر صادرات!

در دنیای امروز،دستیابی به اقتصاد دانش بنیان، هدف جوامع پیشرفته و کشورهای درحال توسعه است. از این رو ایجاد و توسعه شرکت های دانش بنیان، یکی از مولفه های رسیدن به توسعه اقتصادی مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان محسوب می شود.
در کشور مانیزاگر چه در اهداف بالادستی نظام و اسناد راهبردی مختلف،  موضوع  دستیابی به اقتصاد دانش بنیان  از جهات مختلف مورد تاکید قرار گرفته است، در مجموع برآورد ها  نشان می دهد که هنوز اقتصاد کشور، دانش بنیان نیست و تا رسیدن به اهداف بالادستی نظام فاصله بسیاری وجود دارد .
 یکی از مهم ترین مولفه هایی که  می توان به واسطه آن  میزان تحقق  اقتصاد دانش بنیان را در هر کشوری  مورد بررسی قرار داد، بحث صادرات محصولات دانش بنیان  است که بر اساس آنچه  مدیرکل دفتر توسعه کسب و کار بین الملل معاونت علمی و فناوری  اعلام  می کند؛  متاسفانه ایران در بحث صادرات  محصولات فناورانه و ورود به بازار های جهانی  در جایگاه  مناسبی قرار ندارد .
 به طوری که طبق آمارها، هم اکنون میزان صادرات محصولات دانش بنیان در کشور ما باوجود بیش از 2 هزار شرکت  دانش بنیان ؛  یک دهم  واردات این نوع محصولات به داخل کشور است و حال آن که اکنون کشور های همسایه ما  از جمله ترکیه وسنگاپور و... سهم بیشتری را در صادرات محصولات  دانش بنیان  یا "های تک" به خود اختصاص داده اند .
این  شرایط در حالی است که  موضوع توجه به صادرات محصولات دانش بنیان در سیاست های کلی  علم وفناوری کشور نیزکه 29 شهریور سال گذشته  توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد، مورد تاکید قرار گرفته است .
به نحوی که " توسعه صنایع و خدمات مبتنی بر علوم و فناوری‌های جدید و حمایت از تولید و صادرات محصولات دانش بنیان و متکی بر فناوری‌های بومی به ویژه در حوزه های دارای مزیت و ظرفیت، با اصلاح امر واردات و صادرات کشور" موضوعی است که در بند ششم سیاست های ابلاغی مربوط به ضرورت  گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوری با دیگر کشورها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقه‌ای و جهانی به ویژه جهان اسلام  مورد  اشاره و تاکید قرار گرفته است . 
به گفته مدیرکل دفتر توسعه کسب و کار بین الملل معاونت علمی و فناوری  ، تا کنون ۲ هزار شرکت دانش بنیان شناخته شده است، اما  متاسفانه وضعیت صادرات محصولات و خدمات دانش بنیان در کشور خوب نیست  واین  می طلبد که زیر ساخت های صادراتی برای این محصولات را فراهم کنیم.استیری افزود:بر اساس گزارش  بانک جهانی ؛  در خصوص آمار صادرات  کشور ها در حوزه محصولات دانش بنیان ،    میزان صادرات محصولات دانش بنیان ایران در  سال 2013 حدود 220 میلیون دلار بوده است . این در حالی است که  این حجم صادرات در کشورهایی از جمله  ترکیه ،
2میلیارد دلار ،سنگاپور 135 میلیارد دلار،   چین 560میلیارد دلار و  آمریکا حدود 500-400 میلیارد دلار برآورد شده و متاسفانه  ایران  سهم بسیار ناچیزی را در بین کشور های همسایه به خود اختصاص داده است و حتی  کشوری مانندسنگا پور که جمعیت به مراتب کمتری از ما دارد، چندین برابر ما صادرات دانش بنیان دارد.
واردات 2 میلیارد دلاری محصولات دانش  بنیان
سهم ناچیز ایران در عرصه صادرات محصولات دانش بنیان در حالی  از سوی  بانک جهانی 220 میلیون دلار تخمین زده می شود که  این سهم، در عرصه واردات محصولاتی با همین ویژگی  یعنی محصولات "های تک"  حدود 2 میلیارد دلار در سال است که طیف وسیعی از محصولات شامل قطعات ،مواد ، تجهیزات پزشکی  متعدد مواد اولیه  دارو  ؛مواد اولیه  قطعات ؛ تجهیزات الکترونیک ؛ میکرو الکترونیک و... را در بر می گیرد و این بدان معنی است که ما 10 برابر آنچه در عرصه دانش بنیان  صادر کرده ایم  ، واردات داشته ایم .
وی لزوم برند سازی در حوزه "های تک" استاندارد سازی محصولات مبتنی بر فناوری ؛ توسعه پایگاه های صادراتی و ایجاد شرکت های توسعه صادرات  را از جمله ضرورت ها و زیر ساخت های  مورد نیاز در بحث  توسعه صادرات محصولات دانش بنیان عنوان وتصریح کرد : هم اکنون اقدامات مختلفی برای  ایجاد  این زیر ساخت ها در کشور انجام شده است  که از جمله آن ها می توان  به ایجاد کریدور صادرات محصولات دانش بنیان و نیز ایجاد  5 پایگاه صادراتی در کشور های مختلف ، تلاش برای برند سازی و... اشاره کرد  که البته این اقدامات هنوز کافی نیست و باید توسعه بیشتری پیدا کند .
 تولید 200 تا 300محصول دانش بنیان دارای ارزش صادرات درکشور
هم اکنون،  تعداد محصولات دانش بنیان  دارای قابلیت صادرات در حوزه  های مختلف از جمله  حوزه دارو های گیاهی و صنایع هوایی ، فناوری نانو ؛ تجهیزات پزشکی و... درکشور کم نیست ،به طوری که  به گفته مدیرکل دفتر توسعه کسب و کار بین الملل معاونت علمی و فناوری  ریاست جمهوری ؛  اکنون  حداقل بین 200 تا 300  محصول  و حداکثر 500 محصول  دانش بنیان دارای ارزش صادرات در کشور  تولید  شده است که  در صورت  ورود به بازار های جهانی  می تواند  اعتبار قابل توجهی را برای ایران به دنبال داشته باشد . اما لازمه ورود این محصولات به بازار  های جهانی  فراهم سازی زیر ساخت هایی است که برای  این مهم نیاز داریم .وی تصریح کرد : صادرات محصولات دانش بنیان از ایران به دیگر کشورها، نیازمند اخذ استانداردهای بین المللی است که این قانون، صادرات محصولات را با پیچیدگی مواجه می کند چرا که این استاندارد در ایران وجود ندارد.