نسخه ای برای اقتصاد مقاومتی در خراسان جنوبی
هاجر فرخ نژاد - حضرت آیت ا… خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام نوروزی خود سال ۱۳۹۵ را سال «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» نامگذاری کردند.
ایشان با اشاره به امیدها، فرصت ها و تهدیدهای پیش رو در سال جدید تأکید کردند: هنر آن است که از فرصت ها به معنای حقیقی کلمه استفاده و تهدیدها را نیز به فرصت تبدیل کنیم، به گونه ای که در کشور در پایان سال، تفاوت های محسوسی پیدا شود و البته برای تحقق امیدها باید «تلاش»، «کار شبانه روزی» و «سعی و کوششی بی وقفه» انجام داد.حضرت آیت ا... خامنه ای در بیان نکته اساسی و اصلی در حرکت عمومی ملت ایران خاطرنشان کردند: ملت ایران باید کاری کند که خود را در مقابل تهدیدهای دشمنان از آسیب پذیری خارج کند و آسیب پذیری از ناحیه دشمن به صفر برسد.
رهبر انقلاب، اولویت اول و فوری در این حرکت مهم را مسئله «اقتصاد» خواندند و افزودند: اگر ملت، دولت و همه مسئولان بتوانند در مسئله اقتصاد کارهای درست، بجا و متقنی انجام دهند، امید می رود که این کارها در مسائل دیگر همچون «مسائل و آسیب های اجتماعی» و «مسائل اخلاقی و فرهنگی» نیز تأثیرگذار باشند.
ایشان، «تولید داخلی»، «ایجاد اشتغال و رفع بیکاری»، «تحرک و رونق اقتصادی و مقابله با رکود» را مسائل اصلی در اقتصاد برشمردند و گفتند: این موارد جزو مسائل مبتلابه مردم است و مردم آنها را حس و مطالبه می‌کنند و آمارها و اظهارات مسئولان نیز نشان می‌دهد که این خواسته‌های مردم، بجا و به مورد است.حضرت آیت ا... خامنه ای در بخش دیگری از پیام خود «اقتصاد مقاومتی» را علاج مشکلات اقتصادی و پاسخ به مطالبات مردم خواندند و افزودند: با اقتصاد مقاومتی می‌توان به جنگ بیکاری و رکود رفت، گرانی را مهار کرد، در مقابل تهدیدهای دشمنان ایستادگی کرد و فرصتهای بسیاری برای کشور ایجاد و از آنها استفاده کرد.
رهبر انقلاب اسلامی شرط دستیابی به این توفیقات را کار و تلاش بر مبنای اقتصاد مقاومتی دانستند و گفتند: گزارش های دولت نشان می‌دهد که کارهای وسیعی در این زمینه صورت گرفته اما این کارها، کارهایی مقدماتی و شامل بخشنامه‌ها و دستورها به دستگاههای مختلف است.
باید اقدام و عمل کردن به برنامه‌های اقتصاد مقاومتی ادامه یابد و محصول کار «بر روی زمین» به مردم نشان داده شود.
ایشان وظیفه مسئولان را «اقدام عملی» در زمینه اقتصاد مقاومتی خواندند و تأکید کردند: لازم است که اقدام و عمل کردن به برنامه‌های اقتصاد مقاومتی ادامه یابد و محصول کار «بر روی زمین» به مردم نشان داده شود.حضرت آیت ا... خامنه ای «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» را همچون راهی مستقیم و روشن به سمت رفع نیازهای کشور دانستند و با تشکر از همه تلاشگران این عرصه، افزودند: البته توقعی نیست که این اقدام و عمل در ظرف یک سال همه مشکلات را حل کند اما اگر اقدام و عمل با برنامه ریزی درست همراه شود، یقیناً در پایان سال آثار و نشانه های آن قابل مشاهده خواهد بود.
اولین جلسه 16 فروردین
نام گذاری سال جدید از سوی مقام معظم رهبری با عنوان«اقتصاد مقاومتی، اقدام وعمل» سبب شد تا مسئولان خراسان جنوبی در همان ابتدای سال یعنی روز 16 فروردین اولین جلسه ستاد راهبردی و مدیریت اقتصاد مقاومتی این استان را برگزار وکار را برای عملی شدن منویات معظم له در استان آغاز کنند به طوری که تاکنون پیش نویس این سند در خراسان جنوبی آماده شده و خود سند هم تا پایان فروردین ماه تهیه می شود.اما باید چه کنیم تا آنچه در این سند گنجانده شده به صورت عملی به اجرا درآید و تا حدودی با اجرای آن بتوان برای توسعه استان محروم خراسان جنوبی گام های قوی برداشت.رئیس سازمان بسیج سازندگی خراسان جنوبی معتقد است اقتصاد مقاومتی را وصل کردن به بودجه، به برنامه ، شرح وظایف جاری و ساری دستگاه های اجرایی اشتباه است یعنی اگر ما منتظریم یک نسخه واحد کشوری چه در ستاد راهبردی و چه در کمیته ها و کارکردها پیچیده شود ودستگاه های اجرایی شرح وظایف خود را برای تقویت اهداف آن ابلاغ کنند و ما اجرا کنیم این اقتصاد مقاومتی نیست حالا نمی شود گفت نیست بلکه درصد پایینی از آن است.
اقتصاد مقاومتی خطوط سفید بین شرح وظایف دستگاه های اجرایی است یا حفره ها و خلاءهای موجود در روال اجرایی و دستورالعمل ها یعنی آن چیزی که تاکنون نبوده و می تواند باشد.این که می گویند اقتصاد مقاومتی آن چیزی است که تا کنون وصلش می کردیم به بودجه و دستورالعمل ، اما می شود بهتر از آن عمل کرد.به نظر «زهرایی »این که چقدر اعتبار بگذاریم تا فلان کار را انجام دهیم این هم اقتصاد مقاومتی نیست شاید بخشی از آن باشد یا این که اقتصاد مقاومتی را مساوی با اجرای طرح و پروژه هم در نظر بگیریم و فقط خروجی مان طرح و پروژه باشد هم خیلی درست نیست خروجی آن باید طوری باشد که نتایج آن را مردم و همه ببینند.اقتصاد مقاومتی باید در تمام اجزا و عناصر یک حاکمیت یعنی مردم که پایه اصلی آن اقتصاد هستند ساری و جاری باشد.اقتصاد مقاومتی باید مردمی شود و مردم پایه عمل باشند، بودجه، طرح و پروژه یک قسمت کار است اما مردم روحیه اند، باورند، تلاشند، همراهی و اعتمادند و اگر مردم بپذیرند و با آن ها پیش برویم داستان هم پیش خواهد رفت اما بدون همراهی آن ها این قصه اتفاق نمی افتد.
چطور مردم را همراه کنیم
اما مردم را چه طور همراه کنیم؟ باید کارهایی انجام دهیم که اکنون آن را انجام نمی دهیم یعنی در دستگاه های اجرایی درد و مسئله ، مردم و ارباب رجوع باشند. در تولید مسئله سرمایه گذاری و تولید داخلی باشد . وقتی مردم همراه شدند کارشناسان هم برای تسهیل روند اجرای کار خیلی خود را متکی به دستورالعمل نکنند به عنوان مثال کارشناس خود را جای تولید کننده قراردهد یا سازمان ها و نهاد های اجتماعی سخت گیری نکنند یعنی من کارشناس هم رسالت خود را عاقلانه و در راستای اعتلای تولید انجام دهم یعنی نگاه کارشناس به مسائل مثبت باشد نه این که بگوید به من چه، چرا خودم را به درد سر بیندازم.پس باید به دنبال «نه» بود تا مردم هم اعتماد کنند و بیایند پای کار. «نه» یعنی ما کارهایی می توانستیم انجام دهیم که ندادیم و می شود همان خلاءها و خطوط نا نوشته ای که در برنامه هاست.برای عملی شدن این شعار باید مسئولان و دستگاه های اجرایی پرچم دار وجلودار این حرکت باشند و نهضتی شروع شود با عنوان اقتصاد مقاومتی.
به عنوان مثال اگر می خواهیم فرهنگ اسراف و صرفه جویی را اصلاح کنیم باید مدیران از خود شروع کنند زیرا اگر بسیاری از اسراف ها و مصرف های مازاد اصلاح شود به اقتصاد مقاومتی کمک خواهد شد و این در هیچ دستورالعملی نیست.
اقتصاد مقاومتی مسئله محور
رئیس سازمان بسیج سازندگی خراسان جنوبی می گوید: باید اقتصاد مقاومتی را مسئله محور حل کنیم یعنی نسخه واحد کشوری در این زمینه پاسخ گو نیست به عنوان مثال مسائل خراسان جنوبی که شامل نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدها ست با استان های دیگر متفاوت است همان طور که فرهنگ مردم ، زمینه های اشتغال ،سند توسعه و... این استان با دیگر نقاط کشور متفاوت است.علاوه بر این کمیته ها و کارگروه هایی که در حوزه های مختلف قرار است تشکیل شوند باید مسئله محور باشند.به عنوان مثال در خراسان جنوبی آب، آمایش سرزمین، تجارت خارجی، بازارچه های مرزی، محصولات استراتژیکی که فرآوری آن عقیم و ابتر مانده، گردشگری که پا گرفته اما هنوز جای کار بسیار دارد از جمله مسائلی است که باید در یک جایی پخته شده و شسته رفته و با ضمانت اجرایی به کمیته ها و کارگروه های مورد نظر ارائه شود.یعنی کارشناسان در تمام این مسائل به یک نتیجه واحد و جمعی برسند اما وقتی که برای اجرا به نتیجه رسیدند کمیته و کارگروه ها ضمانت اجرایی داشته باشند و این ضمانت هم بالاترین باشد.مسئله بعدی از نظر مهندس «زهرایی» تشکیل کمیته ها و کمیسیون های خاص وویژه است به عنوان مثال در حال حاضر دستگاه های اجرایی متعددی برای ایجاد اشتغال و فضای کسب وکار در حوزه های مختلف ، تسهیلات به متقاضیان می دهند که باید یک کمیسیون ویژه تسهیلات اقتصاد مقاومتی تشکیل شود و تمام این دستگاه های اجرایی هم با ضمانت اجرایی به عضویت آن درآیند و بعد مسئول این کمیسیون هم تسهیلات ارائه شده را به ستاد راهبردی اقتصاد مقاومتی ارائه داده تا همسو با اهداف شود.دستگاه های اجرایی هم با اولویت هایی که تعیین شده تسهیلات ارائه کنند به عنوان مثال در خراسان جنوبی ظرفیت ها در حوزه صنایع دستی است یا دام و طیور و... ومتناسب با این اولویت ها به متقاضیان تسهیلات بدهند.به علاوه نظارت ها هم باید طوری باشد که همسو با اهداف تعیین شده بوده و کار عقیم نماند.
کمیسیون ویژه آب
وی یک پیشنهاد هم مبنی بر این دارد که با توجه به بحران آب در استان یک کمیسیون ویژه مسئله تشکیل شود حالا مسئولیت آن می خواهد برعهده هر دستگاهی باشد و متولیان و کارشناسانی که دستی در کار دارند یک راه حل اساسی برای این موضوع ارائه دهند وپرونده حل مسئله آب را برای همیشه در خراسان جنوبی ببندند.
آمایش سرزمین، از دیگر مسائل مهم استان است که به گفته وی باید در کارگروهی ویژه برای آن چاره اندیشی شود و سپس در ستاد راهبردی پرونده این موضوع هم بسته شود.
همچنین کمیسیون ها و کمیته های دیگری هم برای برنامه و مسائلی که باید دراستان به اجرا درمی آمد وتاکنون عملیاتی نشده راهکار بیابند و چاره اندیشی بر اساس اهداف اقتصاد مقاومتی کنند و این مسائل را در برنامه ها بگنجانند زیرا ما تنها نمی توانیم برش کشوری برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی داشته باشیم.وی با اشاره به تشکیل ستاد راهبردی اقتصاد مقاومتی در استان وتهیه پیش نویس آن ادامه می دهد: پیش نویس تهیه شده جای کار دارد . یک بخش هم باید در عمل و اقدام به شاخص تبدیل شود یعنی به هرکدام از کمیته ها و دستگاه ها شاخص کمی بدهیم و شاخص های کمی حتی فرهنگ سازی را هم باید شامل شود.به عنوان مثال دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی می توانند پایان نامه ها و طرح های پژوهشی خود را به سمت و سوی این موضوع در استان سوق دهند.یا سازمان های نظارتی مانند بازرسی و تعزیرات حکومتی باید بررسی کنند و ببینند چه همراهی هایی می توانند با اقتصاد مقاومتی داشته باشند یعنی ضمن رعایت قوانین با دید مثبت به مسائل و مشکلات نگاه کنند.یا دستگاه های اجرایی مانند تعاون و رفاه اجتماعی و صنعت، معدن و تجارت در قالب کارگروه هایی وضعیت کارگاه ها و واحدهای تولیدی کوچک و واحدهای صنعتی بزرگ را بررسی کرده و ببینند در چه وضعیتی قرار دارند و چه اقدامی می توان برای خروج از رکود آن ها انجام داد و در پایان هم فعالیت های انجام شده مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شودکه تا چه حدی اهداف مورد نظر عملیاتی شده است.
قطب های اقتصاد مقاومتی در شهرستان ها
پیشنهاد دیگر وی هم این است که برای نمونه فرمانداران هر شهرستان با کمک دستگاه های اجرایی مناطقی را در هر شهرستان استان مشخص کنند تا باتوجه به ظرفیت ها و قابلیت های آن منطقه به قطب اقتصاد مقاومتی تبدیل شود به عنوان مثال ظرفیت قابل توجه شهرستان های درمیان و زیرکوه در زمینه محصول استراتژیک زرشک است و در این شهرستان این منطقه به عنوان قطب انتخاب شده و چرخه کامل این محصول از تولید تا مصرف ایجاد می شود.
به گفته وی اجرایی شدن اهداف اقتصاد مقاومتی هم یک ساله نیست شاید اولین قدم ، برنامه ریزی همراه با اقدام است که با توجه به تشکیل اولین جلسه ستاد راهبردی اقتصاد مقاومتی در خراسان جنوبی در همان ابتدای سال نشان از این دارد که مسئولان عزم جدی در این زمینه دارند.
علاوه بر این خراسان جنوبی خیلی دیر در این زمینه به فکر افتاده است زیرا برخی از استان ها برنامه های سال 95 خود را هم بر مبنای اقتصاد مقاومتی بسته اند و در خراسان جنوبی تا جایی که من اطلاع دارم این اتفاق نیفتاده است و لازم است هرچه سریع تر مسئولان اقدام و برنامه هایی منطبق با وضعیت استان به همراهی کل کشور با ضمانت اجرایی تهیه کنند.
درخواست از نخبگان
استاندار خراسان جنوبی هم با اشاره به تحقق شعار سال 94 مبنی بر همدلی و همزبانی تاکید کرد: مدیران استانی و مسئولان دستگاه های اجرایی به گونه ای در سال جدید عمل کنند که شعار «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» محقق شود.
«وجه ا... خدمتگزار» از مسئولان، صاحب نظران، دلسوزان استان و نخبگان خواست برای تحقق شعار اقتصاد مقاومتی هر پیشنهاد و یا طرح و برنامه ای دارند به دبیرخانه این ستاد ارائه دهند تا از آن ها استفاده شود.وی تاکید کرد: پایان سال 95 باید خروجی کار مدیران به گونه ای باشد که مردم آن را احساس کنند و مسئولان باید از شعار دادن پرهیز کنند و فقط به فکر خدمت رسانی به مردم باشند.
سند راهبردی اقتصاد مقاومتی
مدیر کارآفرینی و اشتغال اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان جنوبی هم می گوید: سند توسعه راهبردی و مدیریت اقتصاد مقاومتی استان در حال تهیه است و تا پایان فروردین ماه جاری نهایی می شود.
به گفته «فاطمی»، پیش نویس این سند با 6 محور تهیه شده است.همچنین کمیته های 5 گانه ای برای این ستاد تشکیل شده است که متشکل از کمیته بهره وری اقتصادی، اقتصاد دانش بنیان، بهبود کسب و کار، اصلاح الگوی مصرف و فرهنگ سازی در اقتصاد مقاومتی است.وی با اشاره به تعیین چند محور برای برنامه های اقتصاد مقاومتی استان به این نکته اشاره می کند که مقدمات و چالش ها و سیاست های شود کلی این نوع اقتصاد، برنامه های ملی و برنامه های دستگاه های اجرایی از این موارد است.
