موضوع ویژه

خواندنی ترین رمان های خارجی برای تعطیلات عید

سفر به گوشه گوشه دنیا با معجزه کتاب!

عکس: ملیحه رجبیونالهام یوسفی-وقتی یک نفر از شما می پرسد: «رمان خارجی چی بخونم؟» نباید با عجله و سرسری برایش نسخه بپیچید و کتاب معرفی کنید. در واقع شما به پزشکی می مانید که حق ندارد و نمی تواند قبل از شرح حال گرفتن از کسی که به سراغش آمده، دارو تجویز کند. باید از او بپرسید حال و هوایش چگونه است؟ چه هدفی از خواندن رمان دارد؟ قبلا چه آثاری مطالعه کرده؟ چه سبک و نثری را می پسندد؟ و ده ها سوال از این قبیل که اندک اندک تصویر شفافی از علاقه و نیاز آن فرد به شما بدهد اما گاهی هم راه های میان بری وجود دارد که به شما کمک می کند. یک میان بر مطمئن این است که بدانید پیشنهاد های یک آدمِ رمانِ خارجی خوانِ قهار که هم از تاریخ سررشته دارد و هم در ادبیات سرآمد است، برای مطالعه رمان چیست؟ پرونده امروز «زندگی سلام»، مجموعه جذابی است از رمان هایی که رمان خوان های کاردرست و خوش ذوق برای مطالعه توصیه می کنند. داستان هایی که هر یک می تواند در تعطیلات نوروز که فرصت و فراغت مناسبی برای غرق شدن در دنیای خوش رنگ و لعاب رمان هاست، شما را به سفری دور و دراز به قصه ها و زندگی ها و ماجرا های جذاب ببرند.

 

ادبیات فرانسه
ترکیب امید و عشق و مبارزه

جان شیفته؛ رومن رولان - خانواده تیبو؛ روژه مارتین دوگار

در دوران مدرسه، مطالعه تاریخ برای بیشتر ما دشوار و طاقت فرسا و حوصله سر بر بود اما یک روش خوب برای فهم تاریخ وجود دارد که نه تنها حوصله سربر نیست بلکه بسیار لذت بخش و هیجان انگیز است و آن، رفتن به سراغ داستان هایی است که در بستر یک دوره تاریخی خاص به قلم برخی نویسندگان روایت شده. در واقع برخی رمان ها توانسته اند به خوبی و حتی بهتر از آثار تاریخی، اوضاع زمانه و جامعه و سبک زندگی مردم یک دوره تاریخی را ترسیم و تحلیل کنند. آن هم در بستر یک داستان پر کشش و با حضور شخصیت های متنوع داستان. رمان «جانِ شیفته» نوشته «رومن رولان» و «خانواده تیبو» نوشته «روژه مارتین دوگار» از جمله رمان هایی است که در زمره شاهکار های ادبیات فرانسه و جهان به حساب می آیند. این کتاب ها منعکس کننده بخش مهمی از تاریخ جهان و اروپا هستند؛ سال های جنگ جهانی اول. ضمن این که نویسندگان هر دو کتاب، برنده نوبل ادبیات هستند. البته برای خواندن هر دو باید وقت زیادی سپری کنید چون اولی دو جلدی و دومی چهارجلدی است. هر دو را هم مترجم های مطرح ایرانی به فارسی برگردانده اند. جان شیفته را «م.به آذین» ترجمه کرده و خانواده تیبو را «ابوالحسن نجفی».
بعضی نویسنده های خارجی بیشتر از آن که نویسنده خوبی باشند، آدم های درجه یک و خوبی بوده اند. شک نکنید که همه آثار آن ها را باید خواند. یکی از مشهورترین آن ها خلبان عاشقِ پرواز، شاعر و نویسنده «آنتوان دوسنت اگزوپری» خالق داستان بی نظیر «شازده کوچولو» است. او در پرواز و نوشتن دنبال یک هدف بوده: راه و روش درست زندگی کردن. کتاب «زمین انسان ها»، «پیک جنوب»، «پرواز شبانه»، «هوانورد» و «خلبان جنگ» از کتاب های مهم اگزوپری است. همه کتاب های او مجموعه ای از تجربیات نویسنده در پرواز بر فراز آسمان هاست. او از شب های بسیاری سخن می گوید که پرواز تنهایی در آسمان او را به فکر فرو برده و راز های زندگی را بر او گشوده است. در داستان های اگزوپری می توانید امید و عشق و مبارزه برای زندگی بهتر را پیدا کنید.

ادبیات روسیه
 ماجرا های پرشور در سرزمین سرد

جنگ و صلح؛ لئون تولستوی

ادبیات خوانده ها و رمان دوست ها می دانند که روس ها سردمداران نویسندگی اند. لئون تولستوی، فئودور داستایوفسکی، آنتوان چخوف، میخائیل شولوخوف و ده ها نویسنده روس دیگر این موضوع را اثبات کرده اند. در این میان نباید شاهکار «لئون تولستوی» را ناخوانده گذاشت. رمان «جنگ و صلح» هم ما را به بخشی دیگر از تاریخ جهان پرتاب می کند و از به قدرت رسیدن ناپلئون در روسیه تا زمین گیر شدن قوایش در برف های این سرزمین سرد را روایت می کند.

جنگی که در آن خودشیفتگی و قدرت طلبی و میل به جهان گشایی ناپلئون را تنها یک عامل طبیعی نابود کرد. همه این اتفاقات تاریخی در یک داستان باز سازی شده است، داستانی با شخصیت های متنوع و کشش داستانی فوق العاده که عشق، زندگی، خیانت، سیاست، حیله گری، رابطه پدر و پسری و هزاران کلیدواژه دیگر را می توانید در آن بیابید و بخوانید. فراموش نکنید که بر خلاف تصور، رمان جنگ و صلح یک کتاب با روایت صحنه های جنگی که مخاطب را خسته و کلافه کند نیست؛ اگر چه شخصیت های کتاب بسیار زیادند اما کافی است بخشی از جلد اول را بخوانید که تا آخر با روایت جذاب کتاب همراه شوید. ماجرا های خواندنی ناتاشا، پیر، آندره ، ماریا، نیکولا، هلن و ده ها جوان روس دیگر، شما را به سفر دور و درازی به مسکو و سن پترزبورگ می برد.
 

ادبیات انگلیس
 عاشقانه های خواندنی و پاکیزه

غرور و تعصب؛ جین استین

تعداد قابل توجهی رمان خارجی وجود دارد که توانسته در یک چارچوب درست، به روایت روابط عاطفی آدم ها بپردازد و به دور از پند و نصیحت و اندرز و شعار، به مخاطب جوان نشان دهد مسیری که می رود راه به کجا خواهد برد؟ رمان عاشقانه «غرور و تعصب»، بریده ای از زندگی یک خانواده با چندین دختر دم بخت، یک مادر پیگیر و نگران درباره ازدواج آن ها و یک عشق ناخوانده برای الیزابت، دختر دوم خانواده است. عشقی که پای غرور و تعصب را به زندگی اش باز می کند و راه و رسم عشق ورزی و ازدواج را به او یاد می دهد. این رمان را می توانید به نوجوان های اطراف خود، به خصوص دخترخانم ها هدیه دهید.
بعضی خاطرات، برای همه آدم ها از هر ملیت و زبان و آداب و رسومی که باشند و هر کجای دنیا که زندگی کنند، مشترک است؛ مثل خاطرات کودکی و بازی کردن و کنجکاوی درباره طبیعت و حیوانات. «جرالد دارل» در کتابش که عنوان آن را خیلی طنازانه «خانواده من و بقیه حیوانات» گذاشته، به شرح طنزگونه اما واقعی زندگی خود و خانواده اش در جزیره کورفو می پردازد؛ رفتن به سفری طولانی و تمایل فوق العاده زیاد او به انواع جانوران و حشرات را باید از اصلی ترین ریشه های خلق این اثر دانست. مطمئن باشید هم با کتاب رابطه برقرار می کنید و یاد خاطرات کودکی تان زنده می شود و هم با صدای بلند می خندید، چون طنز زبان مشترک همه ملت هاست و شما با یک رمان خارجی هم قادر به خندیدن خواهید بود. ضمنا نثر کتاب دال، بسیار روان و دلنشین است.
 

ادبیات استرالیا
 شگفت انگیز و متفاوت

جزء از کل؛ استیو تولتز

ما نمی توانیم با همه آدم های چهار سوی جهان، رابطه فکری و کلامی داشته باشیم اما قطعا دوست داریم بدانیم از زاویه دید آن ها، هستی و جهان و زندگی چگونه است؟

ادبیات اینجا هم، راه میان بُر را به ما نشان می دهد، کتاب هایی به قلم نویسندگانِ مختلف از چهارگوشه دنیا. «جزء از کل» اولین رمان نویسنده استرالیایی «استیو تولتز» است که در ایران به تازگی چاپ شده و در میان کتاب خوانان ایرانی، نظرات مثبت بسیاری را به خود جلب کرده است.

رمانی درباره زندگی یک پدر و پسر و روایت های آن ها درباره گذشته ، حال و آینده. اگر دوست دارید یک داستان بخوانید که شما را روی زوایای مختلف زندگی حساس تر کند، فکر شما را راه بیندازد و توجهتان را به جزئیات جذاب جلب کند، حتما سراغ این کتاب بروید. تولتز توانسته در هنرمندانه ترین حالت ممکن در هنگام توصیف تراژیک ترین و غم انگیزترین بخش داستانش، شما را به خنده بیندازد. یک طنزگونه تراژیک که اتفاقا توصیف حال حاضر جهان است. کتابی که می توان آن را یک رمان فلسفی دانست.
 

ادبیات ایتالیا
گرم و درخشان و حال خوب کن

بارون درخت نشین؛ ایتالو کالوینو

رمان  هایی هم هستند که خلق شده اند برای این که فضایی متفاوت با فضای معمولا یاس آور رمان های دیگر ایجاد کنند. رمان هایی که نوشته شده اند تا از زیبایی و امید و حالِ خوب حرف بزنند. به نظر می رسد از بهترینِ این آثار، شاهکار «بارون درخت نشین» است. کتابی که می توان لقب «یک رمان حال خوب کن» را به آن داد، به خاطر خلاقیت در خلق تصویری گرم و درخشان از زندگی.

شخصیت اصلی کتاب پسرکی است به نام «کوزیمو» که در دعوای پدر و پسری به قهر می رود تا روی درخت اعتصاب کند اما این اعتصاب ظاهراً کوتاه به دلایلی منجر می شود تا پایان عمر روی درخت زندگی کند و از آن بالا به جهان و مردمش نگاه کند و بارون افتخاری باشد که بعد از پدرش، به جای بر تخت نشستن بر درخت نشسته است. کوزیمو از یک زاویه دید کاملا متفاوت با آنچه ما تجربه می کنیم، به دنیا نگاه می کند. اگر دوست دارید با کوزیمو به بالای درخت سفر کنید، مطالعه این کتاب را از دست ندهید.
 

ادبیات آمریکا
 کشاکش کفر و ایمان

شرق بهشت؛ جان اشتاین بک - موش ها و آدم ها؛ جان اشتاین بک

نویسنده  های بسیاری در کتاب های شان تلاش کرده اند زندگی چند نسل، چالش ها و تضاد های آن را به تصویر بکشند یا از آدم هایی سخن بگویند که ایمان دارند و برای ایمان شان ارزش قائلند و قادرند با همین ایمان، زندگی را برای خودشان و دیگران بهتر کنند. رمان «شرق بهشت» در واقع زندگی چند نسل یک خانواده است که بیش از هر چیز از نیروی ایمان خالی مانده و اشتاین بک تصویر شفاف زندگی و درد ها و رنج هایشان را برای مخاطب به نمایش می گذارد. بعد از خواندن داستان به خاطر ترسیم فضای خوب و دقیق آن احساس خواهید کرد که یک فیلم سینمایی دیده اید. کتاب دیگر اشتاین بک هم در زمره بهترین آثار کوتاه جهان است. «موش ها و آدم ها» داستان دو کارگر روزمزد است که برای کار سفر می کنند اما یکی شان مشکلی دارد که برای هر دو دردسرساز می شود. موش ها و آدم ها ترسیم بخشی از سبک زندگی آمریکایی است. اگر خواستید اثر خوب دیگری از ادبیات آمریکا بخوانید، شاهکار «هریت بیچر استو» با نام «کلبه عمو تم» را از یاد نبرید؛ کتابی که در حقیقت بیانیه ای انسانی است علیه برده داری رایج دنیای غرب.

ادبیات فلسطین
 اشک ها و لبخند ها

زخم داوود؛ سوزان ابولهوی - جایی که خیابان ها نام داشت؛ رنده عبدالفتاح
گاهی وقتی قرار است رمان خارجی معرفی کنیم فقط رمان های اروپایی و آمریکایی به ذهنمان می آید و نه رمان ها و داستان های قوی برخی کشور ها مثل ترکیه یا افغانستان و لبنان و فلسطین. از طرفی، شرح آنچه بر مردمی مثل مردم فلسطین گذشته را نمی توان تنها با تکیه بر اخبار کوتاه با جمله های ناقص و بریده دریافت. شرح رنج ها، محاصره، مرگ های بی شمار عزیزان و تلخی عمیق کشتار های غیر انسانی را باید از زبان راوی هایی شنید که خود در متن حادثه زیسته اند و عزیزان خود را در بحبوحه حوادث از دست داده اند.

رمان «زخم داوود» به قلم «سوزان ابولهوی» و «جایی که خیابان ها نام داشت» به قلم «رنده عبدالفتاح» دو اثر بسیار خواندنی با همین موضوع است. با این تفاوت که اولی بسیار تلخ و تکا ن دهنده نوشته شده و شما را از نزدیک با خونین ترین حوادث فلسطین آشنا می کند و دومی در میان همین رنج و عذاب، چشمه های روشن امید و مبارزه و حیات را کشف می کند و نمایش می دهد. «امل» نام دختری است که قهرمان قصه اول است و «حیات» نام کودکی که قهرمان قصه دوم است. هر دو زیسته در کشور همیشه در حالِ مبارزه فلسطین که زیر سلطه حکومت نظامی های اسرائیلی، طعم تحقیر و توهین را چشیده اند. با مطالعه این دو کتاب، با این دو دختر برای شنیدن داستان بیم و امیدشان همراه شوید.

از همه جای دنیا
داستان های کوتاه

برای کسانی که دوست دارند از حال و هوا و فضای داستان های خارجی سر در بیاورند و مزمزه شان کنند، بهتر است قبل از رفتن به سراغ رمان های بلند کلاسیک یا مدرن، سرکی به فضای داستان های کوتاه بکشند. این افراد می توانند در میان داستان نویسان امروزی، آثار «جومپا لاهیری» نویسنده هندی که به آمریکا مهاجرت کرده، کار های «هاروکی موراکامی» نویسنده مهاجر ژاپنی که او هم ساکن آمریکاست و همین طور آثار نویسنده همه پسند «آنا گاوالدا» را امتحان کنند. از لاهیری کتاب «خوبی خدا» و از «موراکامی» کتاب «از دو که حرف می زنم، از چه حرف می زنم» و از آنا گاوالدا مجموعه داستان « دوست داشتم کسی جایی، منتظرم باشد » کتاب هایی بسیار خواندنی است. هر سه کتاب عموما از روابط بین آدم ها سخن می گویند. لاهیری از درد مهاجرت حرف می زند و تفاوت های زندگی شرقی و غربی. موراکامی با زبان خاص خود، بخشی از روح شرقی اش را در یک زندگی غربی مرور می کند و آنا گاوالدا هم عاشقانه نویس معاصر است، اگر از داستان های کوتاه این نویسنده ها خوش تان آمد، بعد بروید سراغ رمان ها و داستان های بلندشان.