نرخ سود بانکی و حلواحلوا گفتنی که دهان را شیرین نخواهد کرد

 رئیس کل بانک مرکزی، با نگاهی بسیار خوش بینانه می گوید: همه موانع کاهش نرخ سود بانکی رفع شده است. به اعتقاد دکتر سیف (یا شاید فقط به بیان ایشان)، همه بازیگران مخرب روند نرخ سود از بازی خارج شده اند. خودروسازها مهار شده اند و بر وضعیت بازار بدهی هم نظارت می شود!، هزینه های اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی هم کاهش یافته است. تجهیز منابع توسط بانک ها ارزان قیمت تر خواهد بود و از همه مهم تر موسسه غیرمجاز هم دیگر نداریم!

واقعیت این است که با این حلواحلوا گفتن ها دهان شیرین نخواهد شد. دکتر سیف به خوبی تابستان دو سال قبل را به خاطر می آورد، وقتی که بانک مرکزی، با تزریق منابع قابل توجه نرخ سود بین بانکی را تا 17 درصد کاهش داد. روابط عمومی بانک مرکزی و رسانه های همراه هم هر روز به نوعی این دستاورد بزرگ (!) را پوشش و هر بار به نوعی از این سیاست کارآمد (!) برای کاهش نرخ سود گزارش می دادند و البته به استقبال نرخ سود پایین و پایین تر می رفتند. اما ناگهان همه چیز به کما رفت. نه تنها در اخبار چیزی درباره نرخ سود بین بانکی گفته نمی شد، بلکه بانک مرکزی هم در اقدامی عجیب رقم تزریق شده به بازار بین بانکی از سوی بانک مرکزی را سانسور کرد! روزها گذشت و نرخ سود نه تنها کاهش نیافت بلکه اکنون به نرخ های ابتدای دولت یازدهم یعنی 22 درصد هم رسیده است. حالا بعد از دو سال آقای رئیس کل دوباره از دستاورد کاهش نرخ سود بین بانکی به 18.6 درصد می گوید! بگذریم.

سیف می گوید اوضاع بازار بدهی هم تحت کنترل است. البته وی قطعا از شرایط عرضه اوراق بدهی جدید دولت، یعنی سخاب خبر دارد. اگر ندارد کافی است سری به بانک مرکزی در نقاط مختلف کشور بزند و به ما هم بگوید که نرخ تنزیل این اوراق بالاخره 35 درصد است یا 40 یا 50 درصد. ظاهرا بعضی پیمانکاران در برخی استان ها تن به نرخ های عجیب و غریبی برای نقد کردن طلب خود از دولت در قبال این اوراق داده اند.

این موضوع علاوه بر این که حاکی از سامان نیافتن اوضاع بازار بدهی است، نشانه بسیار بد دیگری هم دارد. معمولا اوراق بدهی دولت به عنوان بهترین ابزار برای کشف نرخ سود در یک اقتصاد است. چرا که این اوراق ریسک ندارد و آن چه هست نرخ تنزیل واقعی اقتصاد است. نرخ های بالای تنزیل سخاب یعنی عطش نقدینگی در اقتصاد آن قدر بالاست که نمی توان به کاهش واقعی نرخ سود در کوتاه مدت امیدوار بود.  

در مورد ابراز خرسندی سیف از حذف غیرمجازها هم، اگر از هشدار خود ایشان مبنی بر بازگشت غیرمجازها بگذریم، خطر "مجازها" قابل چشم پوشی نیست، به عبارت دیگر رئیس کل محترم بانک مرکزی حتما می دانند که بانک های بزرگ دولتی، اکنون طرح هایی درانداخته اند برای پرداخت سودهای بالای 20 درصد! با وجود این واقعیت ها، حلواحلوا گفتن دهانی را شیرین نخواهد کرد.