اقلامی که به اندازه ارز گران نشده اند

اگرچه رشد نرخ ارز، قدرت خرید ریال را کاهش داده است و از این محل، به اقشاری که دارایی سرمایه ای ندارند ( و متکی به دستمزد جاری خود زندگی می کنند) فشار وارد می شود، اما گاهی درباره میزان کاهش قدرت خرید اغراق هایی می شود که ممکن است از لحاظ روانی و همچنین رفتارهای اقتصادی بعدی این اقشار، تبعات منفی داشته باشد. مثلا برخی می گویند که قدرت خرید به دلیل سه برابر شدن نرخ دلار در بازار آزاد طی یک سال اخیر، یک سوم شده است؛ یعنی قدرت خرید حدود 65 درصد کاهش یافته است، اما ملاحظه تغییرات قیمت اقلام اصلی سبد مصرفی خانوار نشان می دهد که این چنین نیست. مثلا با وجود رشد 200 درصدی دلار (دلار بازار آزاد) از شهریور 96 تا شهریور 97، لبنیات حدود 38 درصد، برنج 12 درصد، گوشت مرغ 21 درصد، گوشت قرمز 47 درصد و تخم مرغ 61 درصد رشد کرده است. اگرچه این رشد قیمت ها زیاد است اما با رشد 200 درصدی دلار قابل مقایسه نیست. علت این موضوع را می توان در عواملی چون، اختصاص یارانه (ارز 4200 تومانی)، استفاده از ارز سامانه نیما برای واردات (حدود 7600 تومان)، غیرواقعی و حبابی بودن نرخ ارز و کم عمق بودن این بازار و البته داخلی بودن تولید بسیاری از محصولات داخلی جست وجو کرد.