سنایی اهل سانسور نیست
چهل‌ودومین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره سنایی با موضوع تحلیل و بررسی «جایگاه استاد محمدتقی مدرس‌رضوی در تصحیح و تفسیر آثار سنایی»، برگزار شد. در این نشست، از تصحیح جدید حدیقة‌الحقیقه محمدجعفر یاحقی و سیدمهدی زرقانی در مرکز فرهنگی شهر کتاب رونمایی شد که در ادامه بخشی از صحبت ها را می خوانید.
سنایی در حدیقة‌الحقیقه یک شخصیت شیشه‌ای دارد
علی اصغر محمدخانی معاون فرهنگی و بین‌الملل موسسه شهرکتاب، ضمن اشاره به تصحیحاتی که از حدیقه در فاصله تصحیح مدرس‌رضوی در سال ۱۳۲۸ تا تصحیحی که این هفته از حدیقه منتشر شده، بیان کرد: اساس کار محمدجعفر یاحقی و مهدی زرقانی در تصحیح جدید، نسخه منچستر و پنج نسخه دیگر از حدیقه است. مولفان مقدمه مبسوطی حدود ۸۰ صفحه راجع به سنایی در این تصحیح نوشته‌اند و بحثی دارند درباره این که سنایی نقطه عطف شعر فارسی است.
محمدجعفر یاحقی در این نشست گفت: در لغت‌نامه دهخدا استشهادهای فراوانی بر آثار سنایی به طور عام و حدیقه به طور خاص شده است. در کشف الاسرار میبدی که تقریبا همزمان با سنایی است، ابیاتی از حدیقه آمده است؛ یا مثلا احمد غزالی هم تقریبا همزمان با حدیقه سنایی است، اما ردپای سنایی در احمد غزالی دیده می‌شود. به گزارش ایبنا، وی حدیقه را واپسین اثر سنایی خواند که سال‌های آخر عمر با آن درگیر بوده و افزود: طبق بعضی روایات موجود، سنایی تا آخرین لحظات عمر خود حدیقه را سروده است و شاید به همین دلیل بعضی‌ها بر این باورند که حدیقه ناتمام است. اگر این فرض درست باشد، طبیعی است که این کتاب در زمان حیات سنایی تنظیم نشده یا به عبارت دیگر صورت منقح آن به تأیید شاعر نرسیده است.
مهدی زرقانی از دیگر مصححان حدیقه، با ادای احترام به ساحت مرحوم مدرس‌رضوی، پروفسوردوبروین و همچنین استاد شفیعی‌کدکنی که در حوزه سنایی کتاب‌هایی نوشته‌اند، گفت: سنایی به قدری شاعر دوره گذار است و به قدری ویژگی‌های دوره گذار را در خودش درونی کرده است که به هیچ ایدئولوژی و گفتمان خاصی تن نمی‌دهد و تسلیم هیچ کدام نمی‌شود. اساساً بر فراز همه ایدئولوژی‌ها حرکت می‌کند و از همه آن‌ها بهره می‌برد لذا در حدیقه هم صدای ابن‌سینا را می‌شنوید و هم صدای غزالی را. به تعبیر یکی از استادان، سنایی در حدیقه اساساً یک شخصیت شیشه‌ای دارد، یعنی کاملاً خودش را به نمایش گذاشته و اصلا خودش را سانسور نمی‌کند، عظمت و بزرگی سنایی به این است که هیچ ایدئولوژی نتوانسته او را در خودش زندانی کند.