چشم اندازهای عربی در خلیج فارس!

صابرگل عنبری-چند سالی است که رقابت اقتصادی قابل توجهی میان شش کشور عربی حوزه خلیج فارس (با مجموع 51 میلیون نفر جمعیت) شکل گرفته است که اساسا محاصره اقتصادی قطر توسط محور عربستان به دور از این رقابت نیست. در این زمینه، هر کدام از این شش کشور چند سالی است برای خود چشم‌اندازهای ویژه‌ای را طراحی کرده و بر اساس آن پیش می‌روند.آن چه سیر پیشرفت این طرح‌ها را تندتر کرده، همین نگاه رقابتی است که به ویژه میان عربستان، امارات و بحرین از یک سو و قطر به تنهایی از دیگر سو جریان دارد.  همین رقابت بعضا در میان برخی از خود این کشورها هم دیده می‌شود، به عنوان مثال امارت ابوظبی در امارات متحده  طرحی بلندپروازانه را در مقابل امارت دبی دنبال می‌کند و کاملا با آن در رقابتی نفس‌گیر است. نگاهی کلی به متون چشم‌اندازهای کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و گام‌های برداشته شده نشان از حرکت این کشورها به ویژه قطر در جهت تحقق اهداف مدنظر است. البته در برخی کشورها مثل عربستان به دلایلی نوعی کندی حادث شده است، اما وقفه‌ای جدی وجود ندارد. اقتصاد سنگ‌بنای این چشم‌اندازهاست. در این طرح‌ها تلاش شده است که با تنوع بخشی به منابع درآمدی از وابستگی به درآمدهای نفتی به طرز چشمگیری کاسته شود. این مهم نیز از طریق گسترش سرمایه‌گذاری در خارج، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، توسعه صنعت گردشگری و ... دنبال می‌شود. برخی کشورها مانند عربستان از نظام "گرین کارت" برای جذب سرمایه‌های عربی و اسلامی و راه‌اندازی بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری در جهان خبر می‌دهند. هوشمندسازی شهرها و احداث شهرهای کاملا هوشمند، تقویت بخش خصوصی وخصوصی‌سازی هم دیگر مشخصه مشترک این چشم‌اندازهاست. در عین حال هم توجهات ویژه‌ای به مسائل اجتماعی و فرهنگی شده است، ولی خبری از توسعه سیاسی نیست. سندهای چشم‌انداز کشورهای عربی حوزه خلیج فارس:* عربستان: سند چشم‌انداز سال 2030*قطر: سند چشم‌انداز سال 2030* امارات: سند چشم‌انداز سال 2021 (ابوظبی سال 2030)*کویت: سند چشم‌انداز سال 2035*عمان: سند چشم‌انداز سال 2040*بحرین: سند چشم‌انداز سال 2030.ناگفته نماند که ترکیه نیز سند چشم‌انداز سال 2023 را دارد که بر اساس آن می‌خواهد به جایگاه دهمین اقتصاد بزرگ جهان برسد.