خوانندگان محترم! در صفحه 7 روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: شوهرم بدون علت شرعی و قانونی، من و فرزندانش را رها کرده است. هماکنون، پدرم خرج من و بچهها را میدهد. آیا پدرم میتواند بابت پرداخت هزینه زن و فرزند، از شوهرم شکایت و طلبش را مطالبه کند؟
پاسخ: مطابق ماده 1106 قانون مدنی، در عقد دائم، نفقه زن برعهده شوهر است. البته حق دریافت نفقه مشروط به تمکین زن از شوهر است. عدمتمکین زن از شوهر و عدم انجام وظایف زناشویی بدون عذرموجه، موجب ازبینرفتن حق دریافت نفقه میشود. از سوی دیگر، عدم پرداخت نفقه (ترک انفاق) جرم است و مطابق ماده 53 قانون حمایت خانواده، «هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجبالنفقه امتناع کند، به حبس تعزیری درجه شش محکوم میشود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف میشود.» به شکایت ترک انفاق شما علیه شوهرتان در دادسرا و دادگاه کیفری رسیدگی میشود. علاوه بر این، شما میتوانید با ارائه دادخواست، از دادگاه خانواده درخواست کنید ایشان را ملزم به پرداخت نفقه گذشته شما کند. دادگاه خانواده به موضوع رسیدگی و در صورت استحقاق شما به دریافت نفقه، همسرتان را ملزم میکند هزینههای متعارف شما و نفقه فرزندان را تأمین یا ماهانه مبلغ مشخصی به شما پرداخت کند. در صورتی که ایشان به هر دلیل حتی به دلیل ناتوانی مالی از پرداخت نفقه خودداری کند، برای شما حق درخواست طلاق ایجاد میشود. فقط شما میتوانید برای مطالبه نفقه از همسرتان به دادگاه مراجعه کنید و پدر شما نمیتواند از همسرتان برای پرداخت نکردن نفقه، شکایت یا وجوه پرداختشده را از ایشان مطالبه کند زیرا بدون اینکه از سوی وی اجازه داشته باشد، اقدام به تأدیه مخارج زندگی شما کرده است. مطابق ماده 267 قانون مدنی، «ایفاء دین از جانب غیرمدیون هم جایز است اگر چه از طرف مدیون اجازه نداشته باشد ولیکن کسی که دین دیگری را ادا میکند اگر با اذن باشد حق مراجعه به او را دارد و الا حق رجوع ندارد.»
پرسش: خانمی ۳۴ ساله هستم و از شوهرم به دلیل اعتیاد جدا شدم. الان حدود یکسالونیم است که با مرد دیگری ازدواج کردهام. شوهر دومم با وجود اینکه از بیماری کلیوی من آگاه و آن را قبول کرده بود، حالا مرا از خانه بیرون کرده است و قصد دارد مرا طلاق دهد. لطفا راهنماییام کنید.
پاسخ: شوهر شما مکلف به تامین نفقه شماست و نفقه شامل مایحتاج و هزینه زندگی از جمله مسکن مناسب است. بنابراین شوهرتان نباید شما را از منزل اخراج کند. شما به همراه دو نفر از معتمدان به منزل خود مراجعه و تلاش کنید ایشان را به ادامه زندگی متقاعد کنید. در صورتیکه از پذیرش شما در منزل خودداری کرد، به دادگاه خانواده، دادخواست مطالبه نفقه تقدیم و همزمان در دادسرا علیه ایشان، شکایت ترک انفاق مطرح کنید.در نظام حقوق خانواده ما «مرد میتواند هر وقت که بخواهد زن خود را طلاق دهد.» البته اعمال این حق مشروط به شرایط و مقدماتی است از جمله، صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه. صدور این گواهی نیز بهنوبه خود تابع تشریفاتی از جمله مراجعه به مراکز مشاوره و داوری است. بهعلاوه ثبت طلاق موکول به پرداخت حقوق مالی زوجه از سوی شوهر یا صدور حکم قطعی اعسار شوهر و تقسیط «محکومبه» میباشد. (ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده) حقوق مالی زوجه در زمان طلاق شامل این موارد است: مهریه، شروط مالی ضمن عقد نکاح بهعنوان مثال شرط تنصیف (نصفکردن) دارایی، نفقه، اجرتالمثل یا نحله و هزینههای انجامشده در زندگی مشترک از سوی زن.