جواد نوائیان رودسری – حتماً درباره زندگی سیاسی و اجتماعی شهید آیتا... سیدحسن مدرس روایتها و حکایتهای فراوانی را شنیده یا خواندهاید؛ مجتهدی مبارز و سیاستمداری هوشیار که موقعیتها را بهخوبی میشناخت و میتوانست با باریکبینی خاص خودش، نقشههای دشمنان این مرز و بوم را، نقش بر آب کند و با سخنان نغز و مطایبههای شیرینش، کلام حق را به گوش همه برساند. امروز، سالروز شهادت مظلومانه اوست؛ سید را در غربت و تنهایی و با زبان روزه به شهادت رساندند؛ چون نتوانسته بودند او را به مال دنیا بفریبند یا با تهدید، وادار به سکوتش کنند. او 9 سال پایانی عمر خود را در تبعید و زندان گذراند و در این مدت، جز دو سه بار، موفق به دیدن اعضای خانواده خود نشد. با این حال، دوست و دشمن از استقامت و پایداری شهید مدرس، حتی در شرایط دهشتناک تبعید سخن میگویند؛ به راستی شناخت دقیق شخصیت آن عالم ربانی و فهم چهره سیاسی خاص و هوش و قریحه کمنظیرش، به سادگی ممکن نیست. در این نوشتار، برآنیم تا به فرازهای ناشنیدهای از زندگی او بپردازیم؛ فرازهایی که شاید نقل آنها، زوایای دیدهنشدهای از حیات پربرکت وی را بر اهل فضل و دانش، نمایان کند.
علاقهمند همیشگی به تاریخ
شهید مدرس بسان یک مورخ کارکشته و پژوهشگر متون تاریخی، از احوالات امتهای پیشین آگاه بود. او برای مطالعه شواهد، در متون رایج متوقف نمیماند و میکوشید اطلاعات را از منبع آن دریافت کند. یکبار در جمعی نقل کرده بود که هنگام توقف در عتبات و ضمن مطالعه درسهای مرسوم حوزه، به فکر مطالعه تاریخ «پلوتارک»، مورخ یونان باستان افتاده و چون نسخهای از ترجمه عربی یا فارسی آن را نیافته، به سراغ فردی هندی که به زبان انگلیسی تسلط داشتهاست، میرود و از او میخواهد که هر روز بخشی از کتاب را برایش بخواند و ترجمه کند و با این شیوه، از محتوای تاریخ «پلوتارک» آگاه میشود. تسلط شهید مدرس بر تاریخ، بعدها ضمن نطقهای غرای او در مجلس شورای ملی آشکار شد. تاریخ، در عرصه سیاست هم مددکار آن شهید مظلوم بود.
معتمد ملت ایران
شهید مدرس، مورد اعتماد همه مردم بود؛ عالم و مجتهد سیاستمداری چون او، با درک کاملی که از نیاز زمانش داشت و با زبان صریحی که طنین فریاد و خواستههای جامعه را به گوش صاحبان قدرت میرساند، باید هم معتمد مردم زمانهاش بوده باشد. ممکن است برخی عالمبودن شهیدمدرس را یکی از دلایل اصلی اعتماد عمومی به وی بدانند؛ البته این سخن بیپایه نیست، اما اگر بدانیم که شهیدمدرس نه فقط محل اعتماد مسلمانان، بلکه موردقبول و اعتماد پیروان دیگر ادیان نیز بود، باید بر دلایل این اعتماد، موارد دیگری را هم بیفزاییم. پسرش، سیدعبدالباقی که در رشته پزشکی تحصیل کرد و طبیب نامداری شد، در خاطراتش میگوید: «روزی مستوفیالممالک برای پارهای از مذاکرات به خانه ما آمد. مدرس برای او احترام زیادی قائل بود و تنها کسی بود که به او آقا میگفت و از او استقبال میکرد. وقتی مستوفی وارد حیاط شد، مدرس به پیشواز او رفت. صحن حیاط بسیار شلوغ بود و در هر گوشهای چندین نفر روی فرش، حصیر و یا کنار دیوار نشسته و غوغایی بهپا نموده بودند. مستوفی پرسید: آقا اینجا چه خبر است؟ اینان کیستند و چه میخواهند؟ مدرس گفت: اینها دوستان یهودی ما هستند. اعتراض دارند و نمایندهای را که از میان خودشان انتخاب شدهاست، قبول ندارند و آمدهاند اینجا متحصن شدهاند تا نماینده واقعی خود را انتخاب کنند و به مجلس بفرستند.»
مدرس؛ منادی تقریب
یکی از زوایای بسیار مهم زندگی شهید مدرس که به دلیل تعدد فرازهای پژوهشی، کمتر موردتوجه قرار گرفته، تلاشهای او برای تقریب میان مذاهب اسلامی است. در بحبوحه جنگ جهانی اول و هنگامی که شهید مدرس به همراه کابینه نظامالسلطنه مافی و از سر اجبار، راهی عثمانی بود، در بین راه با دو طایفه کُرد برخورد کرد؛ یکی شیعه و دیگری اهلسنت که به دلیل اختلافات مذهبی، مدتها بود با هم میجنگیدند. شهید مدرس، با سخنانی سنجیده و تکیه بر مشترکات، چنان وفاقی میان آنها برقرار کرد که پس از آن، دیگر جدال و جنگی میانشان به وقوع نپیوست و سالها بعد، وقتی فرزند او، سفری به آن منطقه داشت، به یاد اقدام مصلحانه پدر، مقدمش را گرامی داشتند.
حامی فرهنگ و میراث فرهنگی
شاید اگر تنها درباره علاقه شهید مدرس به مطالعات تاریخی سخن میگفتیم، برای اثبات علاقه او به فرهنگ و میراث فرهنگی سرزمین ایران کافی بود؛ اما فرهنگدوستی شهید مدرس، به این مورد خلاصه نمیشود. او از ایام جوانی و هنگامی که در برابر رفتارهای عنانگسیخته ظلالسلطان(حاکم اصفهان که قصد تخریب عمارتهای دوره صفویه و استفاده از مصالح آن برای ساخت عمارت خود را داشت) ایستاد، نشان داد که نسبت به هویت و تاریخ سرزمینش حساس است. با این حال، دایره پاسداری از فرهنگ در زندگی شهید مدرس، بسیار فراتر از اینهاست. هنگامی که در مجلس بود، بیمحابا سخن وزرا را قطع میکرد تا آنها را وادار به کاربرد واژههای فارسی، به جای اصطلاحات فرنگی کند. فرزندش سیدعبدالباقی به یاد میآورد که در سال سوم تبعید شهید مدرس به خواف، وقتی با زحمت و سختی زیاد، برای ملاقات با وی از مسئولان وقت گرفت، پدر را دید که باصلابت دوران تبعید را میگذراند و «هر صبح برای رئیس زندان و جمعی از زندانبانانش درس و تفسیر مثنوی میگفت.»
منابع:
مدرس، قهرمان آزادی؛ حسین مکی؛ بنگاه ترجمه و نشر کتاب؛ 1358 (دوجلدی)
سرگذشت، افکار و آثار آیتا... شهید سیدحسن مدرس؛ محمدصادق مزینانی؛ مؤسسه کتابشناسی شیعه؛ 1393
گنجینه خواف(مجموعه درسها و یادداشتهای روزانه شهید مدرس در تبعید)؛ نصرا... صالحی؛ طهوری؛ 1386
مجله شاهد یاران؛ شماره 25؛ 1386
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ایجاد صف های طولانی در مقابل نانواییهای بجنورد، حکایت تکراری است که چندین هفته ادامه دارد و این وضعیت نه تنها بهبود نیافته بلکه گاهی در برخی نانوایی ها، صف ها طولانی ترشده و این مسئله باعث گلایه بسیاری از شهروندان شده است. سریال صفهای نان انگار از پاییز به زمستان خود را میرساند و مردم منتظر پاسخ مسئولان در خصوص علت واقعی این صفها هستند.در این میان اداره غله هم 20 درصد از سهمیه آرد نانوایی هایی را که مشکل کسری آرد پیدا کرده اند، کسر میکند.معاون اتحادیه نانوایان بجنورد تصریح کرد: همه بر مشکل تشکیل صف های طولانی در نانوایی ها واقف اند و این مشکلات طی نامه ای به استانداری نیز اعلام شده است.وی اظهار کرد: با این که نرخ نان واقعی نیست اما قیمت بیمه طی سال 3 بار و قیمت آب افزایش یافته است.وی دریافت 530 هزار تومانی بهداشت را به منظور آموزش از نانوایانی که برای تمدید پروانه مراجعه میکنند مشکل دیگری ذکر کرد که آن ها را بی انگیزه کرده است. او دلیل ایجاد صف های طولانی نانوایی ها را کسر سهمیه آرد نانوایان متخلف و اضافه کردن آن به سهمیه دیگر نانوایی ها بیان کرد.در این میان مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان شمالی که عمده دلیل تشکیل صف های طولانی را ازدحام مردم برای خرید نان در نوبت عصر دانست، گفت: در حالی که نانوایان در سه شیفت صبح، ظهر و عصر نان پخت میکنند اما عمده مردم عصرها برای خرید نان مراجعه میکنند در حالی که در نوبت صبح نانواییها خلوت است.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
مراسم بزرگداشت و وداع با دانشمند هستهای شهید محسن فخری زاده، در حرم رضوی با حضور جمعی از خادمان بارگاه و خانوادههای شهدا برگزار شد.به گزارش خبرگزاری فارس، پیکر مطهر دانشمند هستهای شهید محسن فخریزاده شامگاه دیشب در حرم رضوی طواف داده شد. پس از آن خادمان بارگاه با حضور جمعی از خانوادههای شهدا به صورت دسته جمعی به قرائت قرآن پرداختند و با مراسم نوحهخوانی به سوگ این دانشمند هستهای نشستند. مراسم طواف پیکر شهید محسن فخریزاده برای جلوگیری از ازدحام جمعیت، بدون اعلام قبلی و عمومی انجام شد.بهمنظور جلوگیری از ازدحام جمعیت و لزوم رعایت دستورالعملهای بهداشتی مرتبط با شیوع ویروس کرونا، مراسم تدفین و تشییع شهید فخری زاده با حضور برخی مسئولان و خانواده معظم این شهید روز دوشنبه (امروز) در تهران برگزار میشود.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
هادی محمدی – کمتر از 48 ساعت پس از ترور ناجوانمردانه دانشمند هسته ای و دفاعی کشورمان شهید محسن فخری زاده ، نمایندگان مجلس در جلسه علنی روز گذشته خود با دو فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریمها موافقت کردند. از 246 نماینده حاضر در صحن علنی، 232 نماینده به این طرح رای مثبت دادند و همزمان در بیانیه ای این اقدام را واکنشی به ترور شهید محسن فخری زاده توصیف کردند. محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی بعد از موافقت نمایندگان با دو فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها، گفت: این طرح امکانات صنعت هستهای کشور را تقویت می کند و جلوی یاوه گوییها و اقدامات تروریستی دشمنان گرفته می شود. وی همچنین در سخنانی افزود: به برکت خون شهید فخری زاده قفلهایی که به صنعت هستهای زده شده بود باز خواهد شد و زمینۀ عبور از تحریمها فراهم میشود، اما طرح هسته ای مجلس چه می گوید ؟ بر اساس این طرح سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت دو ماه پس از تصویب این قانون، سالانه به میزان حداقل ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در تاسیسات شهید علی محمدی فردو تولید و در داخل کشور ذخیره کند و برای تحقق ظرفیت یک صد و نود هزار سو غنی سازی، مکلف است پس از تصویب این قانون، ظرفیت غنی سازی و تولید اورانیوم غنی سازی شده با سطح غنای متناسب هر یک از مصارف صلح آمیز کشور را به میزان ماهیانه حداقل ۵۰۰ کیلوگرم افزایش دهد. سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت ۳ ماه عملیات نصب، تزریق گاز، غنی سازی و ذخیره سازی مواد را تا درجه غنای مناسب، با حداقل ۱۰۰۰ عدد ماشین IR-۲ m در بخش زیرزمینی تاسیسات شهید احمدی روشن نطنز نیز آغاز کند.ماده 6 این طرح می گوید دولت موظف است بر اساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این قانون، دسترسی های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند و ماده 7 می گوید پس از ۳ ماه از تصویب قانون، چنان چه روابط بانکی ایران در اروپا و میزان خرید نفت آن ها از ایران به شرایط عادی و رضایت بخش بازنگشته باشد، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.ماده 8 نیز تصریح کرده چنان چه اعضای 1+4 نسبت به اجرای تعهدات خود و رفع تحریم های هستهای، نظامی، حقوق بشری و... علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام کنند، دولت موظف است گزارش دقیق اقدامات انجام شده و نیز پیشنهاد اقدام متقابل ایران در جهت بازگشت به تعهدات را به مجلس ارائه دهد تا برای تصمیم گیری در صحن مجلس بررسی شود. حالا طبق آیین نامه داخلی مجلس جزئیات این طرح باید تا دو روز دیگر به صحن علنی ارائه شود که بر این اساس قرار است روز سه شنبه جزئیات طرح نیز به رای مجلس گذاشته شود.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
گروه اجتماعی – ماجرای ضربالمثل «خود گویی و خود خندی» نیست که باور نکنیم و به صحت آن شک داشته باشیم؛ این خروجی یک پایگاه معتبر بینالمللی است که: «دیپلماسی علمی ایران در طول چهارسال گذشته روند صعودی داشته و این رشد در سال 2019 بیشتر از همه کشورهای دیگر بوده است».
دیپلماسی علمی چیست؟
برای درک بهتر واژه «دیپلماسی علمی» میتوان از این عبارت استفاده کرد: «مشارکت چند پژوهشگر از کشورهای مختلف روی یک موضوع که با هدف هماندیشی انجام میشود و علاوه بر ارتقای سطح کیفی تحقیقات، به گسترش مزرهای علم و فناوری هم میانجامد». این همان حوزهای است که محققان کشورمان طی سالهای اخیر رشد خوبی در آن داشتهاند و با فعالیتهای علمی قابل توجه خود، توانستهاند پژوهشگران دیگر کشورها را نیز به مشارکت در تحقیقات مشترک ترغیب کنند. گزارش مربوط به این موضوع را پایگاه استنادی بینالمللی اسکوپوس (Scopus) منتشر و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) نیز آن را بازنشر کرده است. نگاهی به نتایج این گزارش، نکات قابلتوجهی را نشان میدهد.
سهم پژوهشهای بینالمللی
از کل پژوهشهای کشور
بررسیها نشان میدهد میزان مشارکتهای علمی پژوهشگران کشورمان با محققان دنیا طی ۱۰ سال اخیر رشد قابلتوجهی داشته است. شاهد این ادعا، سهم پژوهشهای مشترک بینالمللی از کل انتشارات علمی کشور است که نشان میدهد این سهم از ۱۷ درصد در سال ۲۰۱۱ به ۳۱ درصد در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است. نکته مهم درباره این آمار، شیب صعودی قابلتوجه آن از سال 2016 تا 2020 است که سهم این پژوهشها را از 20 درصد به 31 درصد رسانده است.
ایران، صدرنشین دیپلماسی دنیا در 2019
بخش قابلتوجه دیگر در این گزارش، مقایسه میزان رشد یکساله دیپلماسی علمی است. نمودار مربوط به این بخش نشان میدهد که سهم دیپلماسی علمی ایران در سال 2019 نسبت به 2018 حدود 15 درصد رشد داشته و با فاصله قابلتوجه از دیگر کشورها، در رده اول جهان قرار گرفته است. پس از ایران کشورهای لهستان، انگلستان و تایوان قرار دارند که درصد رشد دیپلماسی علمی آنها بین 5 درصد اعلام شده است. آمار مربوط به برخی کشورهای دیگر هم قابلتوجه است و اهمیت این دستاورد توسط محققان کشورمان را بیشتر نشان میدهد: مالزی 5 درصد، آمریکا 4 درصد، ژاپن 4 درصد،
کره جنوبی 2 درصد و آلمان 2 درصد.
کدام رشتهها؟
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید سهم رشتههای مختلف در دیپلماسی علمی کشورمان چقدر است. طبق گزارش اسکوپوس، در سال 2019 بیشترین مقالات منتشرشده با همکاری مشترک پژوهشگران ایرانی و بینالمللی مربوط به حوزه علوم پایه بوده است؛ از جمله ریاضی، فیزیک، شیمی، زیستشناسی و زمینشناسی. حدود 30 درصد مقالات منتشرشده در کشور طی سال 2019 با مشارکت بینالمللی گردآوری شده است. سهم دیپلماسی علمی مقالات دیگر رشتهها هم اینگونه است: 29 درصد مقالات فنی و مهندسی، 29 درصد مقالات علوم کشاورزی، 28 درصد مقالات علوم اجتماعی، 22 درصد مقالات علوم پزشکی و 17 درصد مقالات علوم انسانی.
تحقق یکی از سیاستهای کلان علم و فناوری
تقویت دیپلماسی علمی کشور، یکی از مواردی است که در سیاستهای کلان علم و فناوری پیشبینی شده و در شهریور 1393 توسط رهبر انقلاب ابلاغ شد. در ماده 6 این سیاستها اینگونه آمده است: «گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهامبخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشورها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقهای و جهانی به ویژه جهان اسلام همراه با تحکیم استقلال کشور».
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
۳۰ سینماگر ایرانی با انتشار نامهای به ترور شهید فخریزاده واکنش نشان دادند.
به گزارش ایلنا، ۳۰ نفر از هنرمندان سینما در نامهای به ترور ناجوانمردانه شهید محسن فخریزاده واکنش نشان دادند. در متن این نامه کوتاه آمده است: «خبر ترور ناجوانمردانهات را شنیدیم و افسوس خوردیم که چرا به قدر بدخواهان میهنمان تو را نمیشناختیم. کمی دیر شده ولی به پاس یک عمر تلاش علمی بیمنت و بینام و نشان برای اقتدار کشور عزیزمان ایران، به تو افتخار میکنیم. روحت شاد»
پرویز پرستویی، ابراهیم حاتمیکیا، کمال تبریزی، مجید مجیدی، همایون اسعدیان، منوچهر محمدی، منوچهر شاهسواری، مازیار میری، رضا میرکریمی، فرشته طائرپور، محمد مهدی عسکرپور، کامران ملکی، رسول صدرعاملی، مجتبی راعی، محمدحسین حقیقی، حسن برزیده، محمدعلی نجفی، حبیب احمدزاده، آتیلا پسیانی، فرهاد توحیدی، اکبر نبوی، فرهاد قائمیان، ایرج تقیپور، محمد داودی، عبدالحمید قدیریان، علی قائممقامی، مهرداد فرید، نوید محمودی، بهمن اردلان و حافظ احمدی امضاکنندگان این نامه هستند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
رعیت نواز- بالاخره بعد از مدت ها و بعد از وعده رئیس جمهور در جلسه 23 مهر هیئت دولت اعلام شد که سامانه جامع تجارت عملیاتی شد. سامانه ای که قرار است با اژدهای هفت سر فساد از طریق جلوگیری از قاچاق کالا و احتکار مبارزه کند همچنین می تواند با شفافیت آمار تجارت و تسهیل در ارائه خدمات به بازرگانان کمک های شایانی داشته باشد. سامانه ای که با توجه به کارایی که دارد می تواند نورافکنی باشد بر تاریکخانه انبارهایی که کالاهای وارداتی را احتکارمی کنند. خب همین اول کار شاید فکر کنید این بحث مربوط به اقتصاد کلان می شود و لازم نیست شما درباره آن آگاهی داشته باشید اما در این گزارش سعی کرده ایم در کنار بررسی تاریخچه ایجاد این سامانه از تاثیر آن بر اقتصاد خرد هم بنویسیم. پس توصیه می کنیم که برای آشنایی با سامانه جامع تجارت این گزارش را بخوانید.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
دولت هم یارانه 130 هزار میلیاردی واردات نهاده دامی میدهد هم با افزایش قیمت لبنیات این محصول را از سبد خانوار حذف میکند و هم تولیدکننده را وادار به تعطیلی می کند. کارشناسان هشدار می دهند با وضعیت فعلی نحوه تامین نهاده ، فراورده های دامی در ماه های آینده بازهم افزایش قیمت خواهند داشت .
به گزارش خراسان رضوی، درباره اهمیت مصرف لبنیات، به خصوص شیر متخصصان علوم تغذیه معتقد هستند که مصرف لبنیات علاوه بر این که تأثیر مستقیمی بر پوکی استخوان و رشد انسان دارد یکی از مهمترین عوامل تقویت سیستم ایمنی بدن انسان است. طی چند سال اخیر و بعد از نوسانات قیمت شیر از ابتدای دهه 90 و حذف سهمیه شیر مدارس، تقسیمبندی انواع شیر به کمچرب و پرچرب و کیسههای 900 یا 800 گرمی و افزایش قیمتها باعث شد که شاهد سیر نزولی سرانه مصرف لبنیات در کشور باشیم که برخی صاحبنظران مانند زهرا عبداللهی رئیس دفتر تغذیه و بهبود سلامت وزارت بهداشت معتقدند سرانه مصرف شیر در ایران یکپنجم کشورهای غربی است و گرانی این محصول به این کاهش دامن میزند. نوسانات دو سال اخیر قیمت ارز تأثیر مستقیمی بر تأمین نهاده های دامی موردنیاز گاوداریهای صنعتی گذاشته و این نوسانات در قیمت تمامشده شیر خام مؤثر است. سال گذشته دولت قیمت هر کیلو شیر خام را 2900 تومان مصوب کرد اما کارخانجات تولیدکننده محصولات لبنی معتقد بودند که شیر خام را تا 3500 تومان از دامدار خریداری میکنند و خروجی این وضعیت نوسانات شدید در قیمت محصولات لبنی بوده است که تولیدکننده معتقد بود که دولت تنها 20 درصد نهاده موردنیازش را تأمین میکند و قیمت 2900 تومان برای شیر خام بههیچعنوان برای دامدار بهصرفه نیست و از سویی دیگر کارخانههای لبنی معتقد بودند که شیر را با قیمتهای بالاتری خریداری میکنند و درنهایت مصرفکننده و مردم هم تحت تأثیر شرایط سخت اقتصادی توان خرید محصولات متنوع لبنی را ندارند.
مصوبه جدید و افزایش قیمت شیر و لبنیات
در چنین شرایطی ستاد تنظیم بازارکشور اوایل آذر (روز شنبه) قیمت هر کیلو شیر خام را 4500 تومان تصویب کرد تا قیمت این محصول نسبت به قیمت قبلی خود(2900 تومان) افزایش 55 درصدی پیدا کند. همچنین قیمت هر کیسه نایلونی شیر کمچرب 900 گرمی از 4000 تومان به 5400 تومان افزایش یافت. یعنی امروز کف قیمت شیر برای شهروندان حداقل 5400 تومان است.
به رغم این که قیمت شیر خام در مصوبه جدید افزایش حداقل 55 درصدی داشته اما رئیس هیئتمدیره اتحادیه دامداران و گاوداران صنعتی استان مدعی است که قیمت تمامشده هر کیلو شیر خام در شرایط فعلی و نحوه تأمین نهاده دامی از سوی دولت بیش از 6000 تومان است. کاظم رضایی در گفت وگو با خراسان رضوی تصریح می کند: قیمت نهادهها امروز مانند طلا شده است مثلاً جو تولید داخل که ما دیروز چهار هزار تومان خرید کردیم امروز در بازار پنج هزار تومان شده است.
شیر خام 5100 تومانی!
وی میافزاید: قیمت«پایه» 4500 تومانی که دولت بابت هر کیلو شیر خام اعلام کرده بدون در نظر گرفتن چربی و در دامداری است که با اضافه شدن ضریب چربی و هزینه حملونقل به حدود 5100 تومان خواهد رسید اگر دولت 100 درصد نهاده دامی را تأمین کند اما مشکل دامدار امروز نهادهای است که پیدا نمیشود و هر روز یک قیمت متفاوت در بازار عرضه میشود.
رئیس هیئتمدیره اتحادیه دامداران و گاوداران صنعتی استان درباره تأثیر افزایش قیمت شیر خام بر مصرفکننده نهایی و سفره مردم میگوید: دولت در شرایط فعلی از جیب تولیدکننده هزینه میکند و باید بدانیم اگر این شرایط تأمین نهاده ادامه داشته باشد در اسفند شرایط قیمت شیر و گوشت بدتر خواهد شد. امروز دامدار از جیب میخورد وقتی یک کامیون 10 تن جو سال گذشته در نهایت 17 میلیون تومان قیمتگذاری میشد و امروز به 55 میلیون تومان رسیده که این علاوه بر قیمت هزینههای جانبی مانند دارو و کارگر، حملونقل و امثال آن است.
چند برابر شدن قیمت نهاده ها
رضایی تصریح میکند: زمانی که دولت قیمت 2900 تومان را برای شیر خام مصوب کرد قیمت کلزا در بازار چهار تا پنج هزار تومان بوده و امروز به حدود 15 هزار تومان رسیده است. قیمت سبوس در بازار آزاد 1400 تومان بود و اکنون بیش از چهار هزار تومان است. یونجهای که ما 1700 تومان خرید میکردیم امروز به 4300 تومان رسیده است. وضعیت فعلی گاوداریها بهگونهای شده که بهطور مثال یک رأس دام سنگین را سال گذشته 27 میلیون تومان خریداری کرده است اما امروز به دلیل نبود نهاده همان دام 19 میلیون تومان هم خریداری نمیشود یعنی ارزش دارایی منقول یک دامدار امسال نسبت به سال گذشته به رغم نرخ تورم و هزینههای تحمیلشده کاهش 30درصدی هم پیدا کرده و دامدار متضرر شده است.
شیر ارزان ترین محصول است!
وی تأکید میکند: ما تولیدکنندگان قیمتهای کارشناسی شده را کاملاً میپذیریم، سود هم نمیخواهیم اما این قیمتهای اعلامشده کارشناسی شده نیست. علاوه بر این باید بدانید که امروز شیر ارزانترین محصول تولید در کشور است که از آب هم ارزانتر است. قیمت تمام محصولات چند برابر شده اما قیمت شیر که یک غذای کامل است باوجود تمام هزینههای تحمیلشده ارزان مانده است.
کارخانجات لبنی هم ناراضی
دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی استان اما ادعای دیگری را مطرح میکند. مهدی هدایتی نیا در گفت وگو با خراسان رضوی خاطر نشان می کند: قیمت محصولات لبنی که دولت در ستاد تنظیم بازار اعلام کرده بر اساس قیمت شیر خام«4150 تومان» است. درواقع در جلسه ستاد ابتدا قیمت شیر خام را 4150 تومان مصوب میکنند و بعد بر اساس آن قیمت محصولات لبنی را هم تصویب میکنند اما بعد از تجمع دامداران و اعتراض آنها اصلاحیهای به قیمت شیر خام میزنند و آن را به 4500 تومان میرسانند اما قیمت محصولات لبنی را تغییر نمیدهند. البته همین قیمت مصوب هم معلوم نیست رعایت شود و دامداران شیر خام را با قیمت 4500 تومان به کارخانهها بفروشند.
وی درباره قیمت محصولات لبنی و تغییر قیمت آنها نیز میگوید: بهجز شیر که یک محصول روزانه است و قیمت مصوب بلافاصله در کارخانههای لبنی اجرایی خواهد شد برای دیگر محصولات مانند پنیر قیمت جدید کمی زمان میبرد و بعد از فروش محصولاتی که بر اساس شیر خام قیمت قبل تولیدشدهاند قیمتهای جدید اعمال خواهد شد. البته باید توجه داشت بهجز 10 محصول پرمصرف و با مشخصات ذکرشده در مصوبه ستاد تنظیم بازار دیگر محصولات لبنی مانند ماست و شیرهای طعم دار و غنیشده قیمتشان متفاوت خواهد بود و به میزان درصد افزایش قیمت شیر خام افزایش قیمت خواهند داشت.
سرانه مصرف کاهش و صادرات افزایش
مدیرعامل شرکت تعاونی کارخانههای فراوردههای لبنی پاستوریزه خراسان درباره تأثیر افزایش قیمت شیر خام بر سبد مصرفکننده نهایی میگوید: سابقه نشان داده است که در چنین شرایطی ما شاهد کاهش شدید سرانه مصرف شیر و لبنیات خواهیم بود و در مقابل صادرات این محصولات افزایش خواهد یافت دولت هم در شرایطی که به ارز نیاز دارد از صادرات استقبال میکند.
هدایتی نیا میافزاید: ما پیشنهاد دادیم یارانهای را که دولت بابت واردات نهاده دامی هزینه میکند حذف کند و بهصورت «بن لبنیات» به قشرهای آسیبپذیر جامعه داده شود. متأسفانه چند سال پیش سرانه مصرف لبنیات در استان خراسان رضوی حداقل 110 کیلوگرم در سال بوده که امروز به کمتر از 70 کیلو رسیده است و با قیمتهای جدید کمتر هم میشود.
مصوبه لازم الاجراست اما قبولش ندارم
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گریزی به آمار و ارقام میزند تا ثابت کند که تولیدکننده در شرایط فعلی مانند مصرفکننده متضرر است. محمدرضا اورانی در گفت وگو با خراسان رضوی تصریح می کند: مصوبه ستاد تنظیم بازار لازمالاجراست اما بنده آن را قبول ندارم. زیرا اگر بخواهیم قیمت تمامشده هر کیلو شیر را در شرایط فعلی در صورت تأمین «100درصدی» نهاده دامی از سوی دولت برآورد کنیم 4200 تومان خواهد بود که اگر 10 درصد سود تولید را به آن اضافه کنیم 4600 تومان خواهد بود.
وی میافزاید: درصورتیکه دولت تنها 50 درصد نهاده دامی موردنیاز دامدار را تأمین کند قیمت تمامشده هر کیلو شیر خام 5200 تومان خواهد بود و اگر 10 درصد سود تولیدکننده را به این قیمت اضافه کنیم قیمت هر کیلو شیر خام 5700 تومان خواهد بود وضعیتی که هم اکنون وجود دارد و دولت کمتر از 50 درصد نهاده موردنیاز را تأمین میکند اما اگر 100درصد نهاده دامی موردنیاز دامدار بهصورت غیردولتی تأمین شود قیمت تمامشده هر کیلو شیر خام 7365 تومان خواهد بود. یعنی دولت قیمتی را برای شیر خام تعیین کرد که باید 100 درصد نهاده را تأمین کند اما کمتر از 50 درصد را تأمین میکند.
چرا باید نهاده و شیر آزاد شود؟
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان درباره تأثیر افزایش قیمت بر کاهش سرانه مصرف شیر نیز میگوید: موضوع قدرت خرید مردم مبحث دیگری است ما واقعیتهای تولید را بازگو میکنیم. ما پیشنهاد دادیم که واردات نهاده آزاد شود. زیرا در درجه اول یک رقابت سالم بین تولیدکنندهها شکل خواهد گرفت دوم این که از این وضعیت موجود جلوگیری خواهد شد یعنی مثلاً اعلام کنند که سهمیه تازه خوری شیر در خراسان رضوی 300 تن است و بنده متولی این میزان شیر را به نرخ آزاد 7365 تومان از گاودار خریداری میکنم و با قیمت مصوب 4500 تومان در مراکزی که ستاد تنظیم بازار استان مشخص کرده توزیع خواهم کرد. درنتیجه هم چرخه معیوب فعلی کنار خواهد رفت و هم تولیدکنندگان برای فروش شیر خود رقابت خواهند کرد تا قیمت پایینتری را برای شیر خود تعیین کنند.
کشتار گاو شیرده و خطر نبود شیر
اورانی اشارهای به وضعیت کشتار گاو ماده شیرده در استان میکند و میگوید: طبق آمار ما در فروردین 1226 رأس، در اردیبهشت1578 رأس، در خرداد 1639 رأس، در تیر 2318 رأس، در مرداد 2606 رأس، در شهریور 3064 رأس، در مهر3572 رأس و در آبان 3715 رأس گاو ماده شیری راهی کشتارگاهها شدهاند و روند افزایشی همچنان ادامه خواهد داشت. دامدار یک ماه یا در نهایت یک فصل ضرر را متحمل میشود و بعد از آن اقدام به کشتار دام خود میکند و اگر این روند ادامه داشته باشد شاید تا چهار ماه دیگر اصلاً تولید شیری وجود نداشته باشد که بخواهیم به قیمت آن معترض باشیم.
وی میافزاید: بنابراین اگر قدرت خرید مردم پایین است دولت باید فکر دیگری برای آن بکند و نمیتواند تولید و تولیدکننده را سرکوب کند تا قیمتها را برای مصرفکننده کمی متعادل نگه دارد.
سهم مردم از یارانه 130 هزار میلیاردی نهاده دامی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گریزی به مبحث واردات نهاده دامی در کشور میزند و میگوید: سالیانه حدود شش میلیارد دلار نهاده دامی با ارز 4200 تومانی وارد کشور میشود و اگر بخواهیم مابهالتفاوت قیمت ارز دولتی را با ارز آزاد محاسبه کنیم خواهیم دید که دولت سالیانه حدود 130 هزار میلیارد تومان یارانه واردات نهاده دامی میدهد این رقم به حدی بزرگ است که دولت بهراحتی میتواند آن را بهصورت بن خرید «مواد پروتئینی» به سرپرستان خانوارها بدهد. حتی دولت میتواند بخشی از این اعتبار را برای بهبود بازدهی تولید در حوزه تولیدات کشاورزی هزینه کند که درنهایت تأثیر آن بر قیمت نهایی تولیدات و به نفع مصرفکننده خواهد بود.
جایگاه لبنیات در سلامت
دکتر مجید غیور فوق تخصص علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره تأثیرات منفی کاهش سرانه مصرف شیر میگوید: مصرف لبنیات ارتباط مستقیمی با سلامت دارد و کاهش سرانه مصرف لبنیات هزینههای متعاقب فراوانی را بر جامعه تحمیل خواهد کرد. باید توجه داشته باشیم افزایش مصرف شیر در خانواده باعث کاهش مصرف نوشیدنیهای ناسالم هم خواهد شد و اگر شیر گران باشد این اتفاق برعکس میشود. افزایش مصرف شیر حتی باعث کاهش شیوع چاقی میشود. علاوه بر این مصرف لبنیات منجر به تقویت سیستم ایمنی بدن به خصوص در شرایط کنونی و در برابر شیوع ویروس کرونا خواهد بود.
سرانه مصرف کلسیم استان نصف استاندارد
این متخصص علوم تغذیه با تأکید بر این که سرانه مصرف شیر در ایران بسیار کم است، میگوید: بدن انسان روزانه به 1200 میلیگرم کلسیم نیاز دارد که سرانه مصرف آن در خراسان رضوی حدود 550 میلیگرم است یعنی کمتر از نصف میزان مورد نیاز بدن، این پایین بودن مصرف سرانه تأثیرات منفی زیادی خواهد داشت که بحث پوکی استخوان تنها یک نمونه از آن است، مشکلات پوستی، قلبی و عروقی هم در اثر کاهش مصرف سرانه شیر افزایش می یابد.
وی تأکید میکند: طبیعی است که با افزایش قیمت شیر مردم توان کمتری برای تهیه محصولات لبنی خواهند داشت و نتیجه آن حذف لبنیات از سبد خانوارهای کمبضاعت است. درنتیجه پیشنهاد جدی ما این است که دولت در مراکزی که بهصورت مستقیم با آنها در ارتباط است مانند مدارس، سربازخانهها، دانشگاهها و حتی ادارههای دولتی به ترتیب اولویت یارانه شیر در نظر بگیرد.
چه باید کرد؟
گزارههای مطرحشده در این گزارش بهخودیخود بیانگر ناکارآمد بودن سیستم و نحوه مدیریت دولت بر سبد کالاهای اساسی خانوار است. اگرچه کاهش سرانه مصرف شیر در کشور از ابتدای دهه 90و با حذف یارانه این محصول کلید خورد اما طی چند سال اخیر نوسانات شدید قیمت ارز و تفاوت وسوسهانگیز قیمت ارز دولتی با ارز آزاد جولانگاهی برای سوءاستفاده گران شده است. دولت سالیانه حدود 130 هزار میلیارد تومان یارانه برای واردات نهاده دامی هزینه میکند اما به طور دقیق مشخص نیست چه کسانی از این یارانه بهره میبرند زیرا تولیدکننده ناراضی است و حتی حاضر است دام مولد و شیرده خود را کشتار کند که بیش از این متضرر نشود، دولت هرچند ماه یکبار قیمت شیر خام را افزایش میدهد اما این افزایش قیمت تنها فشار بر مصرفکننده را مضاعف میکند ولی تولیدکننده همچنان ناراضی است. اگر جمعیت کشور را 80 میلیون نفر در نظر بگیریم که 60 میلیون نفر از این جمعیت نیازمند حمایتهای یارانهای هستند با تخصیص 130 هزار میلیارد تومان به این جمعیت، دولت قادر خواهد بود به 60 میلیون ایرانی ماهیانه 180 هزار تومان یارانه یا بن« مواد پروتئینی» بدهد. بنابراین شاید لازم است دولت یا در نحوه و ساختار تهیه و توزیع نهاده دامی تجدید نظر جدی کند یا یارانههایی را از تولیدکننده بگیرد و به مصرفکننده بدهد زیرا عاقبت این ناهماهنگی بین وزارتخانهها در تأمین، توزیع و نظارت نهاده دامی دودی است که به چشم مصرفکننده و تولیدکننده میرود و این دور باطل تنها جولانگاهی برای رانتخواران و دلالان سفره مردم خواهد بود.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.