printlogo


تالار شیشه‌ای
صندوق های اوراق بهادار با درآمد ثابت؛ آیا فاجعه دیگری در راه است؟
ایمان مقدسیان economic@khorasannews.com

حال که رئیس بانک مرکزی این طور عنوان کرد که در بانکی 11 هزار میلیارد تومان بیش از سود واقعی، به سرمایه گذاران سود علی الحساب پرداخت شده است و این طور استدلال کرده اند که بعداً در مجمع تصمیم می گیرند که این سود را به سپرده گذاران هبه کنند بهانه ای شد برای بسیاری گروه های بورسی به خصوص در محیط مجازی تا به موضوع صندوق های اوراق بهادار با درآمد ثابت بپردازند، صندوق هایی که ابتدا کوچک بودند و سپس با رشد تصاعدی، به ارقام چند هزار میلیارد تومانی رسیده اند، هم اکنون 10 صندوق اوراق بهادار با درآمد ثابت که مخاطبان بیشتری را به خود جلب کرده اند، بیش از 30 هزار میلیارد تومان حجم دارند. نکته جالب در برخی از این صندوقها، حذف ضامن سود آوری و در برخی از آنها به طور همزمان حذف ضامن نقدشوندگی است. حذف ضامن سودآوری با این استدلال که با توجه به سود تضمین شده اوراقی که این صندوق ها در آن سرمایه گذاری می کنند نیازی به ضامن سود آوری نیست که هزینه اضافی به سرمایه گذاران تحمیل نشود. حذف ضامن نقدشوندگی هم با این دلیل که خود این اوراق نقدشونده هستند و تا به حال مشکلی در این مورد وجود نداشته است. از طرفی این صندوق ها که ضامن نقدشوندگی را حذف کرده اند می توانند NAV خود را به روز اعلام کنند، چرا که حق سرمایه گذاری در بازار سهام را ندارند. اما دقیقاً مشکل همین جا بروز می کند، این که اتفاقی در حال حاضر رخ نداده، آیا تضمینی است برای اینکه این اتفاق در آینده هم رخ نخواهد داد؟ مگر مشکلی که برای برخی موسسات مالی و اعتباری به وجود آمد، سابقه داشت، بنابراین این توجیه مناسبی نیست. در واقع با به وجود آمدن این صندوق ها ما مفهوم جدیدی را در مدیریت مالی خلق کرده ایم، یعنی بانک ها برای حل مشکلات نظارتی خود و کم کردن هزینه وام گیری از بانک مرکزی رو به این صندوق ها آورده اند. حال که این صندوق ها ضامن سودآوری و حتی برخی ضامن نقدشوندگی ندارند، اگر به دلیل کاهش نرخ تورم، نرخ سود تا 15 درصد پایین بیاید و سرمایه گذاران شروع به ابطال واحد های خود کنند، چه کسی پاسخگوست؟ این 15 درصد رقم عجیبی نیست، چون رئیس بانک مرکزی می گوید تورم به علاوه 2 درصد، اگر نرخ بانک مرکزی یا مرکز آمار را مبنا قرار دهیم به رقمی بین 15 تا 16 درصد می رسیم. همین الان که این مطلب نوشته می شود، یکی از اوراق در حال معامله در فرابورس، سود های تضمین شده را واریز نکرده، در حالی که ضامن هم داشته است. بنابراین ریسک نکول بسیار جدی است و دقت نظر مسئولان اقتصادی را می طلبد تا قبل از به وجود آمدن فاجعه از بروز آن جلوگیری کنند.