محمد جواد استادی-انسانها، گروهها و جوامع همیشه به دنبال راهی بودهاند که عقاید، دردها و دیدگاههای خویش را بیرونی کنند. سختترین فشار و دردی که برای نوع بشر میتواند وجود داشته باشد این است که سخن خویش را به گوش دیگران نرساند. آدمی همیشه به دنبال این است که همدردی دیگران را که شاید زمینه تحول وضعیت او باشد به دست آورد. در طول تاریخ همیشه سعی بشریت بر این بوده که از هر ابزاری برای برقراری رابطه با دیگران و انتقال آنچه با آن روبهرو است استفاده کند. گاهی این امکان وجود دارد که از قالبهایی مستقیم، بیواسطه و به سرعت نتیجهبخش استفاده کنیم تا دغدغه خویش را به تحقق نزدیک سازیم . اما حقیقت آن است که همیشه این شرایط به طور کامل و مؤثر فراهم نیست. در این زمان است که هنرمندان و اهالی ادبیات زبان بر ا و قدرتمند ملتها میشوند تا سخنشان را بیرونی نمایند. تاریخ ادبیات مملو از آثاری است که به نوعی بازگو کننده آمال و آلام گروههای مختلف انسانی است. فلسطین و مردمان مظلوم آن سالها است که تلاش میکنند تا از ابزارهای مختلفی که میشناسند برای دفاع از حقوق خویش بهره برده و تا بدانجا که امکان دارد با وجود همه محدودیتها فریاد مظلومیت خویش را به گوش جهانیان برسانند. جدا از مبارزات مستقیم و رو در رو با رژیم اشغالگر قدس هنر و ادبیات از جمله قالبهایی بوده است که از سوی فلسطینیان و علاقهمندان به مردم فلسطین برای بیان وضعیت این ملت مورد استفاده قرار گرفته است. سوزان ابوالهوی از جمله نویسندگانی است که در آثار خویش به مسئله فلسطین و مشکلات اهالی آن پرداخته است. این نوشتار نگاهی گذرا به زندگی و آثار او است.
سوزان ابوالهوی نویسنده و فعال اجتماعی اصالتاً فلسطینی و اکنون دارای تابعیت آمریکایی است که رمانهای او در زمره پرفروشترین آثار ادبی معاصر قرار دارند، به گونهای که دومین رمان او با نام «رنگ آبی میان آسمان و آب» پیش از انتشار رسمی به نوزده زبان مختلف پیشفروش گردید. پدر و مادر سوزان که هر دو در منطقه التور اورشلیم متولد شده بودند جزو پناهندگان جنگ سال 1967 به حساب میآمدند. پدر سوزان به دلیل ملیت خویش با زور و اجبار اسلحه اخراج شد و مادرش که در آن زمان در آلمان به تحصیل مشغول بود مجبور شد که تحصیل را رها کند و نزد شوهر خود بازگردد. خانواده ابوالهوی ابتدا به اردن رفته و سپس از آنجا عازم کویت شدند. در این زمان یعنی در سال 1970 میلادی بود که دختر این زن و شوهر رانده از خانه متولد شد. البته خانواده او برای مدت زیادی کنار یکدیگر باقی نماند و به همین خاطر او نزد عموی خود در ایالات متحده آمریکا فرستاده شد و تا سن پنج سالگی در آنجا زندگی کرد. پس از آن مجبور شد تا برای چند سال میان خانوادههای مختلف در کویت و اردن زندگی کند، تا اینکه زمانی که ده سال داشت به اورشلیم رفت تا در یک یتیمخانه زندگی کند. در نهایت زمانی که او یک دختر سیزده ساله بود از سوی یک خانواده آمریکایی به عنوان فرزندخوانده پذیرفته شد و اورشلیم را به قصد کارولینای شمالی ترک نمود. او تحصیل در رشته زیستشناسی را انتخاب کرد و توانست از کالج یو اس سی مدرک کارشناسی ارشد خویش در رشته علوم اعصاب را دریافت نماید. پس از تحصیلات دانشگاهی بود که سوزان به روزنامهنگاری و ادبیات داستانی علاقهمند شد و همکاری خود را با چندین روزنامه و مجله آمریکایی و بینالمللی آغاز کرد. همچنین در طول این سالیان در مجموعههای ادبی مختلف آثاری را در زمینه داستان منتشر ساخته است. تلاشها و تجارب ادبی او باعث شد که او نخستین رمان پر فروش خویش را با نام «صبح فلسطین» منتشر سازد، کتابی که به سرعت پرفروش شد و به بیست و شش زبان جهان ترجمه گردید. البته او در کنار فعالیتهای ادبی خویش که عمدتاً از لحاظ موضوعی بر مردم و خصوصاً کودکان فلسطین تمرکز یافته است، فعالیتهای اجتماعی گستردهای را نیز به انجام رسانده است، از جمله تأسیس یک مؤسسه غیر دولتی که به وضعیت کودکان در اردوگاههای فلسطینیان در لبنان کمک میکند و با سازمان ملل متحد نیز همکاری دارد.
در سال 2000 میلادی بود که ابوالهوی موفق شددوباره به سرزمین مادری خویش فلسطین سفری داشته باشد تا به قول خودش بتواند انعکاس دوران کودکی خود را در دامنههای کوهها و مزارع زیتون حس کند. این سفر که به قصد اعتراض به شهرکسازیهای رژیم غاصب انجام شده بود نتایج ارزشمندی را از لحاظ روحی و فردی در او ایجاد کرد. خود نویسنده این سفر را به دست آوردن آگاهی توصیف کرده است و میگوید زمانی که برای نخستین بار صدای اذان را میشنود متوجه میشود که چه چیزهایی را از دست داده است. او بلافاصله پس از بازگشت از فلسطین دو اقدام را آغاز کرد: یکی فعالیتهای سیاسی و اجتماعی از جمله تأسیس و گسترش فعالیتهای مؤسسه غیر دولتی خود و دیگری انگیزه یافتن برای تمرکز بر نوشتن درباره فلسطین. او کار خود را در این زمینه با نگارش متون مطبوعاتی درباره فلسطین در روزنامههای مختلف آغاز کرد. او به جز کمک به کودکان فلسطینی که در اردوگاههای این کشور زندگی میکنند دو اردوگاه آوارگان را نیز در فلسطین و سوریه تأسیس کرده است. ابوالهوی جزو امضاکنندگان کمپین درخواست تحریم رژیم اشغالگر قدس است و در این زمینه در دانشگاه پنسیلوانیا سخنرانی کرده است. این جنبش به دنبال آگاهسازی جهانیان نسبت به حقوق فلسطینیان و مبارزه با پاکسازی قومی است.ابوالهوی که پزشکی خوانده بود، از سوی یک کمپانی دارویی در سال 2002 میلادی به عنوان ناظر بینالمللی به جنین اعزام و اردوگاه جنین را از نزدیک دید. ابوالهوی میگوید که شاید شما به عنوان یک فلسطینی رشدکنید و بزرگ شوید و بر این اساس نسبت به کشتارها و جنگ در آنجا حساس باشید، اما واقعیت این است که در آنجا حضور داشتن و بودن خیلی متفاوت است. او تجربه دیدار خویش از جنین را بسیار تکاندهنده می داند به گونهای که تا مدتها بعد ذهن او را درگیر خویش ساخته بوده است. او از جمعیتی سخن میگوید که با وجود آنکه چیز زیادی ندارند اما گرد هم جمع میشوند تا به یکدیگر کمک کنند. نتیجه تمام این تجربیات نگارش رمانی با نام صبح فلسطین شد که در سال 2010 میلادی به طور رسمی منتشر گردید.
صبح فلسطین که بازگوکننده تلخی رنج و عذابهای مردم فلسطین است با بهره بردن از زبانی تغزلی داستان چهار نسل از یک خانواده فلسطینی را مرور میکند. محور اصلی کتاب را دختری که در کودکی مجبور به ترک فلسطین میشود شکل داده است که الهام گرفته از زندگی خود نویسنده میباشد. ابوالهوی خشونت و آزارهای اشغالگران را به خوبی توصیف میکند، دزدیده شدن یک کودک فلسطینی که برادر همان دختر است و اخراج خشونتآمیز خانوادههای فلسطینی از روستای محل زندگی خویش از بخشهای خواندنی کتاب هستند. رمان با وجود آنکه مملو از روایت خشونتها و کشتار در بخشهای مختلف فلسطین است اما همچنان بر حق زندگی کردن و امیدوار بودن تأکید میکند. برنارد هنری لوی فیلسوف فرانسوی پس از انتشار این اثر با زبان فرانسه آن را عصاره نگاههای ضد اسرائیلی و ضد یهودی در قالب داستان توصیف کرد. ابوالهوی به این دیدگاه فیلسوف فرانسوی اعتراض کرد و به کار بردن واژه ضد یهودی از سوی او را تلاش برای از بین بردن چهره منفی رژیم اشغالگر فرض نمود.پس از آن ابوالهوی تلاش کرد در مقالات متعددی به مسئله فلسطین بپردازد و پاسخ برخی از نگاههای حاکم در میان روشنفکران اروپایی را بدهد. او پس از حمله گونتر گراس به رژیم اشغالگر قدس از او قدردانی نمود و حمایت کشور آلمان از این رژیم را محکوم کرد.سوزان ابوالهوی در سال 2002 میلادی مجموعهای را به نام خیالات شکننده و در سال 2003 نیز مجموعه دیگری از نوشتارهای مطبوعاتی خویش را با نام در جستوجوی جنین منتشر کرد.در سال 2013 میلادی کتابی تحت عنوان «به دنبال فلسطین: نوشتههای فلسطینیان جدید در تبعید و خانه» توسط پنی جانسون منتشر شد که 15 نویسنده فلسطینی تجربه خویش از تبعید را بازگو کردند، یکی از آن پانزده نویسنده سوزان ابوالهوی بود. در همین سال او تجربه دیگری را هم کسب کرد و برای نخستین بار مجموعهای از اشعار خویش را با نام «صدای من به دنبال باد» منتشر ساخت. جالب اینجاست که او در مصاحبهای در سال 2012 میلادی گفته بود که از انتشار اشعارش هراس دارد و برای همین تا کنون آنها را منتشر نکرده است.ابوالهوی در سال 2015 میلادی دومین رمان خویش را با نام «رنگ آبی میان آسمان و دریا» منتشر کرد. داستان خانوادهای فلسطینی که در یک روستای آرام با مزارع زیتون در سال 1947 میلادی زندگی میکنند. هر یک از اعضای خانواده ویژگیهایی دارند، نظمیه دختر اصلی خانواده کمی پریشاناحوال است، خواهرش مشکل چشم دارد و برادر نیز آرزوهای خود را در سر میپروراند. حمله رژیم اشغالگر آرامش خانواده را به هم میریزد و آنها مجبور میشوند تا پس از سوختن روستا مسیری طولانی را پیاده بپیمایند و محدودیتهای خویش را در این مسیر در بوته آزمایش قرار دهند. نویسنده در داستان خود، شصت سال بعد به سراغ نوه این خانواده فلسطینی که در آمریکاست رفته و شرایط مواجهه او را با سرزمینش فراهم میآورد. این رمان، داستانی منحصر به فرد درباره زجر و اندوه زنان، خانواده، تبعید و البته عشق و امید است.سوزان ابوالهوی امروز جزو نویسندگان معاصر و مشهور فلسطینی به حساب میآید و جوایز مختلفی چون «جایزه بهترین کتاب داستانی آمریکا» و «جایزه ادبی فلسطینی ممو» را از آن خویش نموده است. از این نویسنده رمان اولش به زبان فارسی و از سوی دو ناشر منتشر گردیده است. نشر روزگار این رمان را با نام «صبح فلسطین» و با ترجمه مرضیه خسروی و نشر آرما با نام «زخم داوود» و ترجمه فاطمه هاشمزاده منتشر کردهاند. باید منتظر ترجمه و انتشار رمان اخیر او نیز بود.