خوانندگان محترم! در صفحه حقوقی روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش:
باغی از پدرم به من ارث رسیده که او این باغ را با عمو و عمه ام شریک بوده است. مدتی بعد عمهام فوت کرد. ایشان شوهر و فرزند نداشت. مدتی بعد عمویم نیز درگذشت. حال، پسر عمویم مدعی است که سهم عمه ام تنها به او می رسد، چون پدر من قبل از عمه ام فوت کرده است. آیا ادعای او درست است؟
پاسخ:
ماده 875 قانون مدنی مقرر کرده است: شرط وراثت زنده بودن در حین فوت مورث (متوفی) است. بنابراین برای آن که کسی از دیگری ارث ببرد، باید حیات او در زمان فوت مورث محقق و معلوم باشد. به بیان دیگر، قاعده این است که شخص زنده از متوفی ارث میبرد، نه شخصی که در قید حیات نیست. پس وارث باید هنگام مرگ مورث خود زنده باشد. بر همین اساس، چون پدر شما در زمان فوت خواهرش زنده نبوده؛ ارثی به ایشان تعلق نگرفته است. طبق ماده 862 قانون مدنی، ارث ایشان(عمه شما) به برادر دیگر(عموی شما) منتقل شده است. چون در حین فوت خواهر در قید حیات بوده است و بعد از فوت عمو، ارث به وراث ایشان یعنی فرزندان و پدر و مادر تعلق می گیرد.
پرسش:
مغازه ای را سه سال پیش رهن و اجاره کردم و اجاره نامه هر سال تمدید شد. حال ملکی که مغازه جزو آن است، به دلیل بدهی مالک، توسط بانک مصادره شده است. برای دریافت مبلغ رهنی که داده ام، چه کار باید بکنم؟
پاسخ:
همان طور که آیین نامه اجرایی ماده 19 قانون موجر و مستاجر مصوب 1376 مقرر داشته است، مستاجر تا زمان استرداد وجه می تواند از تحویل مال مورد اجاره خودداری کند. «چنانچه موجر مبلغی به عنوان ودیعه یا تضمین یا قرضالحسنه و یا سند تعهدآور و مشابه آن از مستاجر دریافت کرده و در سند اجاره (عادی و یا رسمی) درج شده باشد یا توسط خود موجر عنوان شود، در این صورت تخلیه و تحویل مورد اجاره به موجر موکول به استرداد سند یا وجه یاد شده به مستاجر و ارایهرسید آن به ضمیمه درخواست تخلیه به مرجع قضایی و یا ارایه آن به دایره اجرای ثبت و یا سپردن آن بر حسب مورد به دایره اجرای دادگستری و یا دایره اجرای ثبت میباشد.» (آیین نامه اجرایی ماده 19 قانون موجر و مستاجر مصوب 1376) در حالتی که ملک توقیف می شود یا واگذار می شود مالک جدید به عنوان قائم مقام مالک پیشین، ملزم به رعایت حقوق مستاجر است. از سوی دیگر، در صورتی که قصد تخلیه ملک را دارید تا زمان پایان مدت قرارداد حق ندارید مبلغی را که به عنوان رهن نزد موجر(مالک) گرو گذاشته اید، مطالبه کنید. بنابراین اگر زمان قرارداد به اتمام رسید، میتوانید از طریق تقدیم دادخواست به مراجع قضایی، وجه پرداخت شده به عنوان رهن را مطالبه کنید. در صورتی که ارزش ملک مورد اجاره، از مبلغ بدهی مالک به بانک بیشتر باشد می توانید نسبت به مازاد ارزش ملک (یعنی آنچه بعد از فروش ملک و پرداخت طلب بانک باقی مانده است) تقاضای تامین خواسته، مطرح و مبلغ رهن را از مازاد توقیف کنید. همچنین می توانید مال دیگری از مالک را برای تامین خواسته به دادگاه معرفی کنید. درخور ذکر است شما زمانی می توانید ضرر و زیان خود را به دلیل دیرکرد در پرداخت مبلغ رهن مطالبه کنید که ملک را تخلیه کرده و اظهار نامه برای مالک فرستاده باشید.