سید خلیل سجادپور- جوان ۱۹ ساله ای که در نزاع وحشتناک دهه هشتادی ها پراید سوار ۲۲ ساله ای را با ضربه کارد به قتل رسانده است هنگام بازسازی صحنه جنایت اشک ریزان مدعی شد فقط شعله های سرکش غرور زندگی و جوانی ام  را تباه کرد.
به گزارش اختصاصی روزنامه خراسان، عقر به های ساعت دقایق اولیه با مداد بیست و هشتم خرداد را پشت سر می گذاشتند که خبر جنایتی هولناک قاضی ویژه قتل عمد مشهد را به بیمارستان رضوی کشاند. بررسی های مقدماتی نشان داد جوان۲۲ ساله ای به نام «حمید رضا - ی» ، هدف ضربات چاقو قرار گرفته و در مرکز درمانی جان خود را از دست داده است. خیلی زود دامنه تحقیقات به بولوار توس کشید و مشخص شد پرایدسوار ۲۲ ساله در نزاعی هولناک به قتل رسیده است که بین سرنشینان خودرو ها رخ داده بود. در همین حال دایی مقتول که شاهد صحنه جنایت بود به قاضی محمود عارفی راد گفت :خواهر زاده ام به تازگی پرایدش را تعمیر کرده بود که در آخر شب با یکدیگر سوار پراید او شدیم و به طرف توس ۳۹ رفتیم آن جا من برای انجام امور بانکی در کنار دستگاه خود پرداز پیاده شدم و «حمید رضا» هم به طرف میدان معراج رفت ولی چند دقیقه بعد هراسان و سراسیمه با من تماس گرفت و در حالی که فریاد می زد چند جوان قصد دارند او را کتک بزنند از من خواست به دادش برسم من هم وقتی به سوی میدان معراج حرکت کردم ناگهان خودروی خواهر زاده ام را در آن سوی بولوار دیدم که دو خودروی  پژو پارس و پراید مسیرش را سد کرده بودند در این لحظه عاملان نزاع در تاریکی شب گریختند و «حمید رضا» هم که خون آلود بود از من خواست از خودروی ضاربان عکس بگیرم ولی من دچار استرس بودم و نتوانستم عکس واضحی از پلاک خودروهای آنان بگیرم.

گزارش روزنامه خراسان حا کی است با توجه به اهمیت و حساسیت این جنایت شبانه، بلا فاصله گروهی از کارآگاهان زبده اداره جنایی آگاهی، با هدایت مستقیم سرهنگ مهدی سلطانیان( رئیس پلیس آگاهی مشهد) وارد عمل شدند و تحقیقات تخصصی را برای دستگیری عاملان این نزاع مرگبار آغاز کردند و موفق شدند تا صبح روز بعد ۳ متهم اصلی این پرونده را در کوی امام هادی (ع) و بولوار توس دستگیر کنند. متهمان ۱۸ ، ۱۷ و ۱۹ ساله که به ترتیب «محمد جواد - س»، «نیما -ر» و« محمد امین - ر» نام دارند به پلیس آگاهی منتقل شدند و به قتل جوان ۲۲ ساله با انگیزه کل‌کل غرور آمیز هنگام رانندگی اعتراف کردند. چند روز بعد متهمان این پرونده جنایی مقابل دوربین قوه قضاییه قرار گرفتند تا صحنه جنایت را باز سازی کنند. در همین حال ابتدا سروان آرمین منفرد (افسر پرونده) خلاصه ای از محتویات پرونده وچگونگی دستگیری عاملان قتل جوان ۲۲ ساله را شرح داد و سپس با دستور قاضی عارفی راد، هر کدام از متهمان به تشریح نقش خود در این ماجرای هولناک پرداختند. «محمد امین- ر » در حالی که اشک ریزان مدعی بود شعله های سرکش غرور زندگی اش را تباه کرد درباره چگونگی وقوع جنایت گفت: آن شب من سوار پژو پارس بودم و دوستانم با پراید به طرف میدان معراج حرکت می کردیم که درگیری لفظی به خاطر رانندگی بین ما رخ داد اما خیلی زود کار به ناسزاگویی و توهین کشید و در حالی که دوستانم با پراید به تعقیب جوان  پراید سوار رفتند من هم پدال گاز را فشردم و در نزدیکی توس ۳۶ حد فاصل میدان معراج و فهمیده مسیر اور اسد کردیم. دوستانم با جوان پراید سوار درگیر شدند من هم چاقوی «محمد جواد» ، را که روی زمین افتاده بود  برداشتم و ضربه ای به پشت او زدم که خون آلود نقش بر زمین شد وقتی به طرف میدان شهید فهمیده فرار کردیم در بین راه از خودمان عکس گرفتیم که در صورت دستگیری چنین وانمود کنیم که چاقو نداشتیم اما بعد از آن که دستگیر شدیم کارآگاهان مستنداتی به ما نشان دادند که دیگر نتوانستیم چیزی را انکار کنیم چرا که «محمد جواد» ، با سر به شیشه خودرو کوبیده و زخمی شده بود من  تک  پسر خانواده هستم و قرار بود ازدواج کنم ولی رفیق بازی و کل کل جوانی مرا نابود کرد اگر می دانستم این گونه غرورها و خودنمایی ها چنین بلایی به سرم می آورد غلط می کردم دست به چاقو بزنم و جان تک پسر دیگری را بگیرم. من تعمیر گاه جلوبندی سازی داشتم و زندگی ام را سپری می کردم که این گونه تباه شدم. بنا بر گزارش روزنامه خراسان، با پایان اعترافات متهمان که آنان نیز اظهارات عامل اصلی این جنایت را تایید کردند، قاضی
«محمود عارفی‌راد» دستور انتقال آنان به زندان را صادر کرد تا این پرونده جنایی دیگر مراحل دادرسی را طی کند.

هادی محمدی –ده روز از انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیس دولت چهاردهم گذشته و این روزها جذاب ترین خبر سیاست داخلی ایران موضوع تشکیل کابینه است و در این میان گمانه زنی هایی که هنوز هیچ کدام رسمیت و قطعیت نداشته همچنان در حال بررسی هستند . با این حال درباره کلیت کابینه و خط مشی آن می توان گزاره هایی را مطرح کرد . پزشکیان اگرچه همواره در جناح اصلاح طلب آسمان سیاست ایران بوده و در انتخابات های مجلس نیز حمایت آن ها را بر عهده داشته اما شخصیتی یک بعدی نداشته و چه در رقابت های انتخاباتی و چه در این 10 روز نشان داده که نمی خواهد در یک پوسته مشخص به نام اصلاحات کار خود را پیش ببرد . او خواهان انسجام ملی در کشور است و ریشه مشکلات را در کشور همین اختلافات می داند . حالا در بزنگاه اول خود باید ثابت کند نگاه جناحی و حزبی نداشته و می تواند در راس هیئت دولتی بنشیند که علاوه بر حضور اصلاح طلبان به عنوان مهم ترین حامی وی در انتخابات، عناصری متخصص و کارآمد از دیگر گروه ها  و جناح ها را نیز ببیند . همان طور که اطرافیانش هم چنین فضایی را بهتر و موثر تر می دانند . محمد جواد ظریف رئیس شورای راهبری انتقال کابینه چهاردهم در بحث تشکیل کابینه بر اجماع ملی و استفاده از همه ظرفیت ها تاکید دارد. علی اصغر شفیعیان روزنامه نگار و همراه قدیم پزشکیان نیز تشکیل دولت وحدت ملی با حضور سلایق مختلف را رد نمی کند، حتی عباس عبدی هم که حمایت زیادی از پزشکیان در انتخابات داشت در یادداشتی استفاده از نیروهای جناح مقابل را که به تندروی و نزدیکی به تندروها مشهور نیستند به صلاح پزشکیان می داند . پیشتر عصر ایران نیز نوشته بود:پزشکیان برای تشکیل دولت قوی و موفقیت در 4 سال آینده، در ابتدا نیازمند تشکیل دولت ائتلافی و با اختیار است.منظور از دولت ائتلافی این است که دولت تنها از چهره ها و نیروهای جناح پیروز در انتخابات تشکیل نشود، بلکه دیگر مراکز قدرت در حکومت نیز در دولت جدید، نماینده و سهم داشته باشند. دلیل این نیاز نیز به سادگی قابل بیان است. همه قدرت در دستان رئیس جمهوری نیست به ویژه اگر رئیس جمهوری از جناح اصولگرا نباشد؛ به ویژه اگر رئیس جمهوری از جناح اصلاح طلب باشد... پزشکیان برای موفقیت نیازمند داشتن دولت با اختیار است و این موضوع تنها با حضور نمایندگان همه بخش های قدرتمند در دولت او محقق می شود.در این میان محمد فاضلی پژوهشگر و جامعه شناس که در رقابت های انتخاباتی به عنوان مشاور فرهنگی، پزشکیان را همراهی کرد، می نویسد مردم ایران سه دهه است منازعه میان جناح‌های سیاسی را شاهد هستند و حاصل همه آن ها، بدتر شدن وضعیت مردم بوده است. عدم توافق فرادستان سیاسی نه فقط در ایران، بلکه در سایر کشورهای در حال توسعه نیز فاجعه سیاسی و توسعه‌ای به بار آورده و یکی از راه‌های پیشگیری از این منازعه و کاهش احتمال آن، شکل دادن به کابینه‌ای ائتلافی است.

کابینه ائتلافی به روایت فاضلی
وی در توضیح دیدگاه خود درباره کابینه ائتلافی می نویسد : ائتلاف کردن و تشکیل کابینه ائتلافی به معنای سهمیه دادن به جناح‌های قدرت سیاسی و کنار هم گذاشتن وزرا و همکاران رئیس‌جمهور در بخش‌های مختلف دولت بر اساس سهمیه تعیین‌شده برای هر جناح یا کنار هم قرار دادن یک مشت آدم با افکار متعارض و متناقض اما متعلق به جناح‌های مختلف و تقسیم قدرت برای ساکت کردن آن ها نیست.ائتلاف در این سطح می تواند اولا تلفیقی بین عدالت‌خواهی و حمایت اجتماعی کارآمد و کاهش مداخله دولت در بازارها باشد، ثانیا ائتلاف‌سازی بر محور ضرورت توافق‌سازی سیاسی و همزمان تحقق تغییرات اجتماعی و سیاسی ملموسِ معنادارِ مستمر، ثالثا ائتلاف‌سازی بر محور تغییرطلبی و درعین‌حال تدریجی‌گرایی در مطالبه تغییرات ، رابعا ائتلاف‌سازی بر محور اعمال سیاست صنعتی و کاهش مداخله‌های ناکارآمد دولت در بازارها ، خامسا ائتلاف‌سازی بر محور ضرورت توسعه اقتصادی و همزمان ضرورت حفظ محیط‌زیست و سادسا ائتلاف‌سازی بر محور حفظ توأمان قدرت ملی و در همان حال هم‌زیستی مسالمت‌آمیز و غیرتحریمی با جهان.

مشابهت های 3 نامزد از حیث رویکردی
به نظر می رسد آن چه فاضلی می گوید قابلیت اجرا نیز داشته باشد،  مناظره‌های انتخاباتی نشان داد در بین نامزدها، سه نامزد – پزشکیان، پورمحمدی، قالیباف – وجود دارند که بر سر بسیاری از مسائل عمده و حیاتی کشور با هم توافق نظر دارند. آن ها بر سر مسئله‌ها تفاوت چندانی نداشتند و تنها کم‌وبیش هرکدام ادعا می‌کرد فرد بهتری برای درمان کردن آن مسئله‌هاست. رویکردهای مشابهی به سیاست خارجی را می‌شد در سه نامزد مذکور پیدا کرد، زیرا همه قائل به ضرورت رفع تحریم‌ها، مذاکره و استفاده از ترکیب دیپلماسی و قدرت سخت برای حل کردن مسئله تحریم‌ها بودند.علاوه بر این ها باید یادآوری کرد که امروز پزشکیان و قالیباف در رأس قوای اجرایی و مقننه هستند ، از سویی قالیباف با حضور تعداد نه چندان کمی از تندروها در مجلس برای اجرای وعده هایش و ادامه ریاستش بر مجلس نیاز به همراهی دولت و به ویژه حامیان دولت در مجلس دارد و پزشکیان نیز برای همراه کردن اکثریت مجلس در تصویب لوایح و گرفتن رای اعتماد به مجلس قالیباف نیاز دارد  . این نیاز دو طرفه باید در جهت صلاح کشور و تامین منافع ملی و دور کردن تندروها از ارکان حاکمیتی و تصمیم گیری به کار گرفته شود و در این میان تشکیل یک دولت وحدت ملی یا اجماع ملی یا ائتلافی یا هر اسمی که روی آن گذاشته شود، می تواند بسیار موثر باشد . حتی استفاده از تفکر و جایگاهی که پورمحمدی در انتخابات برای خود ساخته نیز می تواند به کمک پزشکیان و کشور بیاید . رئیس‌جمهوری منتخب ایران در پیامی به جهان که برای رسانه‌های بین‌المللی فرستاد و در برخی از رسانه‌های داخلی هم منتشر شد برنامه و مأموریت خود را در سه محور توصیف کرد: اصلاحات، تقویت وحدت ملی و تعامل سازنده با جهان.وی نوشت: «من با برنامه‌ای که بر «اصلاحات»، «تقویت وحدت ملی» و «تعامل سازنده با جهان» تاکید داشت، وارد کارزار انتخابات شدم و در نهایت موفق شدم اعتماد هموطنانم را، حتی زنان و مردان جوانی که از وضعیت کلی کشور ناراضی بودند، در پای صندوق‌های رأی جلب نمایم. این اعتماد برای من بسیار ارزشمند است و مصمم هستم با ایجاد اجماع، هم در داخل کشور و هم در سطح بین‌المللی، وعده‌هایی را که در دوران تبلیغات انتخاباتی به مردم کشورم داده‌ام، محقق سازم.»علی اصغر شفیعیان، چهره رسانه‌ای نزدیک به دکتر مسعود پزشکیان، نیز در توئیتی نوشت: «دولت وحدت ملی» مدنظر است، نه دولت اصلاح‌طلب یا اعتدالی. چند ملاک لازم: صداقت، پاکدستی، شجاعت، عقلانیت.این اظهارات همگان را بیش از پیش نسبت به تشکیل چنین دولتی بعد از سال ها تشکیل دولت های جناحی امیدوار کرده است حتی پیشتر ظریف در زمان انتخابات با بیان این که ما آمده‌ایم تا یک دولت با وحدت ملی تشکیل دهیم، گفته بود: از اصولگرا، اصلاح‌طلب، همه در دولت پزشکیان هستند. تنها ملاک و میزان برای پزشکیان صداقت، پاکدستی و عقلانیت است. وی تاکید کرده بود: این درد مشترک هرگز جداجدا درمان نمی‌شود، این درد باید با هماهنگی اصلاح‌طلب، اصولگرا، مستقل درمان شود .

همدلی و «وحدت ملی»؛ کلید رفع تهدیدها و مشکلات‌
به نظر می رسد در چنین فضایی حتی می شود از ظرفیت میانه رو و مستقل محسنی اژه ای به عنوان رئیس دستگاه قضایی نیز استفاده کرد تا شاهد مخالف خوانی ها و دعواهای گذشته میان دولت و قوه قضاییه هم نباشیم .در واقع با درک این موضوع مهم که تنها با همدلی و «وحدت ملی» می‌توانیم تهدیدها و مشکلاتمان را برطرف کنیم ، می توان از پایگاه رأی طرف مقابل موسوم به «جبهه انقلاب» نیز افرادی که با فکر اعتدالی دغدغه عزت و امنیت ایران را دارند، استفاده کرد . در دنیای پرآشوبی به سر می‌بریم و چالش‌های کشور نیز بی‌شمار است؛ تنها با همدلی و «وحدت ملی» می‌توانیم تهدیدها و مشکلاتمان را برطرف کنیم. در این میان همراهی گروه های حامی پزشکیان نیز می تواند به این مسیر مفید برای کشور کمک کند .  باید مراقب رفتار خردمندانه مردم در انتخابات اخیر بود . مردم ایران پس از سه انتخابات با آمار مشارکت کاهشی ، بار دیگر پای صندوق ها آمدند که اگرچه برای جمهوری اسلامی آمار خوبی نیست اما امیدوارکننده است از این جهت که اگر حاکمیت دست از دعواها در سطوح بالا بردارد و حداقل برخی از مشکلات مردم را حل و فصل کند ، این مردم با حکومت قهر نبوده و حاضرند در تعیین سرنوشت سیاسی خود مشارکت کنند اما این تعامل، رابطه ای دو سویه است و در حقیقت ابتکار عمل برای اجماع سازی در داخل بر عهده پزشکیان، همکاران و طرفداران اوست. او در کسوت رئیس جمهوری باید زمینه و بستر لازم برای همکاری ملی را فراهم کند و پیشگام هم افزایی و اجماع سازی باشد. چینش کابینه شاید اولین گام رئیس جمهور برای ارزیابی دقیق تر حرکت او در مسیر عمل به وعده ها باشد. قاعدتا کسی انتظار ندارد به نام تعامل، کابینه تبدیل به شرکت سهامی شود اما این انتظار هم وجود دارد که همکاران او همچون خودش معتقد به گفت و گو و کار کارشناسی باشند. اگرچه اسامی بیرون آمده از کمیته های تخصصی انتخاب وزرا نشان می دهد هم متخصصان غیرحزبی وجود دارند و هم برخی وابستگان به رقبای انتخاباتی پزشکیان و این نکته خوبی است اما رئیس جمهور منتخب اگر بتواند در نهایت در قامت یک رئیس جمهور اجماع ساز ظاهر شود، برکاتش هم به دولت، مردم و نظام خواهد رسید.
 

دنیای فوتبال در تاکتیکی‌ترین روزهای خودش سپری می‌شود. جایی که ستاره‌ها باید در خدمت تیم باشند؛ بیشتر تیم‌ها با آنالیز زیاد رقبا، برنامه‌های فشرده تمرینی مبتنی بر تخریب بازی حریف و سرعت دادن به بازی تیم خودی، فوتبالی کارآمد، نتیجه‌گرا و بهینه را ارائه می‌کنند که می‌تواند پیروزی در پی داشته باشد اما از دل آن فوق‎ستاره‌هایی که نتیجه بازی‌ها را تغییر دهند بیرون نمی‌آید. فوق‌ستاره‌هایی مثل مارادونا، رونالدو، رونالدینیو، زیدان و ... که می‌توانستند یک تنه تیمی را تا فینال ببرند؛ قهرمان کنند یا در لحظه‌ای غیرقابل پیش‌بینی با جرقه‌ای ذاتی نتیجه یک بازی گره خورده را تغییر دهند. یورو و حضور تیمی مثل انگلستان که بی‌نهایت کسل‌کننده و بدون طراوت بود، نشان داد فوتبال در چه خطر بزرگی است. ورزشی که طی یک دهه ستاره‌های زیادی به خود دیده، اما عملاً سال‌هاست فوق‌ستاره تازه‌ای را رو نکرده است. فوق‌ستاره‌ها می‌توانند هوادار بیشتری به فوتبال جذب کنند، کسانی‌که پوسترشان روی اتاق نوجوانان می‌رود و با درخشش، کاریزما و نبوغ عامل جذابیت فوتبال هستند. اما متاسفانه بعد از کریس‌رونالدو و مسی، فوتبال عملاً فوق‌ستاره‌ای با استمرار بالا به‌خود ندیده است. در یورو 2024 هم ستاره‌های زیادی درخشیدند، مثل دنی اولمو، رودری، لامال، نیکو ویلیامز از اسپانیا، یا ساکا و جود بلینگام از انگلستان، خاکپو از هلند و ... اما آن ستاره‌ای که مثل مارادونا در جام جهانی 86، ماتئوس در جام 90، باجیو در جام 94، زیدان در جام 98 و... تمام نگاه‌ها را خیره کند، ندیدیم. حتی یامال بیشتر به‌خاطر سن و سالش مورد توجه بود. هرچند انتظار می‌رود او پیش از 20 سالگی یک توپ طلا کسب کند و طی یک دهه با استمرارش فوق‌ستاره شود. اما درحال حاضر سال‌هاست عادت کرده‌ایم فقط کریس و مسی فوق‌ستاره‌ باشند. آن‌ها هم سن‌شان بالا رفته و در غیاب نابغه‌ای جدید هنوز مورد توجه هستند. در پرونده امروز این موضوع را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم.

دهه 60  روزهای سلطنت پله و اوزه‌بیو

دهه 70   در سیطره نوابغ اروپایی

دهه 80   ظهور دیه‌گوی کبیر

دهه 90   تراکم بازیکنان دوست‌داشتنی

2000 به بعد    فوتبال زیباتر می‌شود

2010 به بعد   ستاره‌های مدرن فوتبال 

به چه کسانی می‌شود امیدوار بود؟

هرچند دنیای فوتبال بعد از کریس رونالدو و مسی، فوق ستاره‌ای اعجاب برانگیز به‌خود ندیده؛ اما حضور بازیکنانی کم سن و سال این امید را ایجاد می‌کند که در ادامه بتوان چند نابغه را که در جام جهانی 2026 حسابی بدرخشند، ببینیم.

 

وینیسیوس 24 ساله  مهاجم برزیلی رئال تکنیک و سرعت بالایی دارد، خوب گل می‌زند و میدان‌های بزرگی را هم تجربه کرده، پس ظرفیت آن‌که در این دهه پادشاه فوتبال شود را دارد.

 

هالند 23 ساله  چند سالی است روی او تبلیغ زیادی می‌شود؛ او سبک زالاتان بازی می‌کند و شوت‌زن است. اما تکنیک زیادی ندارد و اگر هم بازی قفل شود بازیکنی نیست که با خلاقیت دفاع حریف را به هم بریزد. اما به‌هرحال با توجه به سن و سالش می‌توان امید داشت در آینده بیشتر از او بشنویم.

 

امباپه 25 ساله مهاجم تیم ملی فرانسه که در این سن حدود 80 بازی ملی دارد، درمجموع بیش از 450 بازی ملی و باشگاهی دارد و بیشتر از 300 گل در رقابت‌های رسمی زده است. اما هم در یورو 2020 و هم در 2024 همه را به شکل عجیبی دلسرد کرد. پیوستن او به رئال فرصت احیای او در کنار بازیکنانی چون بلینگام و وینیسیوس است تا از او بیشتر بشنویم.

 

یامال 17 ساله شگفت‌انگیز است که وینگر راست تیم ملی اسپانیا جام را در 16 سالگی آغاز و در 17 سالگی به پایان رساند. شجاع، با اعتمادبه‌نفس و تکنیکی است. گابی، پدری، اولمو و نیکو ویلیامز بازیکنان جوان اسپانیا هستند که بعد از قهرمانی در یورو می‌توانند تا جام بعدی با تجربه‌تر شوند و بدرخشند. پس نه تنها منتظر درخشش ستاره‌های جوان اسپانیا هستیم، بلکه امیدواریم در جام جهانی 2026 تیم ملی این کشور هم با بازی‌های زیبایش فوتبالی‌ها را به وجد بیاورد.

 

بلینگام 21 ساله  شاید اگر انگلستان قهرمان جام می‌شد او هم عنوان بازیکن سال فوتبال جهان را بعد از درخشش با رئال و کسب قهرمانی لیگ قهرمانان و یورو کسب می‌کرد. اما دستش از یورو کوتاه ماند. یک هافبک تهاجمی توانمند که فرصت زیادی برای درخشش دارد و به‌زودی شاهد رئالی جذاب با حضور او، امباپه و دیگران هستیم. اما مرور این فهرست یک نکته جالب را به ما نشان می‌دهد، در فوتبال ما بازیکن 25 ساله جوان محسوب می‌شود، 21 ساله پدیده و 17 ساله هم که اصلاً وجود ندارد، اما امباپه کاپیتان فرانسه است، بلینگام ستاره اول انگلستان و یامال کسی است که با گلش اسپانیا را به فینال یورو رساند.

 

چرا دنیای فوتبال از فوق‌ستاره‌ها خالی شد؟

ترامپیست تر از قبل

 دونالد ترامپ، جیمز دیوید ونس را به‌عنوان معاون خود در رقابت‌های انتخاباتی ۲۰۲۴ برگزید. او کیست و چه دیدگاه هایی درباره ایران و منطقه دارد؟

محمد حقگو- همزمان با نجومی شدن ارقام داده های اسمی اقتصاد ایران نظیر نقدینگی، ارزش اوراق بدهی و... به نظر می رسد، دستمایه خوبی برای برخی سوءاستفاده کنندگان از آمارها ایجاد شده است. در مورد اخیر، ادعای اخیر بدهی تراشی 870 هزار میلیارد تومانی دولت سیزدهم برای دولت چهاردهم خبرساز شد که علاوه بر اشتباه بودن اصل رقم ادعایی (به دلیل این که انتشار حدود 100 هزار میلیارد تومان اوراق شهرداری ها را نیز به حساب دولت گذاشته است)، باید گفت تاکید اشتباه روی میزان مطلق یک شاخص اقتصادی انجام شده و از سنجش نسبت آن با شاخص هایی نظیر تورم، بودجه دولت و تولید ناخالص داخلی غفلت شده است.

 آمارها دروغ نمی گویند اما...
به گزارش خراسان، «آمارها دروغ نمی گویند» این حرف درستی است که البته از آن برداشت غلطی انجام شده و می شود. مخصوصاً در حوزه اقتصاد، توجه به آمارها عمدتاً باید در نسبت با سایر متغیرها و یا روندهای پیشین انجام شود. وگرنه با نجومی شدن ارقامی نظیر تولید ناخالص داخلی، حجم نقدینگی، میزان اوراق بدهی منتشر شده توسط دولت، ممکن است نتیجه گیری‎های کاملاً غلطی به دست آید. کاری که البته برخی رسانه ها با مقاصد سیاسی آن را خوب انجام می دهند.

 یک ادعای هُوَخشَتَره ای!
نمونه ای از این موضوع، اردیبهشت امسال اتفاق افتاد. همتی رئیس کل اسبق بانک مرکزی مدعی شد که «در دو سال و نیم گذشته (دولت سیزدهم) این دولت 600 هزار میلیارد پول چاپ کرده در حالی که از زمان هوخشتره تا قبل از آن، این رقم 519 همت بوده است!» این در حالی بود که حجم نقدینگی (به عنوان یک متغیر و داده اسمی اقتصادی) در قیاس با «رشد نقدینگی» اهمیت بسیار پایینی دارد. همان زمان خاندوزی وزیر اقتصاد، با اشاره به این موضوع به همین مسئله اشاره کرد و گفت: «اگر با منطق این دوستان بخواهیم متغیرهای پولی و اسمی را مقایسه کنیم، باید بگوییم که میزان افزایش ۱۹۳ هزار میلیارد تومانی در پایه پولی و ۱۵۹۳ هزار میلیارد تومانی نقدینگی در دوره مسئولیت همین دوستان (سال‌های ۹۷ تا ۹۹) معادل  بیش از ۱۱۰۰ برابر دولت‌های سوم و چهارم، ۱۴۰ برابر دولت‌های پنجم و ششم،۲۰ برابر دولت‌های هفتم و هشتم  و۳ برابر کل دولت‌های نهم و دهم بوده است!... البته این شیوه مقایسه حتماً اشتباه است... ضمن این که وقتی نرخ رشد نقدینگی متوسط ۳۰ درصد باشد، طبیعی است که پس از دو تا سه سال حجم نقدینگی ۲ برابر شود....»

 مورد جدید؛ چاپ 770 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی توسط دولت سیزدهم
اما گویا سوءاستفاده از آمارهای بی زبان اقتصادی تمامی ندارد. در تازه ترین مورد، برخی از این رسانه ها مدعی شده اند که دولت سیزدهم 870 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی چاپ کرده که طبعاً دولت بعد باید این میزان بدهی را بپردازد. منظور از اوراق بدهی، همان قرض گرفتن دولت از مردم با نرخ سود مشخصی در سررسید مثلاً یک ساله است.  با این حال، همان طور که گفته شد، مقایسه این شاخص اقتصادی با شاخص های دیگر، نشان می دهد آن چه مقصود از بیان این آمار است، صحیح نیست و اتفاقا مقایسه این آمار با آمارهای دیگر اقتصادی، چیزهای دیگری می گوید.  
در اولین مقایسه می توان به نسبت انتشار اوراق مالی به تولید ناخالص داخلی اشاره کرد. قبل از هر چیز در این جا باید گفت که استفاده منظم از اوراق مالی برای تامین مالی بودجه، از سال 1394 رایج شد. نسبت ارزش اوراق منتشر شده به تولید ناخالص داخلی از آن زمان روند صعودی به خود گرفت تا این که در سال 99 به اوج خود یعنی 5 درصد تولید ناخالص داخلی رسید. با این حال، این روند در دولت سیزدهم نزولی شد و به 2.5 درصد در سال 1402 کاهش یافت. در نتیجه باید گفت کماکان رکورددار انتشار اوراق بدهی، دولت دوازدهم است.

 سهم اوراق بدهی از منابع بودجه دولت دوازدهم به نصف سال 99 کاهش یافت
در دومین مقایسه می توان ارزش اوراق منتشرشده را با تورم سنجید. با توجه به شاخص قیمت مصرف کننده مرکز آمار، ملاحظه می شود که در طول سال های 1401 و 1402 سالانه تقریباً معادل تنها نیمی از سال 99 بوده است.
و در سومین مقایسه، به طور خلاصه در صورتی که نسبت اوراق مالی منتشرشده به منابع بودجه عمومی را نیز بسنجیم، مشاهده می شود که پس از اوج گیری این نسبت در سال 99 به 32 درصد، در دولت سیزدهم، این رقم به حدود 15 درصد کاهش یافته است.

 انتشار اوراق برای چه؟
در کل باید گفت که انتشار اوراق بدهی به خودی خود خوب یا بد نیست. دولت ها سعی می کنند برای مقاصدی در حال حاضر یا آینده، دست به انتشار اوراق بزنند و حتی سال آینده بخشی از این بدهی اوراق را با انتشار اوراق جدید جبران کنند. نظیر کاری که در دولت سیزدهم انجام شد و از مجموع بیش از 734 هزار میلیارد تومان انتشار اوراق، بیش از 362 هزار میلیارد تومان آن را صرف بازپرداخت اوراق سررسید شده دولت یازدهم و دوازدهم کرد. در این میان، مقصدی که دولت برای انتشار اوراق انتخاب می کند، اهمیت زیادی دارد. بررسی ها نشان می دهد که در دولت دوازدهم عمده اوراق بدهی منتشر شده، و به خصوص اوراق منتشرشده در سال 1399 (به واسطه رکود بالای موجود در کشور ناشی از کرونا و ...)، صرف پرداخت هزینه های جاری دولت یعنی حقوق و دستمزد شده است. با این حال، اگرچه در دولت سیزدهم روند انتشار اوراق کاهش یافت، اما سهم قابل توجهی از آن روانه بودجه عمرانی شد. به عنوان مثال در سال 1402، 60 درصد اوراق منتشرشده، صرف تامین مالی طرح های عمرانی شده است.

صادق غفوریان-کارگر با دلخوشی زیاد دو سه سال آخر کار را به پایان می رساند و با امید به این که به زودی دوران جدید زندگی اش را با بازنشستگی آغاز می کند، روزگار می گذراند اما با اولین پیگیری ها و انجام فرایند اداری تازه در می یابد که چه کوه بلند و سختی مقابلش قرار دارد. در فرایند مراحل اداری و فرایندهای اداره کار و سازمان تامین اجتماعی، گاهی مشکلات و دست اندازهایی وجود دارد که برخی از آن ها اشک کارگر را در می آورد تا برطرف شود. یکی از آن ها مطابق نبودن عنوان شغلی است با آن چه توسط کارفرما در تامین اجتماعی ثبت شده است.  

افزایش شکایت ها از عنوان شغلی
در این زمینه نمونه های فراوانی وجود دارد از کارگرانی که عنوان شغلی آن ها توسط کارفرما در لیست های بیمه ای تامین اجتماعی با عناوین رده پایین تر نسبت به شغل اصلی شان ثبت می شود. طبق اعلام دیوان عدالت اداری در آبان 1402 فقط در سال 1401، خواسته «اصلاح عنوان شغلی» یکی از پر تعدادترین موضوعات شکایتی بوده که در دیوان عدالت اداری مطرح شده است.

کارفرمایان چرا عنوان را تغییر می دهند؟
اگر کارفرما منصف و حامی حقوق و آینده کارگر نباشد، برای این که ماهانه مبلغ کمتری بابت بیمه شغلی کارگران خود بپردازد، در عنوان شغلی کارگر دست می برد و پرونده بیمه ای کارگر خود را دچار مشکلات جدی می کند. ماجرا از این قرار است که در سازمان تامین اجتماعی برای هر عنوان شغلی، حق بیمه مشخصی در نظر گرفته شده است و این یعنی حق بیمه مشاغل مختلف با هم تفاوت دارد. همچنین حق بیمه واریزی در سال‌های آخر در مستمری بازنشستگی تاثیر دارد. در صورتی که عنوان شغلی کارگر و کارمند با سطح پایین در لیست بیمه رد شده باشد، برای او حق بیمه کمتری واریز شده و این موضوع باعث می‌شود تا در دوران بازنشستگی شخص از مستمری پایینی برخوردار شود. البته این موضوع در کارگاه‌های با حق بیمه مقطوع صدق می‌کند.

ابهام در یک ماده قانونی، ریشه این مشکل
در این میان دیوان عدالت اداری تیرماه سال قبل در نامه ای به رئیس مجلس ابهام در ماده 39قانون تامین اجتماعی را یکی از مواردی دانست که موجب تعدد شکایات در دیوان عدالت اداری شده است و طی نامه ای به رئیس مجلس شورای اسلامی خواستار اصلاح این ماده شد. او در نامه اش به رئیس مجلس نوشت: همواره مغایرت عنوان شغلی با لیست بیمه یکی از مشکلات کارگران شاغل در مشاغل سخت و زیان آور بوده است. اهمیت این موضوع برای این دسته از کارگران به این جهت است که یکی از اسنادی که نشانگر اشتغال کارگر به کار خاصی بوده ، عنوان شغلی درج شده در سابقه و لیست بیمه کارگر است. در واقع ممکن است شرایطی ایجاد شود که تغییرات زیادی در شغل، کارگاه و شرایط کارگر ایجاد شود و پیشه او از بین برود. در این شرایط تنها چیزی که نشانگر اثبات اشتغال کارگر در آن کارگاه بوده ، لیست بیمه تامین اجتماعی است. حال اگر مغایرتی بین کار اصلی کارگر و عنوان شغلی وجود داشته باشد، ممکن است در تایید سختی کار او مشکل ایجاد شود. در واقع یکی از دلایل اهمیت عنوان شغلی در لیست بیمه همین مورد است.

نامه مجدد دیوان به مجلس
اما ظاهرا نامه و خواسته دیوان از مجلس به سرانجام مشخصی نرسید و این باعث شد حجت‌الاسلام حکمتعلی مظفری، رئیس دیوان عدالت اداری در ادامه مکاتبه تیرماه 1402 به رئیس مجلس شورای اسلامی مجدد در خردادماه 1403 درباره حجم گسترده ورودی شکایات به دیوان عدالت اداری با موضوع «اصلاح عنوان شغلی»از قوه مقننه خواست اصلاح نواقص ضروری در ماده 39 قانون تامین اجتماعی را مورد توجه قرار دهد.

راهکار دیوان برای اصلاح قانون چیست؟
رئیس دیوان عدالت اداری در نامه خود به رئیس مجلس، به ریشه اصلی ابهام و راه حل اشاره کرده است: ریشه اصلی دعوای مزبور در نقص و ابهام ماده 39 قانون تامین اجتماعی است که به‌موجب آن مقرر شده «کارفرما صورت مزد یا حقوق بیمه‌شدگان را به ترتیبی که در آیین‌نامه طرز تنظیم و ارسال صورت مزد که به تصویب شورای عالی سازمان خواهد رسید، به سازمان تسلیم نماید و سازمان حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ دریافت صورت مزد اسناد و مدارک کارفرما را مورد رسیدگی قرار داده و در صورت مشاهده نقص یا اختلاف یا مغایرت به شرح ماده 100 این قانون اقدام و مابه تفاوت را وصول می‌نماید. هرگاه کارفرما از ارائه اسناد و مدارک امتناع کند سازمان مابه‌تفاوت حق بیمه را رأساً تعیین و مطالبه و وصول خواهد کرد.»

عنوان شغلی باید ثبت شود
در متن این نامه یکی از مهم‌ترین موضوعات قابل توجه لزوم درج «عنوان شغلی» در صورت مزد و حقوق ارسالی به سازمان تامین اجتماعی اشاره و بیان شده؛ در قوانین و مقررات، نه تنها الزامی به درج «عنوان شغلی» در «صورت مزد و حقوق» موضوع ماده 39 قانون تامین اجتماعی و آیین‌نامه طرز تنظیم صورت مزد و حقوق تامین اجتماعی برای کارفرمایان وجود ندارد، بلکه ماده 2 آیین‌نامه طرز تنظیم صورت مزد و حقوق تامین اجتماعی درخصوص مفادی که باید در صورت مزد و حقوق ذکر شوند، مواردی را به صورت حصری معین  کرده که در آن اشاره‌ای به لزوم درج عنوان شغلی در صورت مزد و حقوق نشده است. از این رو به منظور اصلاح نواقص فوق، ضروری است که در ماده 39 قانون تامین اجتماعی الزام به ذکر عنوان شغلی بیمه‌شدگان در صورت مزد و حقوق مورد توجه قرار گیرد.

حق کارگر این نیست
حال نامه های مکرر دیوان عدالت اداری به مجلس نشان از اراده رفع مشکلات و چالش های کارگران است که امید می رود، مجلس جدید نیز به اصلاح مواد قانونی چالش برانگیز در قانون تامین اجتماعی اقدام کند. در این میان رئیس جمهور منتخب نیز در یکی از نخستین دیدارهای خود 25 تیر با نمایندگان جامعه کارگری و کانون‌های بازنشستگی دیدار کرد و به آنان وعده هایی داد که نشان می دهد، توجه به طبقه کارگر و بازنشسته مورد توجه دولت جدید خواهد بود.