گفت و گوی خراسان با داور و برگزیده بخش ملی جشنواره قصه گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
یکی بود، یکی نبود
گروه ادب و هنر- همین چند روز پیش بود که جشنواره قصه گویی به پایان رسید. جشنواره ای که به دنبال زنده کردن یکی از کهن ترین فرهنگ های سرزمین ما بود. هنری که بین قشرهای مختلف مردم بسیار محبوب بوده است به گونه ای که گفته می شود در قدیم، پرستاران در بیمارستان جندی شاپور برای آرامش و مداوای بیماران شروع به خواندن قصه می کردند. برای آشنایی با قصه گویی، سراغ داور و نفر اول بخش ملی بیستمین جشنواره قصه گویی کانون رفتیم که نتیجه این گفت و گوها را در ادامه می خوانید.
محسن ساجدی فر نفر اول بخش ملی جشنواره قصه گویی
خارجی ها با شنیدن قصه های ما شگفت زده شدند
محسن ساجدی فر دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی که ۳۲ سال سن دارد و حدود هفت سال است به عنوان مربی سیار شهری کانون استان خراسان رضوی مشغول به کار است با قصه «دختر چهل گز قد و چهل گز مو» به عنوان نفر اول در بخش ملی جشنواره قصه گویی شناخته شد.
باید به کانون ها اهمیت بیشتری بدهیم
او درباره فعالیت‌های خود می گوید: «هفت سال است به عنوان مربی کتابخانه شماره یک سیار شهری کانون مشهد مشغول به کارم و با تمام همکارانم در بخش سیار تلاش می کنیم خلاقیت و کتاب خوانی را در بین دانش آموزان حاشیه شهر افزایش دهیم.»ساجدی فر نقش کانون های پرورش فکری در آینده نوجوانان را پر اهمیت بیان و اظهار کرد : «اگر می خواهیم در آینده نسل سالم و پویاتری داشته باشیم باید به کار کانون های پرورشی اهمیت بیشتری بدهیم چون کانون ها کار پرورش را انجام می دهند اما مدارس فقط دنبال آموزش اند. قطعا تا پرورش خوبی نباشد، آموزش خوبی هم نخواهیم داشت.»
مربی خودش راننده مینی بوس کتابخانه است
مربی کتابخانه شماره یک سیار شهری کانون، نبود مربی های متخصص را از مشکلات کتابخانه های سیار دانست و تصریح کرد: «در کتابخانه های سیار، مربی خودش راننده مینی بوس کتابخانه هم هست و جدا از کار فرهنگی، باید استرس رانندگی را هم داشته باشد. در حالی که یک مربی سیار فقط کار کتابداری را انجام نمی دهد و کارهای دیگری مثل آموزش ساخت کاردستی، سفالگری، نمایش فیلم، روخوانی و توضیح کتاب را هم بر عهده دارد.» وی ادامه داد: « برای این که کار مربی بهره وری بیشتری داشته باشد باید برای رانندگی کتابخانه های سیار، راننده جذب شود تا مربی استرس و خستگی رانندگی را هنگام پرورش به دانش آموزان منتقل نکند. »
اجراها متفاوت بود
او قصه های این جشنواره را در همه بخش های بین الملل و دیگر بخش ها شبیه هم دانست و بیشتر تفاوت را در اجرای آن برشمرد و گفت: «قصه ها شبیه هم بودند و تفاوت چندانی باهم نداشتند و فقط در اجراها شاهد تفاوت ها و البته خلاقیت های زیادی بودیم.» ساجدی فر در ادامه با اشاره به نظر شرکت کنندگان خارجی درباره قصه های ایرانی گفت: «مربیان قصه گویی که از خارج کشور در جشنواره حضور داشتند، خودشان اذعان کردند با شنیدن قصه های ما شگفت زده شده اند. آن ها حتی فکر نمی کردند آقایان بتوانند قصه تعریف کنند. برنده بخش بین الملل هم که از برزیل بود می گفت فکر نمی کردم در کشور ایران، بچه ها هم به این خوبی قصه تعریف کنند.»
آن چه از دل برآید، لاجرم بر دل نشیند
برنده بخش ملی بیستمین جشنواره قصه گویی، در پایان صحبت هایش بی آلایشی را یکی از اصلی ترین اصول تعریف قصه دانست و ادامه داد: «معمولا قصه و قصه گو هر چه بی آلایش تر باشند، بیشتر به دل می نشینند و پدر و مادرها باید بدانند موقع قصه گفتن لازم نیست از جایگاه پدر و مادری برای بچه ها قصه بگویند بلکه باید هم سن و سال بچه ها شوند و اجازه بدهند آن ها هم در تعریف قصه نقش داشته باشند و به نوعی خود را درون قصه احساس کنند.» وی در ادامه تکنیک های قصه گویی گفت: «سعی کنید قصه را براساس جنسیت، سن و حال و هوای بچه ها انتخاب کنید. بهترین قصه، قصه ای است که با اتفاقاتی که در طول روز برای بچه ها افتاده مرتبط باشد.»
رضا فیاضی بازیگر سینما و تئاتر و داور جشنواره قصه گویی
قصه ها نمی میرند!
«رضا فیاضی» یکی از داوران بخش بین الملل جشنواره قصه گویی بود. فیاضی دانش آموخته دانشکده هنرهای زیباست و به جز بازیگری و کارگردانی، دستی در نوشتن رمان و سرودن شعر، نویسندگی نمایش عروسکی و کارهای رادیویی و مجری گری دارد.
قصه باید حاوی پیام های انسان دوستانه باشد
رضا فیاضی، داور بخش بین الملل جشنواره قصه گویی، در ابتدا درباره روند برگزاری جشنواره می گوید: «با این که قصه گویی برای مادران و کودکان امروزی اهمیت چندانی ندارد اما بیستمین دوره جشنواره قصه گویی با استقبال خوبی رو به رو شد. در بیستمین دوره جشنواره قصه گویی که به میزبانی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد، انتخاب شرکت کننده برتر به چند عامل بستگی داشت. عواملی مانند خلاقیت قصه گو در نحوه اجرا، ارتباط پوشش قصه گو با قصه، استفاده از وسایل جالب و خلاقانه در اجرا و نکاتی از این قبیل که برای اجرای بهتر قصه گو استفاده می شود. علاوه بر این ها، یک قصه خوب به موضوعات انسانی و احساسی می پردازد. یعنی در دل داستان، باید حداقل یک تلنگر وجود داشته باشد تا آدم ها را با پیام های انسان دوستانه آشنا کند. اصولا قصه باید حاوی پیام های انسانی باشد و هرقدر پیام های انسانی بیشتری درون قصه وجود داشته باشد، قصه ظرفیت بیشتری هم خواهد داشت.»
قصه ها محبت را افزایش می دهند
رضا فیاضی درباره اهمیت قصه گویی و برگزاری جشنواره هایی به این منظور، ادامه می دهد: «قصه گویی به صورت ذاتی، جذابیت های زیادی دارد و باعث می شود مهر و محبت از مادر به فرزندش منتقل شود، از طرف دیگر قصه ها دنیایی تخیلی هستند که تخیل بچه ها را پرورش می دهند. گاهی اوقات هم ممکن است قصه ها واقعی باشند که در این صورت باعث می شوند بچه ها با دنیای واقعی و پیام های انسانی؛ موضوعاتی مثل صلح، دوستی، احترام به خانواده و... آشنا شوند. برگزاری جشنواره هایی مانند جشنواره قصه گویی می تواند به عنوان یک تلنگر موثر واقع شود تا جامعه به یاد گذشته اش بیفتد و همان عادت های پسندیده گذشته رواج پیدا کند.»
قصه ها هنوز هم زنده اند و تاثیر خودشان را دارند
فیاضی در پایان اضافه می کند: «انسان های قدیمی با این که در بیشتر موارد حتی سواد خواندن و نوشتن هم نداشتند اما آدم های با سواد و با تجربه ای بودند چون گوش شنوایی داشتند. اصلا به همین دلیل است که در خیلی از موارد، تاریخ این سرزمین از طریق گوش و چیزهایی مثل خطابه به دیگران منتقل شده است. از همین موضوع می توان به اهمیت قصه گویی پی برد. بعضی افراد معتقدند با آمدن فناوری و سرگرمی های مختلف دیگر، قصه و قصه گویی آن اهمیت گذشته را ندارد و شاید لازم نباشد برای این موضوع جشنواره ای هم برگزار شود. در حالی که من با این موضوع مخالفم چراکه در تمام دنیا حتی در جوامعی که از نظر فناوری و زیر ساخت های آن از ما قوی تر هستند، قصه گویی هنوز مخاطب و علاقه مندان خودش را دارد بنابراین نمی توان گفت قصه گویی با آمدن فناوری دیگر سرگرم کننده نیست. بلکه اگر قصه ها، خوب و شیرین روایت شوند هنوز هم می توانند تاثیر و کارکرد زیادی داشته باشند.»