ناگفته های سریال «روزی روزگاری» به روایت کارگردان
تعداد بازدید : 202
کیارستمی شیفته «روزی روزگاری» بود
مجموعه تلویزیونی «روزی روزگاری» به کارگردانی «امر ا... احمد جو» نخستین بار حدود 20 سال پیش پخش شد .این سریال سال 70 ساخته شد و ماجرای راهزن معروفی به نام مرادبیگ با بازی زنده یاد خسرو شکیبایی را روایت میکرد که با بروز اتفاقی مسیر زندگی او کاملا دگرگون میشود. به تازگی مجموعه تلویزیونی «روزی روزگاری» به صورت اچ دی از تلویزیون پخش شد وهمین سبب بیان حرفهای ناگفته «امرا... احمدجو» کارگردان این سریال با فارس شد که زمان پخش مخاطبان بسیاری را با خودهمراه کرد وپس از آن هم بارها از تلویزیون بازپخش شد.
داستان «روزی روزگاری» خیالی است
احمد جو اظهار می کند: داستان مجموعه «روزی روزگاری» را خودم نوشتم و سراسر خیالی منتها برگرفته از دانستههایی بود که شخصا تجربه کردم. مخصوصا زندگی ایلیاتیها و کارهای کشاورزی. پدربزرگ من رنگرز بود و از کودکی در خانه پدربزرگم وسط کومه های قالی بافی بازی می کردم اصلا ادعا نیست بگویم پای دار قالی به دنیا آمدهام و چشم و گوش و حواسم همه معطوف به رنگ و گل آرایی بوده و آوازهایی که هنگام قالی بافی می خواندند. بسیاری از کارهایی که در سریال اتفاق افتاد را تجربه کرده بودم .وقتی چهارساله بودم پدرم یکبار تفننی مرا به صحرا برد و آن چنان شیفته آنجا شدم که این عشق در من ریشه دواند و بعدها سر به کوه گذاشتم و مایه دردسری شده بودم برای خانواده ام. کارگردان سریال «روزی روزگاری» تصریح می کند:برای ادامه تحصیل در دبیرستان به اصفهان آمدم و در منزل کسی اتاقی اجاره کردم که قبلا ساربان بود و بسیار گرم برای من تعریف میکرد. عاشق شنیدن قصه و خاطراتی از دوره راهزنی و ساربانی و ... بودم که برایم تعریف میکرد و مجموعه این ها در ذهن من بود. هر وقت هم بیکار می شدم به صحرا برمی گشتم تا این که دانشجوی سینما شدم. همان موقع عهد کردم اگر روزی فیلمی بسازم قطعا درباره آن صحرا خواهد بود. اواخر اردیبهشت ماه بود که به صحرا رفته بودم. دم غروب روی یک دره نشسته بودم رو به آفتاب. گله ای سرازیر دره وگردو خاک شان بلند شد.پس از آن سگهای گله به سراغ من آمدند ولی چون با چوپان ها رفاقت داشتم کاری با من نداشتند و رفتند. همان موقع فکر کردم اگر جای یک گله یک دسته سوار می آمدند و به دره سرازیر میشدند و از آن طرف به جای سگها دسته سوار دیگری می آمدند و بعد هم اسبان بی سوار بیرون میآمدند،اما هنوز نمی دانستم که این سوارها چه کسانی هستند. یک بار ایلیاتی شدند، یک بار ژاندارم شدند، یک بار دزد و ... مدام یادداشت نویسی می کردم تا اینکه سرو کله خاله لیلا پیدا شد و ایلش.
طرح سریال همان بارنخست رد شد
احمد جو خاطر نشان می کند:دو سه سال طول کشید به یک سیناپس برسم. پس از این که پذیرفته شد حدود 14 ماه هم طول کشید تا فیلمنامه را بنویسم که بلافاصله در همان جلسه اول رد شد. محمد حاج کریمخان آن زمان مدیر گروه فیلم و سریال بود و نقشش در تولید این سریال مطلقا کمتر از من نبود. چون آن زمان هم عضو شورای فیلم نامه بودم . دوستان همه از سر دلسوزی تصور می کردند کار پراکنده و شل و ولی خواهد بود و ایرادهایی گرفتند .یک سال بازنویسی کردم و رد شد تا این که حاج کریمخان شخصا مسئولیت کار را برعهده گرفت.
قرار بودهاشم پور «مراد بیگ »باشد
احمد جو می گوید: بازیگران را کاملا در ذهنم ترسیم کرده بودم که البته چند تن از آنها تغییر کرد. یکی از آنها «مرادبیگ» بود که آن را برای جمشید هاشمپور نوشته بودم . دعوت شان کردیم ولی مشاوران شان نظر وی را تغییر دادند. پیشنهاد زنده یاد خسرو شکیبایی را دادند که آن زمان هم در فیلم«هامون» اثر ارزشمندداریوش مهرجویی بازی کرده بود. یکی از شخصیت های دیگر «خاله »بود که خانم ژاله علو را خداوند سر راه ما گذاشت. ابتدا با خانم دیگری صحبت کرده بودم که فوت کردهاند ایشان بیاخلاقی کردند و کاسبکارانه جلو آمدند. خانم علو را قبلا نمی شناختم و دیگران میگفتند اگر سر کارت بیاید شانس آوردهای. چون به خاطر شرایطش و بیماری قلبی پا از تهران بیرون نمیگذارد. با ایشان تماس گرفتم و پرسیدم چه چیزی ایشان را وادار میکند زمانی طولانی از تهران بیرون بیایید و کاری را قبول کنند؟ گفتند:« فیلم نامه آقا!» گفتم:« خیالم راحت شد.» خانم علو گفتند:
« چقدر به خودت مطمئنی.» گفتم:« چون شما اهل شعر و ادبیات هستید بعید میدانم از فیلم نامه خوش تان نیاید. » وخوشبختانه پذیرفتند .
قصهای که برای مشایخی نوشتم
کارگردان «روزی روزگاری» تصریح می کند:از هیچ بازیگری تست نگرفتم و همه بر اساس سابقه سر کار آمدند. نقش «بازرگان» را برای جمشیدمشایخی نوشته بودم که متعهد به کار دیگری بودند و نشد که بیایند. با بهزاد فراهانی صحبت کردم ولی در نهایت نقش به مرحوم منوچهر حامدی رسید. از زنده یاد انوشیروان ارجمند یک مصاحبه خوانده و عکسش را دیده بودم، بر مبنای همان تصویر نقش «خان خله » را نوشته بودم. خیلی دنبالش گشتم تهیه کننده سریال «امام علی(ع)» او را شناخت و به من معرفی کرد. نقش خیلی کوتاه بود ولی بادو سکانس بازی کنار نقشهای اصلی نشست. مسروری نقش« صفربیگ» را بازی میکرد وقتی گریمش را پاک میکردند دهان همه باز می ماند پیرمردی که ما از صبح می دیدیم این قدر جوان بود؟ زمانی که فیلم سینمایی «شاخه های بید »را می ساختم برای دو شخصیتم خیلی جستجو داشتم و پیدا نمی کردم. یکی از دوستان محمود پاک نیت و محمد فیلی را که آن زمان در تئاتر شیراز فعالیت داشتند معرفی کرد و آمدند سر فیلم و بعد از آن هم در«روزی روزگاری» با هم همکاری کردیم. زمانی که محمد حاج کریمخان و آقای خوش رزم شنیدند قرار است این دوبازی کنند مخالفت کردند یک هفته هم نکشید و خوش رزم با علیرضا افخمی که آن زمان منشی صحنه و دستیار بود، تماس گرفت و گفت که این دو بازیگر عالی هستند.
همسایگی با سریال امام علی(ع)
سریال «روزی روزگاری» 2 ویژگی تولید داشت که دیگر هرگز نصیب من نشد. یکی پشتیبانی معنوی و دیگری اعمال سلیقه نکردن دیگران. «روزی روزگاری» سریالی فرضی بود و سعی می کردند با حداقل هزینه و حداکثر سرعت تهیه شود. در طول 6 ماه کاررا تصویربرداری کردیم. «روزی روزگاری» یکی از ارزانترین سریال هاست. آن زمان تصویربرداری ما با فاصله یک یا دو روز با سریال «امام علی (ع)» آغاز شد و دفترمان هم دیوار به دیوار هم بود.لوکیشنها همه نزدیک به میمه بود و بازیگران مجبور نبودند در همان شرایط سخت بمانند.
قصه اسبی که برای تیتراژ استفاده شد
تیتراژ سریال پیشنهاد فرهاد صبا فیلمبردار کار بود. پیشنهادمن این بود بوته های گون را آتش بزنیم و بگذاریم تا کامل خاکستر شود و بعد فیلم را برعکس کنیم تا از خاکستر شعله ها بیرون بیایند. فرهاد گفت برای چندبار دیدن خوب است اما بعد از آن دیگر خسته کننده می شود و معنایش هم شعاری است. گفت یک اسب را رها کنیم تا برود و از او فیلم بگیریم. در نهایت یک اسب ترکمن سفید آوردیم و یال و دمش را حنا گرفتیم. البته از اسبهای سریال ما برای سریال «امام علی(ع)» استفاده شد.
دعواهای مداوم با خسرو شکیبایی
زنده یاد خسرو شکیبایی 2 ماه طول کشید تا جلوی دوربین بیاید. در تمام این مدت او با گریم سر صحنه می آمد و تماشاچی بود. مدام فیلم نامه دستش بود و می خواند تا جایی که اشرافش از من بر فیلم نامه بیشتر بود. این روش او بود . همچنین وقتی از او به تنهایی تصویربرداری می کردیم باید حتما بازیگر مقابلش می آمد تا حس درستی ایجاد شود و خودش هم برای بازیگران مقابلش همین کار را انجام می داد. اختلاف سلیقه مان در شروع خیلی زیاد بود ولی در میانه راه دیگر با هم صمیمی شده بودیم و تعامل خوبی بین مان شکل گرفت. دعواهای خیلی شدیدی با هم داشتیم. یکبار نقاب به سرش کشیده بود و از صبح حسابی میان گرد و خاک چشم هایش سرخ شده بود. وسط داد و بیداد و دعوا یکهو گفتم :«خسرو! چشات شده عینهو چشم گرگ»این را که گفتم ناگهان خنده های مخصوص خودش را سر داد و گفت:«ما را بگو خودمان را خسته کی می کنیم.» همین جا دوستی بین ما جوانه زد و با جان و دل همدیگر را دوست داشتیم.
نظرکیارستمی به من اعتماد به نفس میداد
شناختی از عباس کیارستمی نداشتم ولی او بسیار بسیار شیفته «روزی روزگاری» بود و فرهاد صبا را فرستاد دنبال من و به خانه شان رفتیم و ساعتها درباره این سریال صحبت کردیم و خیلی به من اعتماد به نفس داد که فیلم شناسی مانند عباس کیارستمی سریال را دیده و دوست داشته است.
همه حرف های مردم تلخ بود
«روزی روزگاری» درنخستین پخش خیلی برای مخاطب نامطلوب بود. جوری که مایه عذاب بود و هر هفته تلفنهایی که می شد همگی حرف های تلخ بود. اما بعد از مرگ «خالو شعبان »دیگر سریال میخ خود را کوبید و مردم شیفته آن شدند. بعد از کار هم خیلی ها گفتند که هفت هشت قسمت اول خوب نبود.