خوانندگان محترم! در صفحه حقوقی روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش : دو سال پیش، طی نزاعی طایفهای در روستای ما، فردی کشته شد و 4 نفر به اتهام ارتکاب قتل، بازداشت شدند. مدتی بعد، تمام افراد طایفهای که 4 نفر از آنها متهم به ارتکاب قتل بودند، به مشهد آمدند و ساکن شدند. اما طایفه دیگر، در زمان عدم حضور طایفه مهاجر، مغازهها و باغ های طرف مقابل را آتش زدند و تخریب کردند. به همین دلیل، مالکین شکایت کردند اما دادگاه تعیین تکلیف را منوط به آوردن شاهد کرده است. آیا میتوانیم موضوع دشمنی قبلی را به عنوان اماره در دادگاه ارائه کنیم و بر اساس آن از قاضی بخواهیم حکم صادر کند؟
پاسخ: اثبات جرم نیاز به ارائه دلایلی مانند شهادت، اقرار، اماره و ... دارد. اما همه دلایل اثبات، ارزش اثباتی یکسانی ندارند. شهادت یک دلیل مستقیم و کامل است. از آنجا که اماره حقوقی صرفا نشانه وقوع جرم است، ارزش اثباتی کمتری دارد. روابط قبلی دو طایفه نیز صرفا حاکی از وجود انگیزه ارتکاب جرم است و حتی اگر اماره محسوب شود، برای اثبات جرم کافی نیست. به همین دلیل بهترین راه برای اثبات وقوع جرم در شرایطی که شهود به دلیل ترس، حاضر به ادای شهادت نیستند اعلام این امر به بازپرس رسیدگی کننده به پرونده است. زیرا مطابق ماده 214 قانون آیین دادرسی کیفری، «هرگاه بیم خطر جانی یا حیثیتی و یا ضرر مالی برای شاهد یا مطلع و یا خانواده آنان وجود داشته باشد، اما استماع اظهارات آنان ضروری باشد، بازپرس بهمنظور حمایت از شاهد یا مطلع و با ذکر علت در پرونده، تدابیر زیر را اتخاذ میکند: الف- عدم مواجهه حضوری بین شاهد یا مطلع با شاکی یا متهم ب - عدم افشای اطلاعات مربوط به هویت، مشخصات خانوادگی و محل سکونت یا فعالیت شاهد یا مطلع پ - استماع اظهارات شاهد یا مطلع در خارج از دادسرا با وسایل ارتباط از راه دور» در خور ذکر است که در این صورت، طبق ماده ۱۱ آیین نامه اجرایی حمایت از شهود، عدم افشای اطلاعات شاهد یا مطلع یا خانواده وی در صورت احراز شرایط مذکور در ماده ۲۱۴ قانون، مطلق است و اطلاعات مزبور برای هیچ شخصی اعم از شاکی یا متهم یا وکیل آنها یا سایر افراد فاش نمی شود. بنابراین می توانید به شهود اطمینان خاطر دهید که طرف مقابل هیچ گاه از اسامی آنها مطلع نمی شود. در صورتی که تمهیدات ذکر شده موثر واقع نشود و شهود حاضر به ادای گواهی در محضر دادگاه نشوند، مطابق تبصره یک ماده 204 قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه دستور جلب شهود را صادر می کند.