خوانندگان محترم! در صفحه حقوقی روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: با پولی که در بانک داشتم، کفیل فردی شدم که محکوم به دو سال حبس و جریمه نقدی شده بود. اما او فرار و دادگاه هم پول من را ضبط کرد. حال، او را پیدا کرده ام. آیا میتوانم وی را معرفی کنم و وجه الکفاله را پس بگیرم؟
پاسخ: خیر، اگر عملیات اجرایی به پایان رسیده باشد (یعنی مبلغ وجه الکفاله از حساب شما کسر و به حساب دولتی مربوطه واریز شده باشد) با معرفی متهم نیز نمی توانید وجه الکفاله را پس بگیرید. ماده 230 قانون آیین دادرسی کیفری، مصوب 1392 بیان می کند: « متهمی که برای او قرار تأمین صادر و خود ملتزم شده یا وثیقه گذاشته است، در صورتی که حضورش لازم باشد، احضار میشود و هرگاه ثابت شود بدون عذر موجه حاضر نشده است، در صورت ابلاغ واقعی اخطاریه، وجه التزام تعیین شده به دستور دادستان أخذ و یا از وثیقه سپرده شده معادل وجه قرار ضبط میشود. چنانچه متهم، کفیل معرفی کرده یا شخص دیگری برای او وثیقه سپرده باشد به کفیل یا وثیقه گذار اخطار میشود که ظرف یک ماه متهم را تحویل دهد. در صورت ابلاغ واقعی اخطاریه و عدم تحویل متهم، به دستور دادستان، حسب مورد، وجهالکفاله أخذ و یا از وثیقه، معادل وجه قرار، ضبط میشود. دستور دادستان پس از قطعیت، بدون صدور اجراییه در اجرای احکام کیفری و مطابق مقررات اجرای احکام مدنی اجرا میشود.» بنابراین، کفیل پس از ابلاغ واقعی دستور مقام قضایی یک ماه فرصت دارد که متهم را نزد مرجع قضایی حاضر کند. لیکن اگر «متهم پس از صدور دستور دادستان مبنی بر أخذ وجه التزام یا وجه الکفاله و یا ضبط وثیقه و پیش از اتمام عملیات اجرایی، در مرجع قضایی حاضر شود یا کفیل یا وثیقه گذار او را حاضر کند، دادستان با رفع اثر از دستور صادره، دستور أخذ یا ضبط حداکثر تا یک چهارم از وجه قرار را صادر میکند.» (ماده 236 قانون آیین دادرسی کیفری) بنابراین در هیچ صورتی حاضر کردن متهم نزد مرجع قضایی پس از پایان عملیات اجرایی موجب استرداد وجه الکفاله ضبط شده نخواهد شد. رأی وحدت رویه شماره 657 مورخ 14/12/1380 در این باره بیان می کند: «در صورت احضار متهم و عدم حضور او بدون عذر موجه یا عدم معرفی وی ازناحیه کفیل یا وثیقه گذار نامبردگان مکلف به اجرای تعهد بوده و نسبت به وصول وجه التزام یا وجه الکفاله و یا ضبط وثیقه اقدام میشود .... بنابراین [حاضر کردن متهم و] اجرای حکم [بعد از ضبط وجه الکفاله] نمیتواند دستور قانونی رئیس حوزه قضایی را در مورد وصول وجه الکفاله ابطال نموده و یا رافع مسئولیت کفیل باشد.»
پرسش: شخصی با ارسال پیامک به من و همسرم، بدون ارائه ادله قانونی و شرعی، مدعی شده که ازدواج من و همسرم شرعاً و قانوناً باطل است. او با این کار زندگی مرا به هم ریخته است. وقتی از او علت را جویا شدم، منکر این کار شد، اما هنوز پیامک وی در گوشی من و خانمم موجود است. پرسش من این است که اولاً، مجازات چنین اقدامی در قانون چیست و چگونه میتوان از چنین شخصی شکایت کرد؟ ثانیاً، آیا ادعای این فرد در مورد عدم ارسال پیامک، توسط دادگاه پذیرفته میشود؟ چگونه میتوانم کذب بودن ادعای اخیر وی را ثابت کنم؟
پاسخ: معمولاً مناسب ترین اقدام در چنین مواردی نادیده گرفتن شخصی است که برای شما مزاحمت ایجاد کرده است. در صورتی که قصد دارید موضوع را از راه های قضایی پیگیری کنید، می توانید با ارایه تصویر پیامک دریافتی با استناد به ماده 641 قانون مجازات اسلامی، به اتهام ایجاد مزاحمت علیه ارسال کننده پیامک به دادسرا شکایت کنید. ماده 641 قانون مجازات اسلامی بیان می کند: «هر گاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت نماید علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد.» در صورتی که متهم در پیامک ارسالی به شما یا همسرتان توهین کرده است، اتهام توهین یا قذف را نیز در شکایت خود ذکر کنید (قذف یعنی به دیگری نسبت ناروای زنا دادن). تمامی پیامک های رد و بدل شده ذخیره می شود. شرکت ارایه کننده خدمات مخابراتی با دستور قاضی متن پیامک های ارسال شده به شماره شما و همسرتان را به دادگاه ارائه خواهد داد.