همراه با بورس در صفحه دخل و خرج (۱)
تعداد بازدید : 134
«بورس باز »شوید
نویسنده : جواد غیاثی h.habibi@khorasannews.com
صفحه بورسِ دخل و خرج، دو بخش دارد؛ در بخش اول آموزش مفاهیم و مهارت های لازم برای کار در بورس را پی می گیریم و در بخش دوم به تحلیل فضای روز بازار و بررسی شرایط برخی نمادهای منتخب خواهیم پرداخت. بخش اول برای مبتدیان و تازه واردان به بورس مناسب است و بخش دوم علاوه بر این گروه، برای فعالان بازار نیز مفید خواهد بود. امروز در نیمه آموزشی صفحه، اولین گام هایی را که برای بورسی شدن باید برداریم بر می شماریم و در بخش دوم صفحه به تحلیل شرایط یک نماد آینده دار در گروه فلزات اساسی می پردازیم.
اولین گام ها برای بورسی شدن
برخی، آموزش های بورس را از معرفی نسبت های مالی مثل نسبت قیمت به درآمد یا تحلیل های فنی و بنیادی آغاز می کنند اما ما یک گام عقب تر می رویم و جزئیاتی درباره تعاریف، مفاهیم، قوانین و کارکرد بورس، نحوه انتخاب کارگزاری و دریافت کد بورسی و از همه مهم تر راهبردهای فعالیت در بازار خواهیم گفت.
اول- دریافت آموزش های اولیه
قبل از هرچیز باید ابتدایی ترین مسائل درباره ورود به بازار سرمایه را بیاموزید. این اطلاعات اولیه عمدتا شکلی و مربوط به مقررات است و متفاوت با مهارت های ارزیابی سهم و معامله گری است. جدول شماره ۱ مهم ترین این موارد را در اختیار شما قرار می دهد .
دوم- چگونه کارگزاری انتخاب کنم؟
بعد از آشنایی اولیه بهتر است راهی یک کارگزاری شوید و کد بورسی بگیرید. با دریافت این کد عملا وارد بازار سرمایه می شوید و می توانید معاملات را از سهم های کم ریسک شروع کنید. اما سوال این است که چگونه کارگزاری انتخاب کنیم؟ آیا اصلا تفاوتی بین آن ها وجود دارد؟ واقعیت این است که اگرچه تفاوت ها اساسی نیست اما بی تاثیر هم نیست. در ادامه چند معیاری را که در انتخاب کارگزاری مهم است معرفی می کنیم:
* رتبه؛ حدود 100 کارگزاری در کشور فعال است که هر ساله از نظر کیفیت ارائه خدمات رتبه بندی می شوند. این کارگزاری ها از "الف" تا "د" رتبه بندی شده اند. فهرست و آخرین رتبه بندی کارگزاری ها را می توانید در سایت سازمان بورس ملاحظه کنید:http://yon.ir/eVU0o
* دسترسی به بازارهای مختلف؛ برخی کارگزاری ها فقط در بازار سهام فعال اند و برخی امکان معامله در بورس های کالا و انرژی را هم برای شما فراهم می کنند. اگر این موضوع برای شما مهم است هنگام انتخاب کارگزاری به آن دقت کنید.
* میزان و نحوه تخصیص اعتبار معامله؛ کارگزاری ها معمولا مقداری اعتبار برای مشتریان در نظر می گیرند که اعضا می توانند با استفاده از این اعتبار در بورس به معامله بپردازند و در موعد مقرر پول کارگزاری را پس بدهند. کارگزاری های منتخب خود را از نظر میزان و نحوه تخصیص اعتبار هم مقایسه کنید.
* پشتیبانی؛ ارائه سایت خوب، تحلیل های مناسب برای اعضا و ... نیز از دیگر خدماتی است که کارگزاری ها در اختیار مشتریان قرار می دهند؛ برخی در این حوزه قوی و برخی ضعیف اند.
حالا چه کنم؟
بعد از بررسی های مذکور یک کارگزاری را انتخاب کنید و راهی کارگزاری (یا سایت آن) شوید و با طی فرایند ظرف چند روز کد بورسی بگیرید. در مشهد اکثر کارگزاری ها در خیابان پیام نزدیک تقاطع خیابان ارشاد و خیام واقع شده اند. برای شروع معامله گری آموزش های لازم را ببینید و قبل از هر چیز مفهوم ریسک را دریابید.
آشنایی دقیق با مفهوم ریسک از طریق دو سهم شبیه اما متفاوت
در ابتدا اگر بخواهید معامله گری را تمرین کنید و به مرور با الفبای بازار سرمایه آشنا شوید از سهم های کم ریسک شروع کنید. البته حتما می دانید که بازدهی با ریسک رابطه معکوس دارد؛ به طور آماری (و نه عمومی) تقبل ریسک بالاتر شما را در "معرض" سود بالاتر قرار می دهد؛ البته همه چیز احتمالی است و ممکن است با خرید سهم های پرنوسان، غیرشفاف و پرریسک، حتی یک سود معمولی هم کسب نکنید. اما اگر به سود کمتر قانع هستید، می توانید سراغ سهم ها یا اوراقی بروید که ریسک بسیار پایینی دارند اما احتمال سودآوری بالای آن ها هم کم است. این یک قانون در بازار سرمایه است. در ادامه چند سهم را از نظر میزان نوسانات و ریسک و میزان سوددهی بررسی می کنیم. ضمن بررسی این سهم ها، با برخی مفاهیم در خصوص ارزیابی سهام آشنا می شویم.
درباره نسبت قیمت به درآمد
اولین شاخص برای شناسایی سهم خوب از بد، نسبت قیمت به درآمد یا همان p/e معروف است. این نسبت از تقسیم قیمت هر سهم که هر روز طی معاملات تعیین می شود بر سود پیش بینی شده برای سال مالی به دست می آید. شرکت ها موظف اند هر ساله بر اساس تخمین های منطقی از هزینه های تولید و میزان و قیمت فروش و بودجه سالانه خود، پیش بینی شان از سود هر سهم را قبل از شروع سال مالی ارائه و در طول سال مالی هم هر سه ماه یک بار، با توجه به عملکرد، پیش بینی خود را اصلاح کنند.
دردسرهای p/e
همه دردسرها با نسبت معروف p/e از آن جا آغاز می شود که پیش بینی ها ممکن است درست نباشد و در طول سال سود شرکت کاهش یا افزایش یابد. بعدا درباره این نسبت جنجالی بیشتر صحبت خواهیم کرد در این جا مقصود اصلی، نشان دادن این موضوع است که برخی سهم ها ذاتا پرنوسان و پرریسک هستند چرا که پیش بینی خود از سود را در طول سال مدام به نسبت های بالایی تغییر می دهند اما برخی دیگر بسیار شفاف اند و معمولا نوسانات بسیار کمی دارند. برای نمونه یک شرکت شفاف و اتوکشیده از گروه دارویی را با یک شرکت از گروه پرماجرای پالایشی مقایسه می کنیم.
نسبت قیمت به درآمد؛ هر دو تا پایین است اما این کجا و آن کجا!
جدول شماره 2پیش بینی سود دو شرکت داروسازی ابوریحان و پالایشگاه نفت بندرعباس را از ابتدای سال 94 تا نیمه سال 96 نشان می دهد. دابور (داروسازی ابوریحان) هم اکنون با نسبت قیمت به درآمد 5.2 و شبندر (پالایشگاه نفت بندرعباس) با نسبت 7.3 معامله می شود. یعنی هر دو تقریبا از این نظر در وضعیت مناسبی قرار دارند اما میزان نوسانات این نسبت برای دو شرکت بسیار متفاوت است. دابور طی 2.5 سال گذشته فقط دو بار تعدیل حدودا 10 درصدی در پیش بینی خود اعمال کرده است. این در حالی است که شبندر به راحتی تعدیل هایی 106 و 110 درصدی ارائه کرده است. تعدیلات دابور در دیگر دوره ها صفر یا کمتر از یک درصد بوده، اما شبندر حتی در دوره های آرام، 47 درصد و 53 درصد هم تعدیل زده است.
دابور آرام یا شبندر سرکش؛ کدام را بخرم؟
این دو شرکت، هر دو اکنون سودده اند و شرایط مناسبی برای خرید دارند اما ریسک و سود آن ها متفاوت است. دابور با توجه به سابقه گذشته احتمالا با همین روند کار را ادامه می دهد و بعید است که سودش کمتر یا بیشتر شود. اما شبندر در معرض ریسک بیشتر است؛ ممکن است در فصل بعدی (پایان پاییز) یک تعدیل مثبت یا منفی قابل توجه بزند و شما را به سود بالا برساند یا دچار زیان گسترده کند.
با این مثال حتما معنای قانون اساسی بازار سرمایه یعنی همبستگی ریسک و سود را متوجه شدید.
حالا اگر شما ریسک گریزید و به دنبال سود معقول اما مطمئن، می توانید سراغ سهم هایی مثل دابور بروید اما اگر ریسک پذیرید و دنبال سودهای بالا با امثال شبندر کار کنید. البته برای سرمایه گذاری روی سهم های پرنوسان باید دنبال بررسی های دقیق تر بروید و هرگز به نسبت p/e اکتفا نکنید.
بررسی روندهای تاثیرگذار، مثل گزارش های ماهانه، قیمت های جهانی و ... به شما کمک می کند پیش بینی کنید که شبندر در ماه آینده تعدیل مثبت خواهد زد یا منفی.