کارنامه مسکن مهر خراسان رضوی به روایت مسئولان
تعداد بازدید : 58
مسکن مهر؛ ۷۷ درصد تحویل،۱۲درصد فاقد متقاضی
نویسنده : مهدیعرفانیان Economic@khorasannews.com
هنگامی که طی سال های 1386 تا 1388 دولت وقت از آغاز پروژه مسکن مهر در سراسر کشور خبر داد، بارقه ای از امید در افرادی که به دلایل مختلف قدرت خرید مسکن نداشتند، ایجاد شد. هرچند که طی سال های بعد اجرای این طرح بزرگ و سراسری در نقاط مختلف کشور با فراز و نشیب های بسیاری رو به رو شد و در بسیاری از شهرها برایند پروژه مسکن مهر، خانه دار شدن اقشار متوسط و ضعیف آن منطقه بود اما در بسیاری از نقاط کشور نیز به دلایل متعددی از جمله فراهم نبودن زیرساخت ها و خدمات روبنایی، نداشتن تخصص یا تعهد مجموعه های سازنده در قالب تعاونی یا شرکت های انبوه ساز، تغییرات قابل توجه در قیمت تمام شده واحدهای مسکن مهر و ناتوانی اعضای تعاونی ها در پرداخت و نظارت ضعیف بر ساخت واحدها، نداشتن متقاضی برای واحدهای ناتمام و تمام شده و... پروژه مسکن مهر با مشکلات عدیده ای روبه رو شد. در استان خراسان رضوی نیز همانند دیگر نقاط کشور از سال 1388 حدود 119 هزار و 318 واحد مسکن مهر تعریف شد که مسئولیت نظارت بر واحدهای مسکن مهر در حال ساخت در شهرهای زیر 25 هزار نفر با بنیاد مسکن و در شهرهای بالای 25 هزار نفر با اداره کل راه و شهرسازی و در شهرهای جدید گلبهار و بینالود با شرکت عمران شهرهای جدید بود.در این گزارش به بررسی اجمالی کارنامه مسکن مهر در خراسان رضوی می پردازیم و وضعیت آماری واحدهای تکمیل شده و در دست ساخت و مشکلات و موانع اصلی آن را بررسی می کنیم.مهندس کوهی نماینده تام الاختیار استاندار خراسان رضوی در مسکن مهر به خراسان رضوی می گوید: در استان خراسان رضوی 119هزار و 318 واحد مسکن مهر داریم که پیشرفت فیزیکی پروژه های مسکن مهر حدود 91 درصد و 9 درصد باقی مانده هم واحدهایی است که نازک کاری آن تمام شده است.وی در ادامه تصریح می کند: مسئولیت پروژه مسکن مهر در شهرهای بالای 25 هزار نفر جمعیت با راه و شهرسازی استان و در شهرهای زیر 25 هزار نفر با بنیاد مسکن است که هم اکنون 56هزار و 902 واحد مسکن مهر در شهرهای بالای 25 هزار نفر و 18هزار و 861 واحد مسکن مهر در شهرهای زیر 25 هزار نفر داریم و در شهرهای جدید (گلبهار و بینالود) نیز 43هزار و 555 واحد مسکن مهر داریم.
تفکیک تعداد مسکن های مهر دراستان
کوهی در ادامه می گوید: 38 هزار و 800 واحد مسکن مهر قرار داد اجاره 99 ساله زمین و 37هزار و 600 واحد مسکن مهر تفاهم نامه سه جانبه بین مالک، شرکت سازنده و نماینده دولت دارند و 40هزار و 800 واحد خود مالک و 1900 واحد (گروه ساخت) هستند (یعنی تعاونی های سازنده مشکل داشتند و یک شرکت سازنده قوی را به جای تعاونی ها جایگزین کردیم).وی در ادامه می گوید: عمده مشکلات ما در مسکن مهر مربوط به تعاونی های سازنده است.کوهی می افزاید: 14هزار و 600 واحد مسکن مهر مشکل دار داریم که 5100 واحد در شهرهای بالای 25 هزار نفر با 51 درصد پیشرفت فیزیکی، 525 واحد در شهرهای با جمعیت زیر 25 هزار نفر با 68 درصد پیشرفت فیزیکی و 6700 واحد در گلبهار با 50 درصد پیشرفت فیزیکی است.نماینده استاندار در مسکن مهر می گوید: 2220 واحد مسکن مهر در شهر بینالود با 58 درصد پیشرفت فیزیکی است که در مجموع واحدهای عارضه دار 52 درصد پیشرفت فیزیکی دارند.کوهی می افزاید: هم اکنون واحدهای ناتمام مسکن مهر سه دسته هستند:
1 – واحدهای عارضه دار که تکمیل و افتتاح آن ها با مشکل جدی روبه رو نیست.
2-واحدهای عارضه دار که واگذار به انبوه ساز شده اند.
3 – واحدهای عارضه دار که به تعاونی سامان مسکن واگذار شده اند.مورد سوم افرادی هستند که برای پرداخت بقیه هزینه واحد مسکن مهر مشکل دارند. به این ها اعلام شده اگر در مسکن مهر بقیه بدهی خود را پرداخت نکنند جای شان را به فرد دیگری می دهند و ما قصد داریم با برنامه ریزی برای همه تعیین وضعیت کنیم. آن هایی که از مسکن مهر جدا شده اند، پول آن ها داده می شود و عضو جدید میگیریم و در این قسمت 80 درصد مبالغ پرداخت شده است .وی می افزاید: تعداد 14 هزار و 600 واحد مسکن مهر بدون متقاضی موثر در استان است. کوهی می افزاید: 32 درصد مسکن مهر استان در بخش تعاونی هاست و در تعاونی ها متوسط پیشرفت ساخت واحدهای مسکن مهر حدود 88 درصد، در خود مالک ها 97 درصد، در قراردادهای سه جانبه 87 درصد و در گروه ساخت 93 درصد است که در گروه ساخت یک شرکت توانمند ساخت را به عهده می گیرد و اول وضعیت بدهکارها را تسویه و بعد عضو جدید انتخاب می کند.
برخی مدیران تعاونی ها متخصص نیستند
وی می افزاید: در تعاونی ها مشکل اصلی این است که برخی مدیران تعاونی ها متخصص نیستند و مثلا مدیر تعاونی قبلا خیاطی می کرده است.وی می افزاید : در خدمات زیربنایی نظیر برق رسانی تاکنون 596 میلیارد ریال هزینه شده و فقط 20 میلیارد تومان در سال 95 مربوط به هزینه برق رسانی به گلبهار و 12.6 میلیارد تومان برای برق رسانی به سایت های مسکن مهر مشهد بوده است.وی می افزاید: بیشترین مشکلات مربوط به خدمات روبنایی مثل ساخت مدرسه، مسجد، نیروی انتظامی، فضای سبز، آتش نشانی و... است و در مجموع 87 پروژه 54.7 میلیارد تومان برای خدمات روبنایی هزینه شده است که برای تکمیل، به 200 میلیارد تومان دیگر نیاز داریم.95 واحد آموزشی، 15 مسجد، 11 پاسگاه، 15 مرکز بهداشت، دو آتش نشانی و 57 مرکز تجاری نیاز داریم که 19 واحد آموزشی، 14 مسجد، سه پاسگاه، شش مرکز بهداشت، یک آتش نشانی، 39 مرکز تجاری و 3 سالن ورزشی احداث شده است.
مشکل واحدهای فاقدمتقاضی
اما مدیرکل راه وشهرسازی خراسان رضوی درباره تعداد واحدهای بدون متقاضی می گوید : هم اکنون تعداد 14هزار و 654واحد در استان بدون متقاضی شناسایی شده که با تمهیدات اندیشیده شده این تعداد رو به کاهش است. اخوان درباره مهم ترین موانع موجود بر سر راه تکمیل پروژه های مسکن مهر در مشهد و شهرهای دیگر استان ودلایل تاخیر در برخی وعده های تکمیل پروژه های مسکن مهر می گوید :عمده ترین موانع موجود بر سر راه تکمیل مسکن مهر دراستان خراسان رضوی رکود حاکم بر بازار، کم شدن تقاضا یا پایین آمدن سطح تمایل متقاضیان به دلیل رکود وضعیت اقتصادی و کم شدن توان سازندگان مسکن (پیمانکاران) که نتیجه بی رغبتی متقاضیان و کم رنگ شدن همکاری آن ها در پرداخت به موقع یا تکمیل آورده خودشان است.
وی می افزاید: مشکل دیگر این است که تعدادی از پیمانکاران هم در عمل توانایی تکمیل پروژه ها یا صلاحیت کامل نداشته اند و پروژه ها را با مشکل مواجه کرده اند و از سوی دیگر وجود مشکل در تعاونی ها یا ناآشنایی و نداشتن تخصص کافی مسئولان آن ها مشکلات عمده ای را برای اعضای تعاونی ها و تکمیل پروژه به وجود آورده است.
اخوان یکی دیگر از موانع را مشکلات زیرساختی و تاسیسات زیربنایی می داند که در بعضی از پروژه ها به ویژه در گلبهار برای ایجاد شبکه های آب و برق و گاز وجود داشته که با پیگیری های انجام شده به حداقل رسیده است و به زودی برطرف خواهد شد . وی همچنین به نبود امکانات کامل در پروژه ها مانند دسترسی مناسب به شبکه های حمل و نقل عمومی، استفاده از امکانات بهداشتی نظیر درمانگاه ها، پارک ها و فضای سبز، کامل نشدن فضاهای خدماتی و تجاری، مذهبی، مدرسه و ... اشاره می کند و بی رغبتی متقاضیان برای تکمیل بدهی های خود و استفاده از واحدهای مسکن مهر در برخی از پروژه ها را یکی دیگر ازموانع می داند ومی افزاید: این مشکلات به تدریج رفع خواهد شد.
مدیرکل راه وشهرسازی خراسان رضوی درپاسخ به این سوال که چه تمهیداتی برای تکمیل زیرساخت ها در مجموعه های مسکن مهر گلبهار در نظرگرفته شده است؟ می گوید: در کل پروژه های مسکن مهر کشور که شبکه های تاسیسات زیربنایی و زیرساختی دچار مشکل هستند، هیئت دولت مبالغی را برای انجام خدمات به شرکت های مربوط تخصیص داده که با استفاده از این اعتبارات و اعتبارات یارانه ای، شبکه های مورد نیاز مسکن مهر گلبهار اجرا خواهد شد. در خراسان رضوی نیز این موضوع علاوه بر استفاده از امکانات ملی، به صورت محلی و با استفاده از حداکثر توان دستگاه های استانی و همکاری و هم افزایی خوبی در حال پیگیری است.
مشکل همکاری نکردن تعدادی از اعضاست
مهندس مجید خراسانی، مدیر اجرایی اتحادیه تعاونی مسکن مهر مشهد می گوید : مشکل عمده در تعاونی ها همکاری نکردن تعدادی از اعضاست به طور مثال در تعاونی که 200 عضو دارد اگر 20 تا 30 عضو همکاری نکنند، تعاونی دچار مشکل می شود و اگر بخواهیم بحث مسکن مهر به خوبی جمع شود باید واقع بین باشیم و اول از تعاونی های مسکن مهر حمایت کنیم سپس قیمت واقعی را به مردم بگوییم.مدیر اجرایی اتحادیه تعاونی های مسکن مهر مشهد درباره اظهارنظر برخی از افراد که می گویند در پروژه مسکن مهر به دلیل این که همه به دنبال کاهش قیمت تمام شده بودند، از پیمانکاران درجه 2 و 3 استفاده شده است، می گوید: این مطلب صحیح نیست، پیمانکارهای مسکن مهر گرید بندی شده هستند و در مسکن مهر گلبهار پیمانکاری با گرید بالای کشوری داریم و ملاک تحویل کار و قرارداد این است که پیمانکار صلاحیت لازم را دریافت کرده باشد.خراسانی درباره گلایه برخی از ساکنان واحدهای مسکن مهر درباره استفاده از مصالح نامرغوب و بی کیفیت در ساخت مسکن مهر می گوید: با اطمینان می گویم مصالح نامرغوب حداقل در سفت کاری واحدهای مسکن مهر استفاده نشده، ضمن این که در پروژه مسکن مهر گلبهار، نظام مهندسی گلبهار بر اجرای پروژه نظارت دقیق داشته است، در بحث نازک کاری ساختمان ممکن است در واحدهایی از سرامیک درجه 2 یا در و پنجره های با کیفیت پایین تر استفاده شده باشد.
3 مشکل اصلی ازدیدگاه ساکن مسکن مهر
محمود علیزاده یکی از متقاضیان مسکن مهر گلبهار که سه سال قبل واحد مسکونی اش را تحویل گرفته است درباره مشکلات واحدهای مسکن مهر می گوید: اگر بخواهیم مشکلاتی را که برای سکونت در واحدهای مسکن مهر گلبهار وجود دارد تقسیم بندی کنیم سه دسته مشکل وجود دارد، مشکل اول بعد مسافت است که مجموعه مسکن مهر گلبهار از خود شهر گلبهار و مشهد فاصله دارد و چون بسیاری از نیازهای زندگی شهری در نزدیکی این مجموعه مهیا نیست، افراد ناگزیر به طی مسافت تا شهر گلبهار و مشهد هستند و این موضوع بسیاری از ساکنان را پس از مدتی از زندگی در این واحدها منصرف می کند.وی می افزاید: مشکل دوم که البته بستگی به سازنده واحد مسکن مهر و میزان نظارت بر ساخت واحد دارد، کیفیت ساخت واحدهای مسکن مهر است که در گلبهار متفاوت است اما بسیاری از نقایص و مشکلات واحدها پس از سکونت فرد در واحد نمایان می شود.علیزاده فراهم نبودن امکانات و زیرساخت های زندگی شهری در واحدهای مسکونی گلبهار را مشکل سوم می داند و تصریح می کند برطرف شدن این مشکل زمان زیادی می برد.مهندس نوروزی در ادامه به دسته بندی مشکلات مسکن مهر در خراسان رضوی می پردازد و می گوید: بخشی از واحدهای مسکن مهر متقاضی ندارند اما دسته ای دیگر که متقاضی دارند، بیشترشان مشکل پیمانکار دارند و تعدادی از پیمانکارها نیز توانایی اتمام پروژه را ندارند و مشکل ضعف پیمانکار در تعدادی از شهرهای استان وجود دارد.وی درباره مشکلاتی که برخی واحدهای ساخته شده مسکن مهر دارند از لوله کشی و سیم کشی و نما گرفته تا بقیه مشکلات در مرحله نازک کاری می گوید: هر پروژه ای که می خواهد احداث شود باید روندی را طی کند، قطعا ناظران، چون طرح به صورت مرحله ای بوده مقیم نبوده اند. این اتفاق اکثرا در پروژه های تعاونی ساز افتاده و اکتفا شده است به پیمانکارانی که برخی صالح نبودند و در پروژه های گلبهار و چناران این اتفاقات به چشم می خورد که علت آن، نبود نظارت مستمر یا ناظر مقیم در پروژه بوده است.نوروزی می افزاید :شورای مسکن، نظام مهندسی را موظف کرد بازدیدهای عالیه اش را انجام دهد و گزارش هایش را بدهد و نظام مهندسی هم هر جا با مشکلی مواجه شد، آن را به دستگاه مربوط منعکس کرد و پیگیری و دسته بندی انجام شده است که در شهرهای مختلف چه تعداد پروژه با چه درصدی مطابق مقررات ملی ساختمان بودند و کدام شهرها ضعیف تر بودند.وی درباره مشکلاتی نظیر نداشتن پایانکار در تعدادی از پروژه های مسکن مهر نیز گفت: در چندین جلسه شورای مسکن استان، روی موضوع تسریع در ارائه پایانکار بحث شد که اتمام سیستم اعلام و اطفای حریق، نصب آسانسور و تکمیل محوطه سازی جزو مراحلی است که باید حتما انجام شود تا پایانکار صادر شود و بعد از گرفتن پایانکار، مراحل دریافت سند در اداره ثبت اسناد انجام می شود، در کل کمتر از 50 درصد کل واحدهای مسکن مهر الان سند اعیانی برای شان صادر شده است.