پس لرزه های مصاحبه جنجالی خوئینی ها؛ زمزمه احیای جریان چپ

طاهری- درحالی که اصلاح طلبان انتقادات تندی از اظهارات اخیر موسوی خوئینی ها درباره هاشمی رفسنجانی مطرح کردند، بخش دیگری از مصاحبه انتقادی دبیر مجمع روحانیون مبارز درباره آیت ا... هاشمی رفسنجانی منتشر شد. برخی این سخنان موسوی خوئینی ها را در زمینه احیای جریان چپ در اواخر دهه شصت خواندند.
خوئینی ها: هاشمی زبان گزنده ای در برابر منتقدان و مخالفانش داشت
در بخش تازه منتشر شده مصاحبه حجت الاسلام سید محمد موسوی خوئینی ها با ایرنا وی با بیان این که آقای هاشمی در دوران ریاست جمهوری اساسا با جناح چپ میانه خوبی نداشت، گفت: در زمان ریاست جمهوری ایشان، مجلس سوم مجلسی بود که در اختیار جناح چپ بود. از همان جا روز به روز فاصله جناح چپ و آقای هاشمی بیشتر شد. وی افزود: آقای هاشمی در سیاستها و اظهاراتش به گونهای بود که با جناح چپ فاصله داشت. طبیعی بود که برای جناح چپ تلاشی نکند. اگر هم توقع و انتظاری از سوی جناح چپ بوده، انتظار بیخودی بوده است. موسوی خوئینی ها در پاسخ به سوالی درباره تخریب های اصلاح طلبان علیه مرحوم هاشمی در دهه 70 گفت: اصلا این کلمه تخریب را متوجه نمیشوم. این کلمه، ابزاری است در دست قدرتها که هر وقت نقدها را نمیخواهند تحمل کنند نامش را تخریب میگذارند. وی گفت: تخریب یعنی دروغپراکنی یعنی آمار و ارقام غلط از عملکردها ارائه کردن اما نقد کردن اسمش تخریب نیست. اصلا شما فرض بگیرید این نقد کاملا نقد غلطی از نظر نقدشونده است. قرار نیست وقتی میخواهند نقد کنند اول بروند پیش کسی که میخواهند او را نقد کنند و بگویند از نظر شما این نقد درست است یا غلط و اگر او تأیید کرد نقدش کنند. پس آزادی بیان چه میشود؟ نمیشود که برای نقد کردن اجازه بگیرند. معمولا صاحبان قدرت میخواهند جلوی نقد را بگیرند برای همین نام تخریب روی آن میگذارند. خوئینی ها که در دهه 70 نشریه سلام را اداره می کرد، گفت: شما در روزنامه سلام یک مقالهای یا مطلبی پیدا کنید که تخریبی باشد. من هرگز اعتقاد به این کارها نداشتم. سلام غیر از نقد کاری نکرده و دروغی علیه آقای هاشمی نداشته است. وی افزود: البته آقای هاشمی هم در تخریب خیلی خودش کم از دیگران نداشت. مثلا در خطبههای نمازجمعهاش ببینید مخالفانش را چطوری نوازش میکند. آقای هاشمی زبان گزندهای در برابر منتقدان و مخالفانش داشت. همین آن ها را وادار میکرد متقابلا چیزهایی گفته باشند. خوئینی ها در بخش دیگری از این مصاحبه می افزاید : من به عنوان یکی از اصلاحطلبها، بیکار ننشستم که هر کسی حرفی علیه آقای هاشمی زد فوری به میدان بیایم و از آقای هاشمی دفاع کنم. مگر آقای هاشمی نسبت به من این طور بود؟... مگر آقای هاشمی برای اصلاحطلبان از این کارها کرده است؟
انتقاد تند اصلاح طلبان
مواضع انتقادی اخیر موسوی خوئینی ها درباره هاشمی رفسنجانی اما به مذاق برخی فعالان جریان اصلاحات خوش نیامد. روزنامه شرق با اشاره به سخنان او نوشت: همگان موسویخوئینیها را بهعنوان نیرویی سیاسی میشناسند؛ بنابراین انتظار آن است این شخصیت برجسته تاریخ انقلاب، قدری مصالح سیاسی حاکم بر این روزهای ایران را در نظر داشته باشد؛ زیرا علاوه بر آن که تخریب هاشمی در شرایط فعلی منجر به ازبینرفتن وحدت سیاسی میشود، چهره فردی را مخدوش میکند که مردم از او بهعنوان یک اصلاحگر یاد میکنند و دقیقا معلوم نیست آقای موسویخوئینیها با این مباحث چه نتیجه مثبتی را دنبال میکند. روزنامه آفتاب یزد هم در یادداشتی تصریح کرد: اظهارات موسوی خوئینی ها یادآور دوره اصلاحات و عمق فاصله میان اصلاح طلبان و آیت ا... هاشمی است که در آن دوره جریان اصلاحات شدیدترین نقدها را نثار مرحوم هاشمی می کردند. حجت الاسلام رسول منتجب نیا از دیگر چهره های برجسته سیاسی هم با انتقاد از انتشار اظهارات موسوی خوئینی ها گفت: چرا ماباید در چنین شرایطی هاشمی را به نقد بکشیم...این نگاه نقادانه شرایط و زمان خاصی را می طلبید که الان شرایطش مساعد نبود. محمد هاشمی برادر آیت ا... هاشمی هم در یادداشتی با اشاره به این که سخنان آقای موسویخوئینیها علاوهبر تعجبآوربودن مغرضانه بود، نوشت: تخریب مرحوم هاشمی از زبان فردی که از نزدیکی آقای هاشمی با امام اطلاع دارند، بعید است. اگر سخنان آقای خوئینیها درباره مرحوم هاشمی درست است، چرا ایشان چنین موضوعاتی را در زمان حیات آن مرحوم اظهار نکردند؟ اما شاید تندترین واکنش به سخنان موسوی خوئینی ها را صادق زیباکلام نشان داد. وی در گفت و گو با نامه نیوز گفت: آقای موسوی خوئینی ها در ردیف انقلابیون تندرو و رادیکال اوایل انقلاب و دهه شصت بود... موسوی خوئینی ها هیچ گاه در کنار اصلاح طلبان دیده نشد. او همواره با سکوت از کنار تحولات مهم گذشت و همیشه با نیش و طعنه با کسانی که تغییر موضع دادند برخورد کرد...آن چه آقای موسوی خوئینی ها می گویند قبل از آقای هاشمی رفسنجانی، این صحبت ها شامل حال خود آقای موسوی خوئینی ها می شود. وی با بیان این که آقای موسوی خوئینی ها با بغض و کینه دارد تاریخ را تحریف می کند، گفت: متأسفانه یک سری جاها در آن مصاحبه آقای موسوی خوئینی ها رسما دروغ گفتند.
مصاحبه ای برای احیای جناح چپ؟
سایت اصلاح طلب عصر ایران هم سخنان موسوی خوئینی ها را یک «فرا گفت و گو» خواند و آن را به منزلۀ اعلام موجودیت دوبارۀ جناح چپ و گفتمان چپ دانست و تأکید کرد: این مصاحبه پاسخی است به سخنان محمود واعظی که نقش اصلاح طلبان در انتخاب روحانی در سال های 92 و 96 را تا اندازه ای انکار می کند وشاید پاسخی به خود روحانی که در نطق کنگره هاشمی دوم خرداد را وامدار او معرفی کرد. وی ادامه داد: این مصاحبه می خواهد بگوید جناح چپ، هویت مستقل دارد و در دهه اول جمهوری اسلامی هاشمی رفسنجانی هم در این اردوگاه بوده و قصد دارد این تصور را اصلاح کند که وامدار اعتدالیون شده اند. انصاف نیوز هم یادداشتی را منتشر کرد که در آن مشابه این تحلیل درج و تأکید شده است: در طول این سال ها اغلب اصلاحطلبان دچار استحاله عمیق فکری شدهاند...اما در این بین، افراد انگشتشماری چون خوئینیها و هادی خامنهای و چند نفر انگشتشمار دیگر هستند که به رغم آن گردش فکری و عقیدتی، به لحاظ سیاسی هنوز بر همان «هویت اصیل چپ» ایستاده باشند. در ادامه این یادداشت تأکید شده است: مصاحبه اخیر آقای خوئینیها درباره مرحوم هاشمی حاوی حرف جدیدی نیست. صدای اصیل چپِ سنتی است که سال هاست زیر بوق های پرخرج تیم «کارگزاران-خاتمی» شنیده نشده است.
شکاف چپ سنتی-راست مدرن
روزنامه «صبح نو» نیز در یادداشتی با عنوان «شکاف چپ سنتی-راست مدرن» نوشت: «گرچه در عالم عینیسیاست در انتخابات سال۷۶، مرحله دوم۸۴، ۸۸ ، ۹۲ و ۹۶ بین این دو طیف (چپ سنتی با راست مدرن) ائتلاف برقرار شد، اما اکنون که به میانه دولت دوم حسن روحانی رسیدیم، انگار باید این مصاحبه را بهمثابه شورشی علیه این ائتلاف از زبان پدر چپ سنتی قلمداد کنیم...نقد هاشمی نه فقط نقد یک سیاستمدار که نقد گفتمان اعتدال است و نه فقط نقد اعتدال که نقد رئیسجمهوری روحانی هم هست.»