خادم-آتشسوزی کلیسای نوتردام، جامعه فرانسه را که اساسا به عنوان جامعه ای غیر مذهبی شناخته می شود و برخی از آن ها حتی یک بار هم به کلیسا پا نگذاشته اند، تکان داد.شعلههای آتش مهار شده است اما پس لرزههای این آتشسوزی همچنان ادامه دارد. غروب دوشنبه ۲۶ فروردین یکی از نمادهای اصلی پاریس طعمه حریق شد. شماری از سیاستمداران جهان ضمن ابراز همدردی با دولت و مردم فرانسه درباره وقوع این آتشسوزی ابراز تاسف کردند. روزنامه کاتولیکی "لا کروآ" تیتر مقاله خود را درباره آتشسوزی نوتردام چنین برگزید: "قلبی نشسته در تلی از خاکستر". به گزارش دویچه وله، روزنامه پاریزین از اشکهای پاریس، این بانوی فرانسه سخن گفته است. فیگارو بر این واقعه نام "فاجعه" نهاده و روزنامه "اکو" برای گزارش خود از عنوان" تراژدی پاریس" بهره گرفته است.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه ضمن ابراز تاسف شدید از وقوع این آتشسوزی با چشمانی اشک آلود آن را «سوختن بخشی از پیکر فرانسه» تعبیرو اعلام کرد که فرانسه در اولین فرصت، کار بازسازی و مرمت این کلیسا را آغازخواهد کرد و یک کمپین ملی برای جمع آوری کمک به منظور ساخت این کلیسا تشکیل خواهد داد. تعدادی از سیاستمداران کشورهای مختلف جهان نیز به آن چه یک فاجعه فرهنگی قلمداد شده، واکنش نشان دادهاند.آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان آتشسوزی نوتردام را واقعهای دردناک خوانده است. اشتفان زیبرت، سخنگوی دولت آلمان به نقل از مرکل، نوتردام را نماد فرانسه و در عین حال سمبل فرهنگی اروپا نامیده است. آلساندرو گیزوتی، سخنگوی واتیکان نیز از این کلیسا به عنوان سمبل و نماد مسیحیت یاد کرده است.آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفته است که دیدن تصاویر مربوط به آتشسوزی در نوتردام او را شوکه کرده است.
سفیر فرانسه ترامپ را ابله خواند؟
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا با انتشار یک پست توئیتری باعث انتقاد بسیاری از مردم فرانسه در شبکههای اجتماعی شد. ترامپ در این پست توئیتری نوشته بود:«دیدن تصاویر مربوط به آتشسوزی در کلیسای نوتردام برای من واقعا بسیار وحشتناک است. شاید بشود از هواپیماهای آبپاش برای خاموش کردن آتش استفاده کرد اما باید عجله کنید!»برخی کاربران به این توئیت ترامپ واکنش نشان دادند و حتی گفته شد که ژارر آرو، سفیر فرانسه در واشنگتن دونالد ترامپ را به خاطر این پست توئیتری در مصاحبهخود با شبکه سیانان، "ابله" نامیده است هرچند این خبر بعدا تکذیب شد و سفیر فرانسه تاکید کرد که «من تنها نظر آتش نشانی را منعکس کردم که استفاده از هواپیمای تانکر دار به ساختمان کلیسا آسیب جدی خواهد زد.»
پیش بینی هوگو
رمان «نوتردام پاریس» ویکتور هوگو که در ایران با نام گوژپشت نوتردام شناخته میشود در زمان آتشسوزی کلیسای ۸۰۰ ساله پایتخت فرانسه، مورد توجه جدی کاربران فضای مجازی قرار گرفت.نقل قولهایی از ویکتور هوگو روز گذشته (۱۵ آوریل-۲۶ فروردین) همزمان با آتشسوزی بزرگ کلیسای نوتردام پاریس، شبکههای اجتماعی را فرا گرفت؛ گویی این نویسنده فرانسوی در قرن ۱۹ میلادی آتشسوزی نوتردام را پیشبینی کرده بود.ویکتور هوگو در بخشی از رمان خود که در سال ۱۸۳۱ میلادی منتشر شد، آتشسوزی در این کلیسا را این گونه توصیف کرده بود: «شعله بزرگ آتش از میان دو مناره کلیسا به شکل جرقهای از گردباد زبانه میکشد.»
انگار حتی سکولارها دلشان برای کلیسا تنگ
شده است
کلیسای نوتردام واقع در بخش شرقی پاریس از بناهای برجسته سبک «گوتیک» است.عبارت نوتردام (Notre-Dame ) از دو واژه«Notre » صفت مالکیت اول شخص جمع و« Dame » به معنی بانو تشکیل شده است بنابراین به معنای «بانویِ ما» است. بانو در این ترکیب، همان مریم مقدس یا آن طور که کاتولیکها و مسلمانان میگویند، مریم باکره است. این کلیسا تا پیش از قرن چهارم میلادی معبدی غیرمسیحی به حساب میآمد که به آیین باستانی و غیرالهی مربوط میشد اما پس از آن با ایجاد برخی تغییرات، معبد جایش را به کلیسای جامع این شهر داد و تا هشت قرن بیهیچ تغییری پا برجا ماند اما با افزایش ناگهانی جمعیت اروپا، با افزودن بناهایی به ساختمان اصلی کلیسا فضای اصلی آن گسترش یافت و به چنان کلیسای بزرگی تبدیل شد که تا قرنها بزرگ ترین کلیسای اروپا به حساب میآمد اما چرا فرانسویها که وقت چندانی در کلیسا نمیگذرانند و کشورشان رسماً یکی از بیدینترین کشورهای اروپاست وقتی دوشنبه شب گذشته کلیسای نوتردام در آتش سوخت، با نگرانی به سمت قلب شهر خیره شدند. انگار حتی سکولارها دلشان برای کلیسا تنگ شده بود. واقعاً در نوتردام چه اتفاقی افتاد؟
به گزارش ترجمان،«پاملا دراکرمن» با طرح این سوال در نیویورکتایمز می افزاید: «فرانسویها وقت چندانی در کلیساها نمیگذرانند. گرچه بیشتر جمعیت فرانسه اسماً کاتولیکاند اما فرانسه رسماً یکی از بیدینترین کشورهای اروپاست. پاریسیهای روشن فکر و اتو کشیده، غالباً دین را موضوعی قدیمی و خرافی میدانند... و حالا، آتشی که دارد نوتردام را میسوزاند انگار به جان همه افراد این شهر افتاده است. پهپادهای فیلمبردار صحنه سوختن ساختمان صلیبشکل در شعلهها را نشان میدادند. رئیسجمهور امانوئل ماکرون، حوالی ساعت ۱۱:۳۰به تلویزیون ملی آمدو درحالیکه پشتسرش ساختمان کلیسا داشت میسوخت، از کلیسا اینطور تعبیر کرد: «نوتردام کلیسای جامعِ همه فرانسویهاست، حتی آنهایی که یک بار هم پایشان را این جا نگذاشتهاند».دراکرمن می افزاید:«بخشی از این ماجراها به این دلیل است که این کلیسای ۸۵۶ساله شاهد بخش اعظمی از تاریخ فرانسه بوده؛ جایی که هنری ششم تاجگذاری کرده و ناپلئون امپراتور شده است. چند ساعت بعد از آتشسوزی، اخبار تلویزیون فرانسه تصاویر بسیاری از کلیسا پخش کرد، از مراسم ختم فرانسوا میتران گرفته تا چند صحنه از فیلمی که از روی گوژپشت نوتردام ویکتور هوگو ساخته شده است.گرچه اکثر پاریسیها معمولاً به دیدن این کلیسا نمیروند و یک سری هم هیچوقت این کار را نمیکنند اما نوتردام صرفاً یک جاذبه گردشگری یا بنای تاریخی نیست بلکه تقریباً در هر جای شهرکه باشی، این کلیسا را میبینی که در دل شهر، بر کرانه رودخانه آرام گرفته است. ....زمان زیادی از چند شوک بزرگ دیگر که برای پاریس رخ داد، نگذشته است، ازجمله سیل سال گذشته که در سن آمد و البته حمله تروریستی که در ۲۰۱۵ برایمان اتفاق افتاد.ماکرون خطاب به ملت فرانسه گفت، پاریسیها «در دل به خود میلرزند». واقعاً تعبیر دقیقی است از احساس تهیشدن و فقدان. همچنین در کنار این خسارت شدید، یک سرخوردگی و غم مشترک هم وجود دارد؛ این که ما، همچون اعضای یک تمدن، نتوانستیم از چیزی گرانبها و پُرارزش مراقبت کنیم. چند صد سال هم بگذرد، آدمها درباره آتشسوزی سال ۲۰۱۹ صحبت خواهند کرد.»
آنری سیته تحلیل گر بی بی سی هم نوشت: هیچ اثر دیگری در فرانسه مثل نوتردام نماد فرانسه نیست. رقیب اصلی آن به عنوان مظهر ملی، برج ایفل است که بیش از 100 سال قدمت دارد. نوتردام از قرن یازدهم در پاریس بوده است.این کلیسایی است که نام یکی از شاهکارهای ادبی فرانسه، "گوژپشت نوتردام" اثر ویکتور هوگو از آن وام گرفته شده.آخرین باری که کلیسا دچار آسیب جدی شد در جریان انقلاب فرانسه بود. این کلیسا تقریبا بدون آسیب از دو جنگ جهانی جان به در برد.مشاهده سوختن کلیسا، به عنوان نشان استمرار یک ملت، برای فرانسوی ها تکان دهنده است.