طبق تبصره یک ماده 4 «قانون اصلاح ماده 13 قانون مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی»، «کلیه تهیه کنندگان مواد غذایی نظیر آشپزان، نانوایان  و مشاغل مشابه و نیز کارگران کارگاه‌ها و کارخانجات تولید مواد غذایی و بهداشتی که با این مواد ارتباط مستقیم دارند، ملزم به پوشیدن روپوش سفید و کلاه و اشخاصی مانند شاغلین و فروشندگان اغذیه و ساندویچ، آبمیوه، بستنی ، شیرینی‌جات ، کله و پاچه، جگرکی و مشابه آن ها، علاوه بر روپوش و کلاه، ملزم به استفاده از دستکش در حین کار می باشند.»

هیچ الزام قانونی برای قرار دادن سکه طلا به عنوان مهریه وجود ندارد. باید توجه داشت که مهریه، فقط سکه طلا نیست. به گزارش خبرگزاری میزان، کارشناسان وکیل آنلاین به پرسشی درباره نوع مهریه پاسخ دادند. متن پرسش از این قرار است: «با سلام؛ زوج در زمان عقد ۱۰۰ سکه مهریه را تقبل کرده است. آیا بعد از ۱۵سال، درصورت درخواست زوجه مبنی بر دریافت مهریه، قیمت سکه باید به نرخ روز محاسبه شود‌؟ آیا این بی عدالتی نیست؟ آیا این ظلم در حق مرد نیست؟» پاسخ کارشناسان وکیل آنلاین به این شرح است: «عرف و قانون در تعیین کردن مهریه آن است که زوج، مالی را به عنوان مهریه زوجه تعهد می‌کند. اگر آن مال سکه طلا باشد، زوج موظف است در زمان ادای مهریه، عین آن یا قیمت آن را به زوجه پرداخت کند. از سوی دیگر، وقتی مثلاً 15 سال پیش، زوج 100 سکه بهار آزادی را به عنوان مهریه تعهد کرده باشد، آیا پس از گذشت 15 سال و افزایش شدید تورم، قیمت سکه در 15 سال پیش را می‌توان جایگزین سکه طلا کرد؟  آیا هیچ عقل سلیمی این را می‌پذیرد که تعهد فرد نسبت به یک مال، هنگام ادای آن در زمان‌های بعد، به قیمت زمان تعهد انجام شود؟ به هر حال، پرداخت سکه طلای مهریه به نرخ روز، منشأ قانونی دارد؛ اما نکته این است که هیچ الزامی مبنی بر این‌که مهریه صرفاً سکه طلا باشد، وجود ندارد. مطابق ماده 1078 قانون مدنی، هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد، می توان مهر قرار داد. در ضمن موارد دیگری که می تواند به عنوان مهر قرار گیرد به شرح ذیل است: قراردادن کلام ا... مجید، منفعت مانند اجاره بها، حق تالیف، حق اختراع، حق سرقفلی و سفر حج یا پرداخت هزینه آن.»
 

جواد نوائیان رودسری- تردیدی نیست که حقوق زنان و مردان، یکسان است؛ اما تشابه حقوق بین آن ها، با توجه به وظایف ذاتی و نیز، تفاوت وضعیت فیزیولوژیک، پذیرفتی نیست؛ به ویژه در موضوع قوانین مرتبط با روابط کار که تشابه حقوق زنان و مردان، ظلمی آشکار به خانم‌هاست؛ آن ها افزون بر تعهدی که به حرفه خود دارند، وظیفه همسری و از آن مهم تر، مادری را هم عهده‌دار هستند و طبیعی است که باید شرایط کار برای آن ها، طوری باشد که بتوانند در کنار پرداختن به شغل و کار بیرون از خانه، دو مسئولیت خطیری را که به آن ها اشاره کردیم هم، به نحو مطلوب انجام دهند. این نگاه راهبردی، تنها تأمین کننده حقوق بانوان نیست، بلکه ضامن امنیت و سلامت جامعه نیز است. آن‌چه در ادامه تقدیم خوانندگان عزیز می‌شود، برخی تمهیدات پیش‌بینی شده برای خانم‌ها، در قوانین کار و تأمین اجتماعی است.

1- حمایت در ایام بارداری
خانم‌های کارگری که ایام بارداری را می‌گذرانند، می‌توانند از دو دسته خدمات پیش‌بینی شده در قانون، استفاده کنند؛ نخست خدمات درمانی است که حسب مورد، توسط مؤسسات طرف قرارداد سازمان تأمین اجتماعی ارائه می‌شود و دوم، مرخصی مربوط به زایمان است؛ مدت این مرخصی، پیشتر شش ماه بود، اما هم اکنون، طبق تصویب‌نامه 19 تیرماه سال 1392 هیئت دولت، 9 ماه است؛ با وجود این، سازمان تأمین اجتماعی زیر بار افزایش سه ماهه مرخصی نرفت تا این‌که رأی دیوان عدالت اداری، مبنی بر الزام این سازمان به پذیرش افزایش سه ماهه مرخصی زایمان، در تیرماه سال 1395 صادر شد. طبق گزارشی که ایرنا در 29 مهرماه سال 1397 منتشر کرد، بر اساس ابلاغیه مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی، شعب این سازمان موظف اند به تقاضای بانوان برای مرخصی 9 ماهه ایام بارداری و زایمان، رسیدگی و در صورت تأیید شرایط قانونی، آن را اجرایی کنند. با این حال، با توجه به خطر بیکار شدن و به وجود آمدن مشکل برای ادامه کار در شغل قبلی، خانم‌ها ترجیح می‌دهند زیاد پیگیر 9 ماهه شدن مرخصی زایمان نباشند! از دیگر حمایت‌های تأمین اجتماعی در این زمینه، می‌توان به پرداخت کمک هزینه به بانوان بیکاری که طی یک سال قبل از زایمان، سابقه پرداخت 60 روز حق بیمه را دارند، اشاره کرد.

2- بازنشستگی زودهنگام
حداقل سن بازنشستگی بانوان، پنج سال کمتر از آقایان است؛ خانم‌ها در 55 سالگی و با داشتن حداقل 10 سال سابقه کار، می‌توانند تقاضای بازنشستگی کنند؛ حتی اگر سابقه آن ها کمتر از این مقدار هم باشد، می‌توانند از تمهیدات پیش‌بینی شده برای رساندن سابقه به سطح مد نظر استفاده کنند. افزون بر این، قانون گذار این امکان را به خانم‌ها داده است که با رسیدن به سن 42 سال و دارا بودن 20 سال و بیشتر، سابقه کار، تقاضای بازنشستگی کنند و مستمری 20 روزه یا بیشتر(بر حسب سابقه پرداخت حق بیمه) بگیرند.

3- عدم فعالیت در مشاغل خطرناک
واگذاری کارهای سختی که از عهده خانم‌ها بر نمی‌آید، به آن ها، ممنوع است. این را ماده 75 قانون کار می‌گوید و البته، منظور آن، این نیست که کارهای سخت از عهده خانم‌ها بر‌نمی‌آید. طبق قانون، حمل بار بیش از حد سنگین، چه با دست و چه با چرخ دستی، توسط خانم‌های کارگر ممنوع است و اگر بانوی کارگری، متولی حمل بار سنگین، البته در حد توانش باشد، کارفرما مکلف است امکان معاینه پزشکی وی را در دوره‌های زمانی معین و مشخص، فراهم کند تا آسیبی به بدن او وارد نشود. در صورتی که خانمی در دوران بارداری، مجبور به کار در کارگاه باشد و شغل وی، باعث آسیب دیدن خودش یا فرزندش شود، کارفرما موظف است تا هنگام رفع شدن مشکل، کار سبک‌تری را به او محول کند. تشخیص این موضوع با پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی است.

4-  رعایت حقوق مادری
اشاره کردیم که مسئولیت خطیر و مهم مادری، یکی از اصلی‌ترین مسئولیت‌های بانوان محسوب می‌شود. بر همین اساس، مادران باید بتوانند هنگام کار، ساعاتی را با فرزندان شیرخوارشان بگذرانند. قانون گذار به این موضوع مهم، توجه ویژه نشان داده است؛ بر همین اساس و طبق ماده 78 قانون کار، «در کارگاه هایی که دارای کارگر زن هستند کارفرما مکلف است به مادران شیرده تا پایان دو سالگی کودک، پس از هر سه ساعت، نیم ساعت فرصت شیر دادن بدهد. این فرصت جزو ساعات کار آنان محسوب می‌شود و همچنین کارفرما مکلف است متناسب با تعداد کودکان و با در نظر گرفتن گروه سنی آن‌ها، مراکز مربوط به نگهداری کودکان (از قبیل شیرخوارگاه ، مهد کودک و ...) را ایجاد نماید.»

5- حمایت از فرزندان خردسال بانوان
اشاره کردیم که مطابق قانون کار مادران می‌توانند بخشی از ساعت کار خود را با فرزند شیرخوارشان بگذرانند؛ اما قانون گذار برای حمایت از سلامت مادر و کودک، تمهیدات دیگری نیز، اندیشیده است. طبق ماده 69 قانون تأمین اجتماعی، «در صورتی که بیمه شده زن و یا همسر بیمه شده مرد به بیماری‌هایی مبتلا شود که شیردادن برای طفل او زیان آور باشد یا پس از زایمان فوت شود، شیر مورد نیاز تا 18ماهگی تحویل خواهد شد.»
 

پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.

پرسش: پدرم 15 سال قبل فوت کرده و هنوز ماترک او تقسیم نشده است. چند خواهر و برادر هستیم که از یک خواهر اطلاعی نداریم و 10 سال است از او بی‌خبریم. برای تقسیم ارث چگونه باید عمل کنیم؟
پاسخ: با توجه به غیبت خواهرتان، برای تقسیم ماترک پدر باید به دادگاه مراجعه کنید. از دادگاه درخواست کنید برای اداره اموال خواهرتان امینی تعیین و سپس ماترک پدر را بین وارثان تقسیم کند. به این ترتیب، دادگاه ماترک پدر را تقسیم می‌کند و سهم هر یک از وارثان را به وی تحویل خواهد داد. سهم خواهر غایب تا تعیین تکلیف نهایی، به امینِ او تحویل داده می‌شود. خواهر شما به اصطلاح غایب مفقودالاثر است؛ یعنی مدت زیادی از غیبتش می‌گذرد و از او هیچ خبری نیست؛ «غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد.» (ماده 1011 قانون مدنی) اگر میان وارثان متوفی، غایب مفقودالاثری باشد، از سهم‌الارث او تا روشن شدن قطعی وضعیتش نگهداری خواهد شد؛ «اگر غایب مفقودالاثر برای اداره اموال خود تکلیفی معین نکرده باشد و کسی هم نباشد که قانوناً حق تصدی امور او را داشته باشد، ‌محکمه برای اداره اموال او یک نفر امین معین می‌کند. تقاضای تعیین امین فقط از طرف مدعی‌ العموم و اشخاص ذی‌نفع در این امر قبول می‌شود.» (ماده ۱۰۱۲ قانون مدنی) ماده ۸۷۹ قانون مدنی مقرر می‌کند که «اگر بین وراث غایب مفقودالاثری باشد، سهم او کنار گذارده می‌شود تا حال او معلوم شود. در صورتی که محقق گردد قبل از مورث مرده ‌است، حصه او به سایر وراث بر می‌گردد و الا به خود او یا به ورثه او می‌رسد.» در صورتی که مشخص شود که غایب، قبل از مورّث مرده است، از ارث سهمی نمی‌برد و سهم او به سایر وارثان می‌رسد. اگر زنده باشد، سهم او به خودش خواهد رسید و در صورتی که معلوم شود پس از مرگ مورّث، مرده است، سهم غایب به ورثه‌‌اش خواهد رسید.