پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: پدرم گواهی نامه موتورسیکلت نداشت و بر اثر تصادف با خودرویی، درگذشت. آیا میتوان دیه او را از راننده خودرو گرفت؟ توضیح این که طبق نظر کارشناس، پدرم در این تصادف، مقصر نبوده است.
پاسخ: بله، راننده مقصر ملزم به پرداخت دیه پدر شماست. با توجه به مقررات «قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه» مصوب 1395، شرکت بیمه گر دیه پدر شما را پرداخت خواهد کرد. اگر وسیله نقلیه فاقد بیمه شخص ثالث باشد نیز دیه پدر شما توسط «صندوق تامین خسارت های بدنی» پرداخت خواهد شد. طبق ماده ۹ این قانون «بیمه گر ملزم به جبران خسارت های واردشده به اشخاص ثالث مطابق مقررات این قانون است.» بند «ت» ماده یک همان قانون شخص ثالث را این گونه تعریف کرده است: «هر شخصی است که به سبب حوادث موضوع این قانون دچار خسارت بدنی و یا مالی شود به استثنای راننده مسبب حادثه.» اگر چه رانندگی بدون گواهی نامه، جرم و قانون گذار برای آن مجازات حبس و جزای نقدی تعیین کرده است، لیکن در تصادفات، صرف نداشتن گواهی نامه موجب مقصر بودن راننده نیست. مقصر حادثه توسط افسر کارشناس تصادفات تعیین می شود. آن چه در تعیین مقصر اهمیت دارد، وجود رابطه بین وقوع حادثه و خطای راننده است. بنابراین اگر کسی در حادثه رانندگی گواهی نامه نداشته باشد، چنان چه علت وقوع حادثه، بیاحتیاطی یا بیمبالاتی طرف مقابل باشد، راننده فاقد گواهی نامه صرفاً به علت نداشتن گواهی نامه مقصر قلمداد نمیشود. با توجه به قانون جدید بیمه شخص ثالث، حتی در صورتی که راننده مقصر گواهی نامه نداشته باشد نیز شرکت بیمه مکلف به پرداخت خسارت به زیان دیده است. اگر چه در چنین فرضی شرکت بیمه می تواند بعد از پرداخت خسارت به زیان دیده، تمام یا بخشی از مبالغ پرداخت شده را از راننده مقصر دریافت کند. (ماده 15 قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه)
پرسش:در منزلی اجارهای زندگی میکردیم. اجاره نامه پنج سال پی در پی تمدید شد و در این مدت، رنگ خانه بر اثر روشن بودن بخاری و ... به صورت کاملاً متعارف تغییر کرد. حال، صاحبخانه مدعی است که باید آن را دوباره رنگ کنم و به هیچ وجه حرف مرا درباره متعارف بودن این مسئله قبول نمیکند. با توجه به گرفتاری پیش آمده، چطور باید او را وادار به پذیرش واقعیت کنم؟ این موضوع چقدر زمان میبرد؟ آیا میتوانم ابتدا پول رنگ آمیزی را بدهم و بعد شکایت کنم؟
پاسخ: ابتدا باید به قرارداد خود رجوع کنید. اگر در این باره در قرارداد تعیین تکلیف شده باشد بر اساس قرارداد عمل می شود. در صورت سکوت قرارداد، باید به عرف و رویه متعارف مراجعه کرد. در صورتی که در این مورد، عرف مشخص و قاطعی وجود نداشته باشد، مستأجر در مورد خساراتی که ناشی از عمل او یا تعدی و تفریط وی نباشد، مسئولیتی ندارد. مستأجر در استفاده از مورد اجاره (در این جا منزل) در حکم امین است. به عبارت دیگر اگر در استفاده از مورد اجاره به شکل متعارف عمل کرده و زیادهروی یا کوتاهی نکرده باشد، نه تنها ضامن خسارات وارد شده به آن نخواهد بود، بلکه حتی اگر مورد اجاره از بین برود (تلف شود) نیز تکلیفی به جبران خسارت نخواهد داشت.ماده ۴۹۳ قانون مدنی در این باره بیان می کند: «مستأجر نسبت به عین مستأجره ضامن نیست به این معنا که اگر عین مستأجره بدون تفریط یا تعدی او کلاً یا بعضاً تلف شود، مسئول نخواهد بود ولی اگر مستأجر تفریط یا تعدی نماید ضامن است اگر چه نقص در نتیجه تفریط یا تعدی حاصل نشده باشد.» ماده 220 قانون مدنی هم درباره اهمیت عمل به شکل متعارف بیان می کند: «عقود نه فقط متعاملین را به اجرای چیزی که در آن تصریح شده است ملزم می نماید بلکه متعاملین به کلیه نتایجی هم که به موجب عرف و عادت یا به موجب قانون از عقد حاصل میشود، ملزم می باشند.»