افزایش 800 درصدی قیمت خودرو در 8سال!
از شروع کار دولت یازدهم و طی 8 سال گذشته، پراید 7 برابر، سمند 8 برابر، تندر 9 برابر و خودروهای خارجی نزدیک به هزار درصد گران تر شده اند
مصطفوی- هشت سال پیش شاید اگر از کسی می شنیدیم که روزی قیمت پراید به بیش از 100میلیون می رسد، خنده مان میگرفت! آن موقع اگر کسی از سمند 250 میلیونی، پارس 220 میلیونی، تندر 340 میلیونی و.... صحبت می کرد احتمالا حرفش را جدی نمی گرفتیم و با یک پوزخند از کنارش عبور میکردیم. حالا اما پراید 100میلیونی آرزویمان شده است و اگر پراید به این قیمت برسد انگار از اوضاع بازار، راضی هستیم! با گذشت هشت سال از آغاز فعالیت دولت یازدهم، نبود یک سازوکار مناسب در قیمت گذاری خودرو باعث شده تا این صنعت، مدام تحت تأثیر اتفاقات بازار قرار گیرد و افزایش 8 تا 10 برابری قیمت ها را تجربه کند. رصد آمارهای منتشرشده نشان میدهد قیمت خودروهای داخلی در بازه زمانی حدود هشت سال بیش از ۸ برابر شده؛ به عبارت دیگر، نه تنها قیمت خودرو در این هشت سال هیچ وقت از تب و تاب نیفتاده بلکه رکوردهای جدیدی را در جهش قیمت خودرو طی سالهای گذشته ثبت کرده است. روز گذشته جدولی از قیمت های خودرو در سال 1392 و 1400 منتشر شد که شوکه کننده بود. تیتری همراه با این جدول در فضای مجازی دست به دست می شد که نوشته بود «روحانی پراید ۱۸ میلیونی تحویل گرفت و بالای ۱۳۰ میلیون تحویل میدهد!» ما هم این جدول را بهانه ای کردیم تا روند تغییرات قیمت خودرو در طول هشت سال دولت روحانی را بررسی کنیم. بازار خودرو در فاصله سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ شاهد چه تحولات قیمتی بوده است؟
توفان قیمت خودرو همراه با شروع افزایش نرخ ارز
در طول سال های گذشته و تقریبا با شروع روند افزایشی نرخ ارز، توفان قیمت خودرو هم شروع شده است. درهمان روزهای اول روی کارآمدن دولت روحانی، دلار سه هزار تومانی توسط ولی ا... سیف، رئیس کل اسبق بانک مرکزی به کانال دو هزار تومان رفت. با این همه، تشدید نوسانات ارزی که از نیمه دوم سال ۹۶ شروع شد نرخ دلار را طی چند ماه به تدریج چهار هزار تومان کرد. تقریبا از همان روزها دیگر دلار روی خوش به خود ندید و هرروز با نوسان قیمت همراه بود تا این که در اواخر بهار ۹۷ ارز رسمی ۴۲۰۰ تومانی از سوی معاون اول رئیس جمهور اعلام شد. این اقدام زمانی اتفاق افتاد که فنر فشرده قیمت ارز رها شده بود و در کمتر از سه روز قیمت دلار از پنج هزار تومان به شش هزار و 300تومان رسید. در چنین شرایطی دولت نهایتا دست به کار شد و صرافی ها را از خرید و فروش هرگونه ارز منع کرد و قیمت دلار رسمی را نیز ۴۲۰۰ تومان اعلام و نحوه تخصیص دلار رسمی به گروه های هدف را تشریح کرد.
در چنین شرایطی این اتفاق یک آرامش موقتی را در بازار حاکم کرد اما همزمان، دولت یک بازار غیررسمی هم برقرار کرد که نرخ های متنوعی از ارز را به متقاضیان ارائه می داد. هر چند که چند نرخی شدن دلار به دلیل فسادزا بودن آن با انتقاد کارشناسان و اقتصاددانان مواجه شد اما دلار با چند نرخ در بازار عرضه شد تا روی کاغذ و آمارهای بانک مرکزی قیمت ارز های خارجی ارزان و همچنان وضعیت اقتصاد مثبت جلوه کند. افزایش قیمت ارز در طول سال ۹۷ باعث شد تا دلار در نیمه همین سال به حدود ۱۸ هزار تومان برسد. در چنین شرایطی بانک مرکزی دست به کار شد و با عرضه ارز انبوه به بازار، نرخ دلار بازار آزاد را به کمتر از ۱۰ هزار تومان رساند. البته پس از آن نوسان قیمت ارز همچنان ادامه داشت تا جایی که قیمت دلار در آبان سال گذشته به حدود ۱۱ هزار تومان رسید تا این که با قرار گرفتن ایران در لیست سیاه اف ای تی اف قیمت ها در بازار ارز بهانه جدید یافتندو مسیر بالا را با قدرت قبلی در نوردیدند به گونه ای که دلار در ابتدای سال 99 حدود ۱۲ هزار تومان بود اما قیمت دلار در همین سال از 30هزارتومان هم عبور و همه را نگران کرد. قیمت خودرو در این سال ها دستخوش نوسانهای زیادی شد و عوامل متعددی در این خصوص نقش داشتند که مهمترین آن ها را میتوان نوسان نرخ ارز، عرضه نامناسب خودرو از سوی خودروسازان و قیمتسازی بیضابطه دلالان در فضای مجازی بیان کرد. در مجموع، رصد بازار خودرو در این سالها نشان میدهد، مشتریان بیشتر از تغییرات، شوکه بودند و بیشترین معاملات و خریدها توسط واسطهها و دلالان به منظور سرمایهگذاری و حفظ سرمایه اولیهشان انجام میشد و کمتر مصرفکننده واقعی به بازار مراجعه میکرد. دقیقا همان زمان که بازار خودرو در اوج تب و تاب بود و هرروز بر قیمتها اضافه می شد اواسط اردیبهشت 98 سایتهای خرید و فروش آنلاین خبر از حذف قیمت برای خودرو و خانه دادند. روزهای قبل از این رویداد، افراد و رسانههای مختلف به انتقادات گستردهای از نقش سایت های خرید و فروش آنلاین در افزایش قیمت خودروها پرداخته بودنداما بر خلاف آن چیزی که بیشتر رسانه ها و مسئولان صحبت می کردند سرمایه سرگردان، نقدینگی بیش از حد در دست مردم، افزایش هرروزه قیمت ارز و رقابت کشنده در بازار تورمی باعث شده بود دلالان از هر راهی برای سوداگری استفاده کنند و با حذف قیمت گذاری روی سایت های آنلاین هم بی خیال کسب سود نباشند.
افزایش 800 تا 900 درصدی قیمت خودروهای داخلی
این تیتر، شوخی نیست. بعد از تکانه های اولیه نرخ ارز در سال 96 قیمت خودرو هم شروع به نوسان کرد. اما افزایش عجیب قیمت از خرداد سال 97 شروع شد. جایی که پراید 17میلیون و 500هزارتومانی در طول چندماه به 20 میلیون رسید. این خودروی پر مصرف تیرماه 97 به حدود 40 میلیون و مرداد 98 به 46 میلیون رسید. عجیب آن که همین خودرو در اواخر 99 به 125 میلیون رسید و اکنون هم در همین حدود قرار دارد. یعنی پراید در طول هشت سال بیشتر از 8 برابر شده است. پژو 405 هم که سال 92 حدود 26 میلیون بود اکنون حدود 190 میلیون خرید و فروش می شود و بیشتر از هفت برابر شده است. پژو پارس که سال 92 حدود 33 میلیون بود الان حدود 220 میلیون تومان و نزدیک به 9 برابر شده است.
مورد عجیب خودروهای خارجی!
اما خودروهای خارجی موردهای عجیبی دارند. مثلا تویوتا لندکروز سال 92 حدود 362 میلیون فروخته می شد. این خودرو اکنون مدل 2012 آن از سه میلیارد و 950 میلیون تا چهار میلیارد و 750میلیون تومان قیمت دارد. این خودرو بیشتر از 1100 درصد گران شده است! کیا اسپورتیج که در سال 92 حدود 140 تا 150 میلیون تومان قیمت داشت الان حدود یک میلیارد و 950 میلیون قیمت دارد.هیوندای سانتافه که185 میلیون قیمت داشت در سال 1400 به دومیلیارد رسیده است!