تماشای آسمان با تلسکوپ
اگر میخواهید تلسکوپ بخرید، خواندن این راهنما و نکاتی را که در آن گفتیم ، جدی بگیرید
میخواهید تلسکوپ بخرید و سر از کار آسمان دربیاورید؟ مبارک است فقط بهتر است اول به یک سری سوال پاسخ دهید تا خرید بهدردبخوری داشتهباشید و تلسکوپتان گوشه خانه خاکنخورد. برای مثال از خودتان بپرسید چه کسانی قرار است از این تلسکوپ استفاده کنند؟ بودجهتان برای خرید چقدر است؟ چه انتظاراتی از تلسکوپی که قرار است بخرید، دارید؟ خودتان یا کاربری که قصد خرید تلسکوپ را برایش دارید، دانستههایش از علم نجوم چقدر است؟ اول راهاست یا حرفهای؟ پاسخ به هر کدام از این سوالها، تکلیفتان را برای خرید تلسکوپ روشنتر میکند. در ادامه این مطالب هم از مواردی گفتیم که میتواند کمکتان کند و هم تا حدودی دستتان بیاید با چه هزینهای میتوانید تلسکوپ مورد نیازتان را بخرید. پیشنهادمان این است قبل از خرید در یک تور رصدی مناسب شرکت کنید تا بتوانید بهتر تصمیم بگیرید.
با تلسکوپ چطور میبینید؟
در آسمان همه چیز رویایی و زیباست اما نباید از تلسکوپ انتظار داشتهباشید آنچه در آسمان است را همانطور نشاندهد. بهتر است بدانید تصویر بیشتر این تلسکوپها به جز برخی سیارات و اجرام عمق آسمان سیاه و سفید است. همچنین ستارهها با بهترین تلسکوپها باز هم یک نقطه نورانی هستند و شما با تلسکوپ میتوانید دهانه و رشتهکوههای سطح ماه را ببینید اما دیدن سطح دیگر سیارات با آن کیفیت امکانپذیر نیست. هر تلسکوپ با توجه به اجزای سازندهاش کارکرد متفاوتی دارد؛ اما در مواردی اشتراکاتی با هم دارند.
جمعآوری نور
برای دیدن اجسام کمنورِ آسمان که با چشم غیرمسلح نمیتوانیم آنها را ببینیم، باید نورشان را تقویتکنیم. این کاری است که تلسکوپ با کمک آینه یا عدسی انجام میدهد. هرچه قطر آینه یا عدسی به کاررفته در تلسکوپ بیشتر باشد، توان جمعآوری نور آن هم بیشتر است. پس در هنگام خرید باید حواستان به قطر دهانه باشد.
توان تفکیک بالا
گشودگی دهانه تلسکوپ در توان تفکیک نیز موثر است. با استفاده از تلسکوپ و توان تفکیک آن میتوانید یک ستاره را که با چشم غیرمسلح میبینید، به دو ستاره تفکیک کنید و از دیدن یک سیستم ستارهای دوتایی لذت ببرید. یا این که یک کهکشان مارپیچی را که با چشم غیرمسلح دیده نمیشود، با جزئیات ببینید و بتوانید بازوهای آن را تفکیک کنید.
بزرگنمایی
بزرگنمایی یک تلسکوپ به راحتی و با عوض کردن چشمی قابل تغییر است. البته برای زیاد کردن بزرگنمایی یک سقف وجود دارد. به ازای هر اینچ (۲٫۵ سانتیمتر) قطر دهانه تلسکوپ میتوانید ۵۰ برابر، بدون افت کیفیت زیاد، بزرگنمایی داشته باشید. برای مثال حداکثر بزرگنمایی کاربردی یک تلسکوپ ۱۰ سانتیمتری (۴ اینچ) ۲۰۰ برابر است. درکل خرید تلسکوپ را فدای بزرگنمایی نکنید چون خرید تلسکوپهایی با بزرگنمایی بالا و بدون توجه به دیگر فاکتورهای مهم مانند کیفیت عدسی و آینه، قطر دهانه تلسکوپ و نسبت کانونی آن کیفیت تصویر را به شدت پایین میآورد.
از سیستم اپتیکی چه میدانید؟
تلسکوپها از نظر جمعآوری نور و سیستم اپتیکی به 3دسته تقسیم میشوند. اما سازوکار آنها و کاربردشان چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟
شکستی یا گالیلهای| یک عدسی محدب (عدسی شی) عامل اصلی جمعآوری نور در تلسکوپهای شکستی است. گالیله از این نوع تلسکوپ برای رصد آسمان استفادهمیکرد و به همین دلیل به آن تلسکوپ گالیلهای هم میگویند. ساخت تلسکوپهای شکستی باکیفیت در اندازههای بزرگتر از ۶ اینچ سخت و هزینهبر است. از این رو، این تلسکوپها بیشتر در اندازههای کوچک ساخته میشوند.
بازتابی یا نیوتنی|در این تلسکوپها جمعآوری نور به عهده یک آینه مقعر است. نیوتن برای اولین بار این ترکیب اپتیکی را ابداع کرد. ساخت تلسکوپهای نیوتنی باکیفیت و با قطر دهانه زیاد هزینه کمتری نسبت به تلسکوپهای شکستی دارد.
ترکیبی|همانطور که از اسم این تلسکوپ برمیآید، در سیستم اپتیکشان از عدسی و آینه به طور همزمان و ترکیبی استفادهمیشود. البته وظیفه اصلی جمعآوری نور مانند تلسکوپهای نیوتنی با آینه مقعر است اما قبل از رسیدن نور به آینه، یک عدسی در جلوی دهانه تلسکوپ با تغییراتی که در پرتو نور ایجاد میکند، باعث کاهش خطاهای اپتیکی تلسکوپ میشود.
پایههای مناسب تازهکارها و حرفهای ها
بهطور کلی و بر اساس سیستم مختصات مورد استفاده، استقرار تلسکوپ را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: استوایی و سمتی ارتفاعی. پایههای استوایی بیشتر به کار عکاسان نجومی میآید تا با استفاده از موتورهای ردیاب بتوانند ستارهها را در آسمان دنبال کنند و نوردهیهای بلندمدتتری را از اجرام آسمانی داشتهباشند. رصد با پایههای استوایی دردسرهای خاص خودش را دارد؛ چون بیشتر برای تغییر مسیر تلسکوپ باید به جای یک مسیر مستقیم چندبار مسیرتان را عوضکنید تا به جرم مدنظر برسید. بنابراین، این پایه را به تازهکارها پیشنهاد نمیکنیم. استفاده از پایههای سمتی ارتفاعی سادهترین نوع حرکت و پیمایش در آسمان است. جهت تلسکوپ به راحتی در محور سمت (موازی با افق) و ارتفاع (بالا و پایین) تغییر میکند. درست مانند اتفاقی که در سهپایههای عکاسی میافتد. به همین دلیل برای آماتورها مناسبتر است.
چه تلسکوپی برای چه کسی؟
بهترین تلسکوپ برای شما تلسکوپی است که از آن بیشترین استفاده را داشتهباشید. میتوانید سوژههای رصدی مدنظرتان، توانایی حملونقل تلسکوپ و علاقه به عکاسی را هم درنظر بگیرید تا به جواب برسید.
تماشای آسمان از پشتبام| اگر میخواهید از تراس یا پشتبام خانه به رصد آسمان بنشینید یک تلسکوپ شکستی روی پایه سمتی ارتفاعی یا تلسکوپی رومیزی بهترین کارکرد را برایتان خواهد داشت.
برای رصدگرانِ جدی| اگر جزو این دسته هستید یک تلسکوپ نیوتنی با قطر دهانه زیاد (۶ اینچ و بزرگتر) انتخاب مناسبی برای شماست. اگر قصد عکاسی از اجرام اعماق آسمان را ندارید، انتخاب استقرار دابسونی برای تلسکوپهایی در این اندازه میتواند روی کمکردن هزینهتان تاثیر جدی بگذارد.
فقط و فقط اجرام آسمانی | برای دیدن ماه و سیارههای دیگر اشتیاقی ندارید و تنها میخواهید اجرام آسمان شب را رصد کنید؟ نمیخواهید فضای زیادی از خانهتان اشغالشود و حملونقل هم برایتان مهم است؟ در این صورت میتوانید دوربین دوچشمی بخرید که قیمت پایینتری هم دارد و کار با آن راحتتر از تلسکوپ است.
از کجا تلسکوپ بخریم؟
همه تلسکوپها دستوپا گیر و سنگین نیستند. پیشنهادمیکنیم برای خرید تلسکوپ به فروشگاههای معتبر ابزار نجومی بروید و از نزدیک چند تلسکوپ و نحوه کارش را ببینید. بهتر است از قبل طبق مواردی که گفتیم چند مدل را مناسب با کاربریتان انتخابکنید و بعد به سراغ تحقیق و خرید بروید. در ادامه چند تلسکوپ را برای تازهکارها و نیمهحرفهایها معرفیکردیم.
تلسکوپ شکستی آکروماتیک کد F30070M
قیمت 3میلیون و 550هزارتومان
این تلسکوپ انتخاب مناسبی برای تازهکارهاست. مقر این تلسکوپ سمتی ارتفاعی است و برای رصد اجسام نزدیک از جمله ماه و سیارات محصولی کاربردی و البته اقتصادی است.
تلسکوپ زیتازی مدل F70076 NEW
قیمت 4 میلیون و 880هزارتومان
این تلسکوپ با اپتیک نیوتنی و مقر سمتی ارتفاعی برای شروع، انتخاب مناسبی است. این مدل جزو تلسکوپهای انعکاسی آماتور دریسکو است که قدرت بزرگنمایی بسیار خوبی دارد و شفافیت بالای آن به رصدگران تازهکار این اجازه را میدهد تا بهتر با آسمان آشنا شوند.
تلسکوپ سلسترون مدل PowerSeeker TravelScope
قیمت 8میلیون و 500هزار تومان
تلسـکوپ های سلسترون سری پاورسیکر به دلیل داشتن وزن کم، سادگی در استفاده، کیفیت خوب و قیمت مناسب، به نام تلسـکوپ های دانش آموزی مشهور شده اند. یک عدسی شیئی 70 میلیمتری، وظیفه گردآوری نور را برعهده دارد و درمجموع توان گردآوری نوری بیش از 100 برابر چشم انسان را دارد.