شتابی جدید در روابط تهران-دوشنبه
رئیس جمهور روند گسترش روابط تهران-دوشنبه در 2 سال اخیر را مطلوب توصیف کرد و گفت: مبارزه با تروریسم، از الزامات همکاریهای ایران و تاجیکستان است
![](http://neo.khorasannews.com/content/upload/a74e1326-c1da-4d46-8220-a050a3697322.jpg)
سفر «رستم امامعلی»به تهران را میتوان در چارچوب تلاش فزاینده دو کشور در راستای تبیین اهمیت روابط تهران-دوشنبه و تعمیق روابط ارزیابی کرد با این پیام که روابط تهران و دوشنبه فراتر از روابط عادی دو کشور با یکدیگر است. دیروز صبح مراسم رسمی امضای یادداشت تفاهمنامه همکاریهای پارلمانی پس از تشکیل نشست هیئتهای دوجانبه رؤسای مجالس ایران و تاجیکستان در بهارستان برگزار شد.همچنین سید ابراهیم رئیسی ظهر دیروز در دیدار «رستم امامعلی» رئیس مجلس ملی تاجیکستان، روند گسترش روابط تهران-دوشنبه در دو سال اخیر را مطلوب توصیف کرد و با بیان این که توسعه همکاریهای پارلمانی مهم و پشتوانه همکاریهای سیاسی و اقتصادی است، بر تقویت و ارتقای روابط فرهنگی دو کشور نیز تاکید کرد.رئیس جمهور همچنین مبارزه با «تروریسم، جرایم سازمان یافته و موادمخدر» را از الزامات همکاریهای ایران و تاجیکستان عنوان کرد و با اشاره به مسائل مشترک دو کشور به عنوان همسایگان افغانستان، بر ضرورت مقابله فعال همه کشورهای منطقه با جریانهای تروریستی از جمله داعش تاکید و اظهار کرد: این گروه تکفیری دستپرورده آمریکا و رژیم صهیونیستی همانند صهیونیستها در غزه، به دنبال کشتار زنان و کودکان بیگناه است.رئیس مجلس ملی تاجیکستان نیز در این دیدار با اشاره به افزایش مداوم حجم تجارت ایران و تاجیکستان در دو سال اخیر، ناامنی در منطقه را نگرانی مشترک دو کشور و عاملی مخاطرهآمیز برای همکاریهای تجاری دانست.رستم امامعلی همچنین با اعلام حمایت کشورش از تشکیل دولت مستقل فلسطینی، جنایت صهیونیستها در به شهادت رساندن بیش از 22 هزار غیرنظامی فلسطینی در غزه را محکوم کرد.بررسی روابط ایران و تاجیکستان نشان می دهد سطح مبادله سفرهای دیپلماتیک در سال جاری افزایش قابل توجهی داشته است. «سید ابراهیم رئیسی» رئیسجمهور ایران ۱۷ آبان ( ۸ نوامبر ۲۰۲۳) به دعوت رسمی «امامعلی رحمان» رئیس جمهور تاجیکستان به دوشنبه سفر کرده بود.در فاصله سفر رئیس جمهور ایران به دوشنبه و سفر رئیس مجلس ملی تاجیکستان به تهران نیز در چارچوب نقشه راه همکاریهای تهران و دوشنبه، چند هیئت عالی رتبه سیاسی و اقتصادی بین ایران و تاجیکستان تبادل شد.در جریان سفر رئیس جمهور ایران به دوشنبه ۱۸ سند همکاری در حوزههای مختلف به امضا رسید. یادداشت تفاهم نقشه راه همکاریهای تجاری و اقتصادی بلندمدت برای سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۰، لغو روادید، مبارزه با قاچاق مواد مخدر، حمل و نقل و ترانزیت، مدیریت بحران، ایجاد منطقه آزاد مشترک، فرهنگ و هنر، آموزش عالی، تحقیقات، فناوری و نوآوری، خدمات پستی، امور ورزشی و خواهر خواندگی میان شهرهای یزد و خجند تاجیکستان از جمله اسناد و تفاهمنامههای همکاری میان ایران و تاجیکستان بود که توسط مقامات دو کشور به امضا رسید. بر اساس برنامه سفر رئیس مجلس ملی تاجیکستان در تهران، برخی از این اسناد از جمله سند لغو روادید اجرایی سازی خواهد شد.شانزدهمین کمیسیون مشترک همکاریهای ایران و تاجیکستان فعالیت خود را از ۵ دی (۲۶ دسامبر ۲۰۲۳) آغاز کرده است. در کمیسیون همکاریهای مشترک اقتصادی ایران و تاجیکستان، ۵ کمیته اصلی برای مذاکرات در بخشهای مختلف تشکیل شده است که شامل کمیتههای انرژی، زیرساخت، فرهنگی – اجتماعی، تجارت – بازرگانی و کمیته مالی – سرمایهگذاری میشود.تاجیکستان به توسعه زیرساختهای حملونقل با ایران علاقهمند است. گسترش این زیرساختها از مسیر تاجیکستان-افغانستان- ایران، یا تاجیکستان-آسیای مرکزی –ایران، می تواند تاجیکستان را به ایستگاهی در ترانزیت بینالمللی از شرق تا غرب تبدیل کند.بر اساس پروژههای موجود تاجیکستان یکی از ایستگاههای کریدور ریلی پنج کشور (FNRC) است که شامل ایران، افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان و چین میشود و در امتداد این کریدور امسال راه آهن خواف-هرات بین ایران و افغانستان تکمیل شده و به بهره برداری میرسد.سطح دیگری از روابط اقتصادی ایران و تاجیکستان در قالب همکاریهای سازمانی قابل تعریف است. ایران و تاجیکستان عضو سازمان همکاریهای اقتصادی اکو (ECO) و سازمان همکاری شانگهای (SCO) هستند.از نگاه ایران، در رقابتهای جاری ژئوپلیتیکی جهان که بخشی از آن در آسیای مرکزی جریان دارد، تاجیکستان میتواند به عنوان بخشی از جغرافیای فرهنگی ایران، در قلمرو منافع ژئوپلیتیک و ژئوکالچر ایران محسوب شود.از نظر بسیاری از ناظران، با وجود همگراییها و واگراییهای مقطعی بین تهران و دوشنبه، تاجیکستان حیاط خلوت ایران ارزیابی میشود. ایران و تاجیکستان با تعریف تهدیدهای مشترک که مهم ترین آن ها قاچاق مواد مخدر، تروریسم و افراطگرایی است، تلاش دارند پیوندهای نظامی و امنیتی خود را گسترش دهند.سفر جاری رئیس مجلس تاجیکستان به تهران، اندکی پس از حمله تروریستی کرمان از این جهت که برخی از عوامل آن ملیت تاجیکستانی داشتند، شاید مورد توجه محافل خبری و تحلیلی قرار گیرد. این در حالی است که داعش یک گروه فراملیتی است که از ملیتهای زیادی حتی از کشورهای غربی عضوگیری می کند.ضمن این که در سالهای اخیر تبادل سفرهای دیپلماتیک بین دو کشور افزایش مضاعف یافته است. هدف نقشه راهی که در دستور کار تهران و دوشنبه قرار دارد، توسعه روابط سیاسی و اقتصادی ایران و تاجیکستان متناسب با پیوندهای اعتقادی، تاریخی و تمدنی بین دو کشور است.