رمزگشایی از فوتبال ایران با ترانسفرمارکت
بهتازگی آمار با ارزشترین تیمها و بازیکنان لیگبرتر کشورمان در سایت معروف ترانسفرمارکت مورد توجه فوتبالیها قرار گرفته که در آن پرسپولیس و استقلال با ارزش ترین تیم ها و کنعانی زادگان گران ترین بازیکن است، از این اعداد و ارقام چه میفهمیم؟
سایت ترانسفرمارکت یکی از مراجع اصلی درباره نقل و انتقالات در فوتبال جهان و همینطور قیمتگذاری روی بازیکنان و ارزش تیمهاست. بهتازگی آماری از این سایت استخراج شده که در سایتها و کانالهای فوتبالی مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. براساس این آمار پرسپولیس با ارزش 14.48 میلیون دلار گرانترین تیم لیگ برتر فوتبال ایران و بالاتر از استقلال با 13.3 میلیون دلار و تراکتور با 11.85 میلیون دلار است. در بین بازیکنان لیگ هم حسین کنعانیزادگان با 2 میلیون دلار و بعد از او مهرداد محمدی، ریکاردو آلوز، رضا اسدی و... با ارزشترین بازیکنان هستند. با اعلام این اعداد برای خیلی از فوتبالدوستان این سوال پیش آمد که چطور سپاهان در نقل و انتقالات بیشترین هزینه را کرده در رده چهارم است یا چرا بازیکنانی مثل رضا اسدی، پیام نیازمند و... قراردادهای سنگینی بستهاند اما حسین کنعانی گرانترین بازیکن لیگ است؟ در این مطلب، ضمن پاسخ به این سوالات، به این موضوع پرداختیم که از دل این اعداد چه نکاتی را میتوان درباره فوتبال ایران فهمید. با ما باشید.
نویسنده : سید مصطفی صابری
ماجرای ارقام ترانسفر مارکت چیست؟
1 اولین نکته این است که این اعداد در ترانسفرمارکت جدید نیست و در طول هر فصل هم مدام بعد از پنجرههای نقل و انتقالاتی بهروز میشود. اما بهتازگی به این شکل ارائه شده. وگرنه در هر زمانی به این سایت مراجعه کنیم ارزش تیمها و بازیکنان با جستوجو به دست میآید و اینبار فقط از با ارزشترین مرتب شده است.
2 این اعداد ربطی به هزینههای یک تیم یا دستمزدهایی که بازیکنان میگیرند، ندارد. بهطور مثال در این سایت براساس سن، کیفیت بازی و خیلی پارامترهای دیگر ارزش کریس رونالدو 15 میلیون دلار ذکر شده که برای بازیکنی 39 ساله منطقی هم هست، اما همه میدانیم کریس از النصر چندین برابر این عدد را گرفت تا راضی به حضور در لیگ عربستان شد. در بسیاری از مواقع یک بازیکن خوب برای حضور در لیگی پایینتر از سطح خودش عدد بیشتری از ارزشی را که این سایت اعلام کرده، میگیرد و در خیلی از موارد هم یک بازیکن با کیفیت حاضر است برای حضور در لیگ یا تیمی سرشناس عددی به مراتب پایینتر از چیزی که در این سایت اعلام شده را بگیرد تا در یک لیگ معتبر دیده شود. بههمین شکل ممکن است یک تیم بازیکنان باارزشی را با قراردادهای پایینتر جذب کرده باشد و تیمی دیگر بازیکنانی را با ارزشی بیشتر از آنچه باید استخدام کرده باشد.
3 سوای مقوله دستمزد، در خیلی از مواقع اعداد این سایت در بحث خرید یک بازیکن از تیم مبدأ بهصورت قرارداد دائمی یا قرضی هم کاربرد پیدا میکنند.
حالا برویم سراغ تحلیل اعداد و ارقامی که اخیراً اعلام شده است.
با ارزشترین تیمهای لیگ برتر
1. پرسپولیس| قرمزها که میانگین سنی 26.6 سال را دارند در ترانسفرمارکت ارزش 14.48 میلیون دلاری دارند؛ البته این تیم با بازیکنانی که از تیمهای پایه در فهرستش هستند این فصل 30 بازیکن دارد که شامل 4 بازیکن خارجی میشود و در بیشتر مواقع هم 20 نفر آنها بیشتر بازی نخواهند کرد. میانگین هر بازیکن این تیم 483 هزار دلار است. حسین کنعانی و مهدی ترابی با ارزشترین بازیکنان این تیم هستند. البته پرسپولیس در نیم فصل سه بازیکن خوب خرید که در جایگاه این تیم بهعنوان با ارزشترین تیم این فهرست بیتاثیر نبودند. بد نیست بدانید هری مگوایر بازیکن تیم منچستر یونایتد که سوژه شوخی اهالی فوتبال است در ترانسفرمارکت 20 میلیون دلار ارزشگذاری شده است. یعنی از تمام پرسپولیس و کادر فنیاش بالاتر.
2. استقلال| آبیهای تهران که این روزها بهخاطر سبک خاص فوتبال نکونام از بازیهای پرهیجان دوران امثال ساپینتو دور شدهاند دومین تیم با ارزش لیگ برتر با میانگین سنی 27.6 سال و ارزش 13.3 میلیون دلار هستند. استقلال 26 بازیکن در اسکوادش دارد که برای همین میانگین ارزش هر بازیکن به 512 هزار دلار میرسد و از این نظر با ارزشترین تیم ایران است. بد نیست بدانید فیل فودن بازیکن جوان منچستر سیتی با ارزش 130 میلیون دلار، بهتنهایی 10 برابر بازیکنان استقلال ارزشگذاری شده است.
3. تراکتور| تیم پرطرفدار تبریزی با میانگین سنی 26.7 سال، حضور 4 بازیکن خارجی و ارزش 11.85 میلیون دلار سومین تیم لیگ از این نظر است. میانگین ارزش هر بازیکن این تیم که در اسکوادش (تعداد بازیکنان فعال، غیرمصدوم و قرض داده نشده) 27 بازیکن دارد 439 هزار دلار است.
4. سپاهان| زردپوشان اصفهانی که امسال تیمی رویایی داشتند اما اسیر کارت قرمزهای مکرر و اتفاقات عجیب شدهاند تا صدر را از دست بدهند با 28 بازیکن که میانگین بسیار خوب 25.7 را برایشان ارمغان داشته و حضور 2 بازیکن خارجی و ارزش کامل 11.2 میلیون دلار، درحالی تیم چهارم این فهرست هستند که میانگین ارزش هر بازیکنشان 400 هزار دلار است. سپاهان از آن تیمهایی است که ناچار شد قرارداد برخی بازیکنان را در نیم فصل فسخ کند و گرنه شاید تیم گرانتری محسوب میشد.
5. گلگهر سیرجان| گلگهریها که بعد از حضور قلعهنویی در تیم ملی از دوران اوج خارج شدند با 8.8 میلیون دلار، پنجمین تیم با ارزش لیگ برتر هستند. اسکواد این تیم 28 نفره است با میانگین سنی 26.4، سه بازیکن خارجی و
میانگین ارزش هر بازیکن هم 317 هزار دلار. ناگفته نماند در تمام تیمهای ایرانی، میانگین سنی بازیکنان به این دلیل واقعی نیست که در طول یک فصل بازی کمی به سهمیههای جوانان و امید یک تیم میرسد. بین این 5 تیم، تنها تیمی که بازیکنان جوانش فرصت حضور در ترکیب اصلی را داشتند، سپاهان بوده که آکادمی موفقی با خروجیهای جذاب داشته است. در این بین شاید بهخاطر قیمت دلار و چیزهای دیگر، ارزش تیمهای ایرانی برای شما زیاد بهنظر برسد. اما بد نیست بدانید مجموع این 5 تیم با حدود 135 بازیکن، 50 میلیون دلار قیمت دارند و از طرفی جود بلینگام ستاره جوان تیم ملی انگلستان و رئال مادرید بهتنهایی 180 میلیون دلار ارزش دارد.جالب تر این که با ارزش ترین تیم لیگ عربستان الهلال با 242 میلیون دلار است.
ارزش بازیکنان چه نکاتی دارد؟
10 بازیکن با ارزش لیگ برتر ما از نظر ترانسفرمارکت هم نکات جالبی دارند. در صدر این فهرست حسین کنعانیزادگان بازیکن 30 ساله قرمزها قرار دارد که هرچند یکی از بهترین مدافعان فوتبال ماست اما واقعیت این است که در جام ملتها عملکرد چندان موفقی نداشت و سنش هم بالاست. کنعانی 2 میلیون دلار ارزش گذاری شده است. نفر دوم اما عجیبتر است. مهرداد محمدی وینگر تکنیکی استقلال که مدتهاست چندان بازی نکرده با 1.6 میلیون دلار و 30 سال سن نفر بعدی است. ریکاردو آلوز هافبک بازیساز تراکتوریها با 1.5 میلیون دلار نفر سوم است. بازیکنی با کیفیت که البته تیمهای بزرگی را تجربه نکرده است. نفر چهارم اما رضا اسدی است؛ هافبک مهاجمی 28 ساله که او هم 1.5 میلیون دلار ارزشگذاری شده است. نفر پنجم جلالالدین ماشاریپوف است، هافبک ازبک 30 ساله استقلالیها. نکته جالب در بین 5 نفر اول حضور یک مدافع، 3 هافبک و یک مهاجم است. نفر ششم اما کوین یامگای مصدوم است، بازیکنی 27 ساله با قیمت 1.3 میلیون دلار. مهدی ترابی وینگر تکنیکی پرسپولیس نفر هفتم است با 1.3 میلیون دلار. بیرانوند با 1.2 میلیون دلار، نورافکن 26 ساله با یک میلیون دلار و روبرتو تورس 35 ساله هم با یک میلیون دلار نفرات بعدی هستند. اما اینکه جوانترین بازیکن این فهرست 26 سال دارد خبر خوبی نیست؛ چون در تمام دنیا، بازیکنان جوانتر با ارزشتر هستند؛ بهویژه که این بازیکنان باید در لیگ خودمان حضور بیشتری هم داشته باشند. اما متاسفانه هیچ پدیده شاخصی را نمیبینیم که شاید نوع دعوت بازیکنان به تیم ملی و محافظهکاری مربیان باشگاهی هم در این موضوع بیتاثیر نبوده است. در این فهرست پرسپولیس 3 بازیکن، استقلال 3 بازیکن و سپاهان 2 بازیکن دارند و با این تفاوت فاحش بین ارزش بازیکنان این تیمها و بقیه تیمهای لیگ برتری، عجیب نیست که مدتهاست در جمع مدعیان تیم تازهای را ندیدهایم. بهعلاوه اینکه وقتی مهاجمان و وینگرها در این فهرست حضور کمی دارند پس باید بپذیریم که لیگ ما بر مدار بازیکنان باتجربه، فیزیکی و پستهای تدافعی میچرخد و حالا میفهمیم چرا هیجانش کم است.