با سفر بی سابقه سرلشکر باقری به ترکیه رقم خورد
تعداد بازدید : 98
آغازفصل جدیدی ازدیپلماسی دفاعی ایران درمنطقه
قاسمی :چنین سفری می تواند آغازی برای افزایش مودت2 کشور باشد
هادی محمدی – این روز ها سرلشکر محمد حسین باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان به دعوت ژنرال «حلوصی آکار» رئیس ستادکل ارتش ترکیه به آنکارا رفته است و تاکنون دیدارهای مهمی نیز با مقامات عالی رتبه این کشور از جمله اردوغان رئیس جمهور ، وزیر دفاع و همتای خود داشته است .حضور سرلشکر باقری در ترکیه که کمی بیش از یک سال از ریاستش بر ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی می گذرد به نوعی بی نظیر بوده است و به قول بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه تاکنون شاهد چنین سفری نبوده ایم .به نظر می رسد همان گونه که خود سردار باقری در آستانه ورودش به ترکیه تصریح کرده است، تحولات چند سال اخیر در منطقه غرب آسیا به ویژه بحران های داخلی سوریه و عراق و رشد گروه های تروریستی و تکفیری جدید و خشن در منطقه ، مسائل امنیتی مورد علاقه ایران و ترکیه و امنیت مرزهای دو کشور از جمله موضوعات و محورهایی بوده که در دیدارهای مهم وی در آنکارا بحث و بررسی شده است.
قاسمی : نفس چنین سفری دارای اهمیت است
در همین زمینه، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امورخارجه در گفت و گو با خراسان درباره اهمیت سفر سرلشکر باقری به ترکیه با بیان این که این سطح از سفر تاکنون میان ایران و ترکیه بی سابقه بوده است، خاطر نشان کرد : این دیدار نشانه روند روابط رو به رشد و تکاملی میان تهران و آنکاراست که همچنان ادامه داشته و از سطوح سیاسی ،اقتصادی و ... به تبادل هیئت های عالی رتبه نظامی رسیده است.وی انجام چنین دیداری را که به دعوت رسمی همتای ترک سرلشکر باقری و همراه با ملاقات مقام های عالی رتبه نظامی و سیاسی ترکیه صورت گرفته است در روابط دوکشور و بهبود شرایط آشفته غرب آسیا اثرگذار دانست و افزود : همکاری های متنوع نظامی و دفاعی به ویژه در حوزه آموزشی و تبادل اطلاعات ، بحث درباره تحولات منطقه ، به ویژه بحران در سوریه و مبارزه با تروریسم و افراط گرایی و گفت وگو درباره مسائل مرزی و ایجاد ثبات بیشتر در مرزهای دو کشور از جمله موضوعات مهم قابل بحث میان ایران و ترکیه در این ملاقات ها به شمار می رود. رئیس مرکز دیپلماسی عمومی خاطرنشان کرد: بی شک برای این مذاکرات و رایزنی ها ، دو طرف هیچ گونه محدودیتی نداشته اند و می توانند درباره طیف وسیع دیگری از موضوعات مورد علاقه دو کشور در این دیدارها رایزنی و تبادل نظر کنند.سخنگوی وزارت خارجه همچنین با بیان این که اصولا حتی نفس چنین دیدارهایی از اهمیت بالایی برخوردار است ، تصریح کرد : چنین سفری که در نوع خود میان دو کشور دوست و همسایه می تواند بدیع محسوب شود اثر مناسبی در روند تکاملی روابط دوکشور دارد و می تواند آغازی دیگر برای افزایش همکاری ها در همه ابعاد و تعمیق هرچه بیشتر روابط مودت آمیز تهران و آنکارا باشد.
هیئت عالی رتبه همراه با سرلشکر باقری
از جمله ویژگی های این دیدار مهم علاوه بر ملاقات با عالی ترین مقامات سیاسی، نظامی و امنیتی جمهوری ترکیه ، همراه بودن هیئتی بلند مرتبه در کنار سرلشکر باقری است که شامل ابراهیم رحیم پور معاون وزارت امور خارجه، سردار پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران ، سردار غلامرضا محرابی معاون اطلاعات و امنیت ستاد کل نیروهای مسلح، سرتیپ محمدحسن باقری معاون آموزش و پژوهش ستاد کل نیروهای مسلح، سرتیپ قادر رحیم زاده معاون طرح و برنامه و امور مجلس ارتش ، سرتیپ قریشی معاون آمار و تحقیقات صنعتی ستاد کل نیروهای مسلح و سردار قاسم رضایی فرمانده مرزبانی ایران می شود که خود نشانه ای بر جدی بودن سفر و اهداف و محورهایی است که برای این اقدام در نظر گرفته شده است.
مسئله کردها در منطقه، محور گفت وگوی فیدان و باقری
از سوی دیگر ایسنا در گزارشی تحلیلی درباره این سفر مینویسد : کارشناسان ترک یکی از مهم ترین محورهای این سفر را گفت وگو درباره شمال سوریه و موضوع «پ.ی.د» (حزب اتحاد دموکراتیک سوریه که اکنون در مناطق شمالی این کشور مستقر است) میدانند که این روزها با حمایت آمریکا رقه را به تدریج از داعش پاک سازی میکند. انتظار میرود بعد از آن مناطق آزاد شده را به اشغال خود درآورد و از آن خارج نشود که این تهدیدی برای ترکیه است. دیدار باقری با هاکان فیدان رئیس سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه طی روزهای آینده در این چارچوب قابل ارزیابی است تا از نفوذ ایران در سوریه برای جلوگیری از وقوع این اتفاق استفاده کنند.همچنین با توجه به حضور سردار پاکپور در این هیئت به نظر میرسد بحث همکاری ایران و ترکیه در مبارزه با «پ.ک.ک» و پژاک که در مرزهای دو کشور حضور دارند به صورت اطلاعاتی و نظامی بررسی و مذاکره شود.در این سفر با توجه به حضور سردار رضایی درباره مسائل مرزی و اتفاقات رخ داده اخیر از جمله احداث دیوار در درون خاک ترکیه و نزدیک مرز ایران به منظور جلوگیری از ورود قاچاقچیان و عناصر تروریستی پ ک ک گفت وگو و با حضور رحیم پور،آخرین تحولات سیاسی دو جانبه بررسی خواهد شد.با توجه به روابط ایران با کشورهای عرب منطقه و اتفاقات رخ داده اخیر درباره کشورهای حاشیه خلیج فارس و نیز تحولات میدانی در سوریه باید گفت این سفر ادامه شتابانتر تحولات در منطقه است که به صورت عمیقی با چند سال گذشته تفاوت داشته است و روند تحولات را دگرگون خواهد کرد. نشانههای این تحول با توجه به حمایت نکردن ترکیه از گروه های تروریستی النصره و احرار الشام که طی هفته گذشته عملیاتی شد و دعوت از مقام ارشد نظامی ایران به ترکیه با علم به روابط ایران و عربستان از سوی اردوغان در آینده نزدیک بیشتر عیان خواهد شد.
لزوم همکاری ایران و ترکیه برای مقابله با تهدیدات مشترک امنیتی
دکتر «بیلگهان آلاگز» استاد مطالعات منطقه ای دانشگاه مرمره ترکیه نیز در گفت وگو با مهر با اشاره به وجود تهدیدات امنیتی مشترک برای ایران و ترکیه در منطقه بر اهمیت همکاری های امنیتی دو کشور در قبال تهدیدات مشترک تاکید کرد.وی با بیان این که ایران و ترکیه هرگاه احساس کرده اند تهدیدی مشترک علیه منافع ملی شان وجود دارد با همدیگر همکاری کرده اند، افزود : هم اکنون نیز مسائل بسیار جدی در منطقه ما وجود دارد که بر ایران و ترکیه تاثیر مستقیم میگذارد. این موضوعات ارتباط مستقیمی با نگرانی های امنیتی دو کشور دارد. از این منظر دیدار این مقام نظامی ایران از ترکیه حائز اهمیت است. به اعتقاد من مقامات امنیتی دو کشور به اهمیت تبادل اطلاعات امنیتی و اتخاذ سیاست های مشترک در قبال تهدیدات مشترک واقف هستند. به همین دلیل من به نتایج مثبت فرمانده نیروهای مسلح ایران از ترکیه امیدوارم.استاد دانشگاه ترکیه درباره همکاری های مرزی بین ایران و ترکیه و ارتباط اش با سفر اخیر نیز گفت : هر دو کشور ایران و ترکیه دهه هاست سرگرم مقابله با فعالیت های گروه های تروریستی «پ ک ک» و «پژاک» هستند. تاریخ به ما نشان داده است امنیت مرزها وقتی که به مسئله مبارزه با تروریسم می رسد اهمیت زیادی پیدا می کند. به همین دلیل ترکیه ساخت دیوار را در مرزهایش آغاز کرده است و مقامات ایرانی هم اعلام کرده اند با این مسئله مشکلی ندارند. ساخت این دیوار منافع دو جانبه ای هم خواهد داشت و آثارمثبتی بر تبادلات تجاری دو کشور خواهد گذاشت. در سال های گذشته اعضای گروه های تروریستی پ ک ک و پژاک علاوه بر نیروهای نظامی دو کشور به کامیون ها و سیستم حمل و نقل تجاری دو کشور نیز حمله کرده اند. من فکر نمی کنم این دیوار مشکلی برای ایران ایجاد کند.موضوع همه پرسی در کردستان عراق از جمله مسائل حاشیه ساز این روزها در منطقه غرب آسیاست. دکتر بیلگهان آلاگز در این باره اعتقاد دارد : ترکیه اعلام کرده است ایجاد یک کشور مستقل کرد در شمال عراق خط قرمزش برای امنیت ملی است. برای ترکیه تمامیت ارضی عراق اهمیت بسیار زیادی دارد. هر دو کشور ایران و ترکیه درباره سرنوشت عراق موضع یکسانی دارند و بر همگان عیان است که بدون موافقت ایران و ترکیه جایی برای کشور کردستان مستقل در آینده جغرافیای منطقه وجود ندارد.وی در پایان درباره تاثیر دیدار سرلشکر باقری از ترکیه بر تحولات سوریه، گفت: ایران و ترکیه اختلافات زیادی در قبال تحولات سوریه داشته اند. به هر حال مشخص شد ناامنی در سوریه تهدیدات مستقیم برای ترکیه و ایران ایجاد می کند. به همین علت دو کشور رویکرد دیپلماتیک جدیدی را آغاز کرده اند تا شکاف های امنیتی درباره سوریه را ترمیم کنند. ترکیه در سوریه به طور همزمان سرگرم مبارزه با داعش، «پ ک ک» ، «ی پ گ» و «پ ی د» است و به حمایت از مرزهایش در قبال این گروه های تروریستی مصمم است. برای ترکیه تشکیل یک دولت کرد مستقل در شمال سوریه فرقی با ایجاد یک دولت کرد مستقل در شمال عراق ندارد. لذا ترکیه تمایل دارد ایران نیز چنین موضعی را در سوریه دنبال کند که در این صورت ترکیه در همکاری با ایران در سوریه تردید نخواهد کرد. شکی نیست که دیدار مقام نظامی ایران نتایج مثبتی به دنبال خواهد داشت.
فعال شدن دیپلماسی دفاعی – نظامی رویکرد آینده جمهوری اسلامی
در مجموع به نظر می رسد سفر اخیر در کنار سایر تحولات میدانی و دیپلماتیک منطقه می تواند عناصر مهمی برای فعال تر شدن دیپلماسی دفاعی کشورمان در منطقه باشد چراکه هر اندازه مراودات و مذاکرات مقامات نظامی ایران با کشورهای منطقه به ویژه همسایه افزایش یابد می تواند عمق دیدگاه های مشترک را بیشتر و هر دو طرف را از ظرفیت های یکدیگر در زمینه نظامی و دفاعی بیشتر آگاه کند تا با درکی مشترک از موانع و چالش های امروز به رفع بهتر آن ها بپردازند .نمونه موفق همکاری های نظامی تهران و مسکو در سوریه می تواند به عنوان یک الگوی مناسب پیش روی ایران و ترکیه قرار گیرد که با توجه به ظرفیت های فراوان مشترک سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی میان ایران و ترکیه و همچنین دشمنان و چالش های امنیتی مشترک پیش روی دو کشور حتی پیش بینی می شود که به موفقیت های بیشتری نیز نایل آید هرچند در این میان نباید دسیسه های رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای را فراموش کرد . تقویت همکاری های نظامی و دفاعی میان تهران و آنکارا به رغم وجود برخی اختلافات می تواند در روند روابط چند جانبه دو کشور به تکامل این روابط کمک شایانی کند تا جایی که حتی اختلافات موجود را نیز کم رنگ سازد.