خوانندگان محترم! در صفحه 10 روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: فردی پدرش را به قتل رسانده و پس از آن، هنگام فرار، کشته شده است. مقتول، وارثی جز همین فرزند ندارد که او هم فوت کرده و تنها دو فرزند از وی باقی مانده است. آیا نوهها میتوانند اموال مقتول را به ارث ببرند؟ آیا اقدام پدرشان مانع از دست یابی آن ها به ارث نیست؟
پاسخ: اقدام پسر در قتل پدرش، مانع ارث بردن نوهها از پدر بزرگ نیست. بنابراین، در فرض مورد پرسش، نوهها از پدر بزرگ خود ارث میبرند. «قتل از موانع ارث است، بنابراین کسی که مورِّث خود را عمداً بکشد از ارث او ممنوع میشود، اعم از این که قتل بالمباشره باشد یا بالتسبیب و منفرداً باشد یا به شرکت دیگری» (ماده880 قانون مدنی) «در صورتی که قتل عمدی مورِّث، به حکم قانون یا برای دفاع باشد، مفاد ماده فوق مجری نخواهد بود.» (ماده 881 قانون مدنی) مقصود از موانع تحقق ارث، اموری است که وجود هر یک از آنها، به رغم وجود شرایط وراثت، مانع از تحقق ارث میشود.
پرسش: چهار سال است از شوهرم خبری ندارم. نمیدانیم کجاست و چه اتفاقی برایش رخ داده است. آیا می توان او را در حکم غایب مفقودالاثر دانست و برای تقسیم اموالش، بین فرزندان، اقدام کرد؟
پاسخ: وارثان غایب مفقودالاثر میتوانند قبل از صدور حکم موت فرضی او نیز، از محکمه تقاضا کنند که دارایی او را به تصرف آن ها بدهد، به شرط آنکه اولاً غایب مزبور کسی را برای اداره کردن اموال خود معین نکرده باشد و ثانیاً، دو سال تمام از آخرین خبر غایب گذشته باشد، بدون اینکه حیات یا مَمات (مرگ) او معلوم باشد. (ماده 1025 قانون مدنی) در این صورت، وارثان باید ضامن یا تضمین کافی بدهند تا در صورت بازگشت غایب یا در صورتی که اشخاص ثالث، حقی بر اموال او داشته باشند، از عهده اموال یا حق اشخاص ثالث برآیند.(ماده 1026 قانون مدنی) غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت نسبتاً زیادی گذشته باشد و از او هیچ خبری در دست نباشد. دادگاه به وضعیت چنین شخصی رسیدگی و با رعایت مقررات، حکم «موت فرضی» او را صادر میکند. برای صدور حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر یا قراردادن اموال او در اختیار وارثانش، دادگاه باید «در یکی از جراید محل و یکی از روزنامههای کثیرالانتشار تهران، اعلانی در سه دفعه متوالی، هر کدام به فاصله یک ماه، منتشر کرده و اشخاصی را که ممکن است از غایب خبری داشته باشند دعوت نماید که اگر خبر دارند به اطلاع محکمه برسانند.»