خوانندگان محترم! در صفحه 10 روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: ملکی را خریداری کردم که در رهن یکی از مؤسسات مالی و اعتباری ورشکسته بود. دو فقره چکِ قیمت آن را به فروشنده دادم تا وام را تسویه کند؛ اما او چکها را نقد کرد و متواری شد. حال مؤسسه مذکور قصد مصادره ملک را دارد. تکلیف چیست؟
پاسخ: در صورتی که از طریق مذاکره و میانجیگری یا با ارسال اظهارنامه خطاب به فروشنده، به نتیجه مطلوب نرسیدید، میتوانید در دادگاه حقوقی، علیه ایشان دادخواست «الزام به فک رهن و تنظیم سند رسمی انتقال» تقدیم کنید. دادگاه، پس از رسیدگی به موضوع و احراز صحت ادعای شما، ایشان را ملزم میکند با بانک تسویه حساب و ملک را با سند رسمی به شما منتقل کند. حضور نداشتن خوانده در جلسات رسیدگی، مانع از رسیدگی و صدور رأی نخواهد بود. در این فرض، دادگاه با درخواست شما، جلسات رسیدگی را از طریق نشر آگهی به خوانده ابلاغ خواهد کرد. در صورت حضور نداشتن خوانده(فروشنده)، قاضی با توجه به اسناد و مدارکی که شما ارائه میکنید، به موضوع رسیدگی و علیه او حکم غیابی صادر خواهد کرد. در مرحله اجرای حکم، اگر به فروشنده دسترسی پیدا نکردید، میتوانید با مجوز دادگاه، با مرتهن(موسسه مالی و اعتباری) تسویه حساب و پس از دسترسی به فروشنده، مبالغ پرداخت شده به موسسه را از وی وصول کنید. ماده 771 قانون مدنی در تعریف رهن بیان میکند:«رهن عقدی است که به موجب آن، مدیون مالی را برای وثیقه به دائن می دهد. رهن دهنده را راهن و طرف دیگر را مرتهن میگویند.» ماده 793 اضافه میکند:«راهن نمیتواند در رهن تصرفی کند که منافی حق مرتهن باشد، مگر به اذن مرتهن.» همچنین، ماده 780 مقرر میکند:« برای استیفای طلب خود از قیمت رهن، مرتهن بر هر طلبکار دیگری رجحان خواهد داشت.» بنابراین، حقوق مرتهن در مال مرهونه (در اینجا ملک مورد معامله) بر حقوق دیگران رجحان دارد. ورشکستگی مرتهن(موسسه مالی و اعتباری) بر این موضوع تأثیری نخواهد داشت. درباره اینکه آیا فروش مال مرهونه از سوی راهن (فروشنده) به شما (خریدار)، تصرف منافی حق مرتهن است، اختلاف نظر است. بنابراین، در صورتی که قصد داشته باشید برای تنظیم سند رسمی انتقال، علیه فروشنده اقامه دعوا کنید، باید در قسمت خواسته قید کنید «الزام به تنظیم سند رسمی انتقال با حفظ حقوق مرتهن.»