خوانندگان محترم! در صفحه 12 روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: آیا برگشت زدن چک، مشمول مرور زمان می شود؟
پاسخ: اگر منظور از پرسش شما مدت زمان لازم برای رفع سوء اثر برای صادر کننده چک برگشتی است، این مدت از هفت سال به سه سال کاهش پیدا کرده است. درباره مرور زمان کیفری، در صورتی که دارنده چک تا شش ماه پس از تاریخ مندرج در آن، به بانک مراجعه و گواهی عدم پرداخت دریافت نکرده باشد یا تا شش ماه پس از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت از سوی بانک، علیه صادر کننده چک بلامحل شکایت نکرده باشد، حق شکایت کیفری برای صدور چک بلامحل از بین میرود. درباره مرور زمان دعوای حقوقی، اگر چک از سوی تاجر یا برای امور تجاری صادر شده باشد، باید حداکثر تا پنج سال پس از صدور گواهی عدم پرداخت، علیه صادر کننده اقامه دعوا کرد. پس از گذشت این مدت نمیتوان به استناد چک، به عنوان سند تجاری، علیه دارنده دعوایی طرح کرد. اما صادرکننده و ظهرنویس و ضامن به جهت «دارا شدن بلاجهت» همچنان مسئول پرداخت وجه آن خواهند بود. ماده 318 قانون تجارت بیان میکند: «دعاوی راجعه به برات و فته طلب و چک که از طرف تجار یا برای امور تجارتی صادر شده پس از انقضای پنج سال از تاریخ صدور اعتراض نامه یا آخرین تعقیب قضایی در محاکم مسموع نخواهد بود مگر این که در ظرف این مدت رسما اقرار به دین واقع شده باشد که در این صورت مبدأ مرور زمان از تاریخ اقرار محسوب است. در صورت عدم اعتراض مدت مرور زمان از تاریخ انقضاء مهلت اعتراض شروع میشود.» ماده 319 قانون تجارت مقرر میکند: «اگر وجه برات یا فته طلب یا چک را نتوان به واسطه حصول مرور زمان پنج سال مطالبه کرد، دارنده برات یا فتهطلب یا چک میتواند تا حصول مرور زمان اموال منقوله وجه آن را از کسی که به ضرر او استفاده بلاجهت کرده است، مطالبه نماید.
تبصره - حکم فوق در موردی نیز جاری است که برات یا فتهطلب یا چک یکی از شرایط اساسی مقرر در این قانون را فاقد باشد.» رفع سوء اثر از چکهای برگشتی به چند روش امکانپذیر است: «تامین موجودی»، «ارائه لاشه چک برگشتی»، «ارائه رضایتنامه محضری دارنده چک به بانک»، «واریز مبلغ چک به حساب جاری و مسدود کردن آن به مدت 24 ماه»، «ارائه حکم قضایی مبنی بر رفع سوء اثر از سوابق چک برگشتی» و «انقضای مدت نگهداری سوابق چکهای برگشتی در سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی (سه سال).