نبض همسان سازی تپید
کمیسیون تلفیق با احیای ردیف 90 هزار میلیاردی تسویه دیون دولت به تامین اجتماعی، تداوم اجرای همسان سازی حقوق بازنشستگان در سال 1401 را قطعی کرد، اگر چه هنوز کارگران و بازنشستگان این سازمان بیش از 400 هزار میلیارد مطالبه معوق دارند
مصطفی عبدالهی-با تصمیم کمیسیون تلفیق، دولت در سال آینده موظف به پرداخت 90 هزار میلیارد تومان از بدهیهای خود به سازمان تامین اجتماعی خواهد بود؛ اما آنطور که عضو هیئت مدیره کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران میگوید، این مبلغ فقط کفاف اجرای همسانسازی حقوق بازنشستگان را خواهد کرد و باقی مطالبات مهم تامین اجتماعی از دولت بلاتکلیف میماند.
غفلتی که فعلا جبران شد
زخم بدهیهای دولت به تامین اجتماعی و نحوه تسویه آن، هرسال در روزهای بررسی بودجه سال آینده سر باز میکند. امسال هم آنطور که سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس گفته بود، با وجود تخصیص 89 هزار میلیارد تومان در بودجه سال 1400 که برای پرداخت دیون دولت به تامین اجتماعی پیشبینی شده بود، اما در لایحه پیشنهادی 1401 به دلیل کلی دیدهشدن بودجه، از این موضوع مهم غفلت شده بود. ضمن آنکه از سال گذشته اعتبارات مربوط به همسانسازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی هم به آن اضافه شده بود و حساسیت این موضوع را بیشتر میکرد اما خوشبختانه سخنگوی کمیسیون تلفیق هفته گذشته این خبر را اعلام کرد که : «براساس مصوبه کمیسیون تلفیق مقرر شد، دولت از طریق واگذاری سهام شرکتهای بورسی و غیربورسی به میزان ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی خود را به سازمان تامین اجتماعی تسویه کند».
فقط کفاف همسان سازی
اما اینکه این 90 هزار میلیارد تومان پیشنهادی کمیسیون تلفیق، چقدر با مطالبات و نیازهای تامین اجتماعی تناسب دارد، سوال مهمی است که پاسخ آن را از «اکبر شوکت» عضو هیئت امنای سابق تامین اجتماعی و عضو فعلی هیئت مدیره کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران جویا شدهایم و او گفته است: «تامین اجتماعی فقط برای ادامه اجرای همسانسازی حقوق بازنشستگان در سال 1401 به حدود 80 هزار میلیارد تومان نیاز دارد و 90 درصد این 90 هزار میلیارد تومان پیشنهادی صرف همین یک طرح خواهد شد».
بیش از 400 هزار میلیارد بدهی دولت
«اکبر شوکت» ادامه میدهد: «هماکنون دولت بیش از 400 هزار میلیارد تومان بدهی به سازمان تامین اجتماعی دارد و هر سال هم 70 هزار میلیارد تومان بدهی جاری به آن اضافه میشود، بنابراین مبالغی که در بودجه پیشبینی میشود تقریبا فقط به میزان بدهیهای جاری است و چیزی از بدهیهای قبل کم نمیشود». او میافزاید: قرار بود در طول زمان اجرای برنامه پنجم توسعه، کل بدهیهای دولت به تامین اجتماعی تسویه شود اما حالا برنامه ششم توسعه هم در حال پایان است و هنوز این اتفاق نیفتاده است.
چرا بدهی به تامین اجتماعی؟
شاید این سوال برای شما وجود داشته باشد که چرا باید دولت به تامین اجتماعی بدهکار باشد؟ پاسخ این سوال در قوانین موجود است و مشخص شده که دولت موظف است 3 درصد حق بیمه قانون تامین اجتماعی، و بخشی از حق بیمه باربران، قالیبافان، رانندگان، خادمان مساجد، کارگران کارگاه های زیر پنج نفر و ... را بپردازد. اینها مطالبات قانونی تامین اجتماعی است که باید توسط دولت پرداخت شود اما به طور مشخص حتی یک ریال در لایحه بودجه برای آن پیشبینی نشده است.
89 هزار میلیاردی که تقریبا نقد شد
البته شوکت در میان این همه خبر تلخ، یک خبر امیدوارکننده هم دارد و میگوید: در بودجه امسال 89 هزار میلیارد تومان به عنوان پرداخت دیون دولت به تامین اجتماعی مصوب شده بود که خوشبختانه بخش عمده آن در قالب واگذاری دارایی و سهام محقق شده است. به گفته او هرچند برخی از شرکتهای واگذارشده به تامین اجتماعی، ورشکسته بوده و وبال گردن سازمان شده، اما به هر حال گرفتن این حق از دولت بهتر از نگرفتن آن بوده است.
تلاش برای اضافه شدن 30 هزار میلیارد
حالا آنطور که رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس اعلام کرده، پیگیریهای لازم انجام خواهد شد تا تسویه دیون تامین اجتماعی در لایحه بودجه به 120 هزار میلیارد تومان برسد. «ولی اسماعیلی» دراینباره گفته: پیشنهاد مصوب کمیسیون اجتماعی برای ادامه همسانسازی حقوق بازنشستگان از محل دیون دولت به سازمان تامین اجتماعی ۱۲۰ هزار میلیارد تومان بود که ۹۰ هزار میلیارد تومان آن با حضور بنده در کمیسیون تلفیق رای آورد؛ سعی خواهیم کرد در صحن مجدد ۱۲۰ هزارمیلیارد تومان را پیشنهاد بدهیم...». در صورت محقق شدن این وعده و افزایش 30 هزار میلیارد تومانی پرداخت دیون در بودجه 1401، میتوان امید داشت که مشکلات سازمان تامین اجتماعی و چند میلیون کارگر و بازنشسته تحت پوشش آن، بیشتر از این نشود.
خارج شدن 400 هزار قالیباف از پوشش تامین اجتماعی
بیتفاوتی دولتها به پرداخت مطالبات قانونی تامین اجتماعی طی سالهای گذشته، به جز سنگینتر شدن بدهیهایشان به این سازمان و افزایش مشکلات کارگران و بازنشستگان تحت پوشش آن، تبعات دیگری هم داشته است که شوکت به دو مورد آن اشاره میکند:
* آمار قالیبافان تحت پوشش بیمه به شدت در حال ریزش است و بیمههای بسیاری از آنها قطع شده است. در گذشته 600 هزار قالیباف بیمهشده داشتیم و حالا تعدادشان به زیر 200 هزار نفر رسیده است.
* بیمه تامین اجتماعی بسیاری از رانندگان هم قطع شده و خبر تلخ اینکه در طول 4 سال گذشته، بیمهشده جدیدی هم دراین گروه شغلی نداشتهایم.