مقصد جدید فرار سرمایه دامداران و مرغداران؟
مرجانی- در حالی که تورم و گرانی رکوردهای قبلی را جابه جا کرده است، برخی گزارشها از کوچ تولیدکنندگان ایرانی به عراق حکایت دارند! در یکی دو روز گذشته گزارشی از روزنامه شرق درباره مهاجرت دامداران و مرغداران ایرانی به عراق در فضای مجازی خبرساز شده است. مطلبی که در آن آمده است: عراق، واردات مرغ و تخممرغ از ایران را ممنوع کرده و حتی کشورمان ممکن است در آینده واردکننده مرغ و گوشت از عراق شود! آن طور که در این گزارش آمده، بسیاری از دامداران، مرغداران و پرورشدهندگان ماهی ایران سرمایه خود را برداشته و به عراق مهاجرت کردهاند. عراق در سال ۲۰۱۹ حدود 5/1 میلیارد عدد تخممرغ تولید میکرد اما این عدد طی دو سال حدود چهار ونیم تا پنج برابر شده و کشور همسایه مان تقریبا دیگر به مرغ و تخممرغ ایران نیاز ندارد و فقط گاهی به صورت مقطعی و کوتاهمدت مجوز واردات از ایران را صادر میکند.
تغییر مسیر کوچ سرمایه ایرانی از امارات، قطر و ترکیه به عراق؟!
در همین حال سایت تجارت نیوز نوشته که ماجرای کوچ مرغداران و دامداران ایرانی به عراق، تنها یکی از چندین رخدادی بود که به نظر میرسد زنگ خطر امنیت غذایی در کشور را به صدا درآورده باشد. در روزهای اخیر تصاویر رهاسازی جوجههای یک روزه در بیابان هم در شبکههای اجتماعی دست به دست شد؛ جوجهها را رها کرده بودند تا از گرسنگی و تشنگی در بیابان بمیرند، چرا که نمیتوانستند خوراک آنها را تامین کنند و با این شرایط بخش زیادی از تولیدکنندگان تمایل دارند به عراق بروند تا دردسر کمتری داشته باشند! البته این ماجرا مسبوق به سابقه است. سال گذشته یکی از اعضای اتاق بازرگانی تبریز از مهاجرت حدود ۱۱ هزار بازرگان تبریزی به ترکیه خبر داده بود. همین چند هفته پیش هم خبر رسید که بخشی از قطعه سازان در حال مهاجرت به امارات متحده عربی هستند، چرا که این کشور برنامه ریزی منسجمی برای تولید خودرو دارد و شرکای فرانسویِ اماراتیها به آنها توصیه کردهاند که توان تولید ایران در بخش قطعه سازی خودرو را جذب کنند و حالا نوبت به عراق رسیده است.
بازار عراق، جذابتر از ایران شده؟
شاید در ادامه این گزارش تلخ از خودتان بپرسید که چرا برای برخی تولیدکنندگان ایرانی، بازار ایران جذابیت خود را از دست داده، اما بازار عراق جذاب به نظر میرسد؟ هرچند برخی نیز معتقدند این کوچ آن قدرها هم گسترده نبوده و شاید یک ترفند رسانهای برای تحت تاثیر قرار دادن برخی تصمیمات باشد. دادههای «بانک جهانی» نشان میدهد که در زمینه شاخص «سهولت ایجاد کسب و کار» وضعیت ایران نسبت به عراق بهتر است و البته هر دو کشور در قعر جدول قرار دارند. اما نکته مهم این که جایگاه عراق در زمینه شاخص «شروع کسب و کار» در سال ۲۰۲۰ از ایران بالاتر بوده است. بر این اساس، جایگاه عراق از این نظر ۱۵۴ (از میان ۱۹۰ کشور مورد بررسی) بوده، در حالی که ایران جایگاه ۱۷۸ را به دست آورده است. از باب مقایسه، قطر در همین فهرست جایگاه ۳۲ را به دست آورده است. نکته جالب توجه دیگر این که بر اساس محاسبات سفارت ایران در بغداد، حداقل مبلغ مورد نیاز برای ایجاد یک کسب و کار در عراق، حدود ۸۰ هزار دلار است و برایند کلی آمارها و ارقام شرایط شروع کار در عراق نشان میدهد خیلی از سرمایه گذاران ایرانی حاضرند برای پیشرفت در کارشان به این کشور بروند البته انتقادهای برخی تولید کنندگان داخلی از قیمت گذاریهای دستوری از دیگر دلایل این کوچ است.