زندگی در آمنیون به روایت تنهایی
گزارش تفصیلی نشست نقد و رونمایی از کتاب«زندگی در آمنیون»،اثر قاسم رفعت حسینی
![](http://neo.khorasannews.com/content/upload/a93d2517-8f17-4dc8-b0c5-f387abd5bb4a.jpg)
محمد بهبودی نیا- نشست تخصصی نقد و بررسی کتاب شعر سپید «زندگی در آمنیون» اثر قاسم رفعت حسینی، عصر روز سه شنبه با حضور جمعی از شاعران و منتقدان ادبی در کافه کتاب آفتاب مشهد برگزار شد.
به گزارش خراسان، در ابتدای این نشست ابوطالب مظفری شاعر و منتقد ادبی گفت: شعر، عنصری است که در تعامل خودش با مخاطب ساخته و شناخته می شود. شعر و ادبیات فرزند لحظه و زمان خود است پس اگر این شعرها در زمانی دیرتر از زمان خود به دست مخاطب رسانده شود، اشکالاتی در ادبیات به وجود می آید. من وسواس قاسم رفعت حسینی را در انتشار شعرهایش در قالب کتاب نمی پذیرم چون این شاعر با توجه به سابقه اش در شعر باید تا امروز چند جلد کتاب دیگر علاوه بر این کتاب منتشر می کرد.
وی افزود: رفعت حسینی در این مجموعه به مباحث بیرونی اشاره ای نکرده است مثلا درباره امور سیاسی و اجتماعی امروز صحبتی نکرده بلکه به صورت کامل به امور درونی پرداخته است. در این مجموعه، ما با دغدغه های انسان به ماهو انسان رو به رو هستیم مثل تنهایی و مرگ. حجم زیادی از شعرها یک نوع ترس را روایت می کند. در تنهایی ها نیز دلهره از تنهایی را می بینیم و ترس دیگر موجود در این کتاب، ترس از نادانی است.
مظفری خاطر نشان کرد: شاعر در این کتاب متناسب با تیپ شخصیتی خود به سراغ موضوع شعر می رود و در روزگار ما کمتر شاعری با این نوع تفکر پیدا می شود.
![](http://neo.khorasannews.com/content/upload/d51bfe75-bb64-4a41-b964-518b1f2cb955.jpg)
او ترس هایش را دوست دارد
دکتر کیمیا تاج نیا از دیگر منتقدان حاضر در این نشست گفت: شعرخراسان از ابتلائاتی در رنج است که یکی از آن ها گرفتار آمدن در مافیای برخط نویسی است و ابتلای دیگر واپس راندن صداهای دیگر در شعر است که این نیازمند بازنگری است.
وی افزود: در این کتاب با انسانی رو به هستیم که ترسش را دوست دارد و از دوست هایش می ترسد. زندگی در آمنیون آنات درخشانی دارد. در شعرهای این کتاب منِ عینی شاعر با ظرفیت های عینی در شعر وجود دارد و این شاخصه ارجمندی است. این شعر ها برآمده از عاطفه و حکمت است و پردازشی از جنس خرد استدلالی و فرمایشی دارد ونه خرد غیر استدلالی. این متاثر از حرفه و دانش شاعر است. شاعر در شعرها پرت افتادن از منطق اجرا را می خواهد که ایده اش را در این مسیر به خوبی عملی می کند، حالا این ایده می تواند موثر افتاده باشد یا نه.
این منتقد ادبی تصریح کرد: ظرفیتی برای نمود با تمثال اساطیری در این کتاب به چشم می خورد. در این کتاب همچنین با جریان سیال ذهن رو به رو هستیم و جریان سیال ذهن است که انتزاع می آورد. انتزاع پتانسیل قوتمندی برای ایجاد فضا، فضا، فضا و همچنین گریز از تجربه های عینی در نمود غیر هولوگرامیک زبان دارد.
شعرهای اتوبیوگرافیک
محمد باقر کلاهی اهری از شاعران پیش کسوت و سرشناس کشور نیز در این نشست ادبی گفت: حدود دو دهه پیش باب معاشرت بین بنده و قاسم رفعت حسینی گشوده شده بود و به دلیل شغل معلمی این ارتباط نزدیک تر شد. در طول این سال ها شاهد تلاش این شاعر بوده ام. این کتاب، ثمره بخش کوچکی از این تلاش هاست. من این شعر ها را نوعی شعر اتوبیوگرافیک (خودزندگی نامه نوشت) می دانم که به نوعی انعکاس دهنده نگرانی، قطعیت نداشتن و اضطراب از رفتارهای شاعر این کتاب است.
این شاعر پیش کسوت افزود: شاعر این مجموعه شعر، همیشه دغدغه موضوعی را با خود همراه دارد و این موضوع در شعرهایش نمود واضحی پیدا می کند. این شعرها متن هایی به نتیجه رسیده اند که به ما می فهمانند یک انسان با خصلت های نیکوی انسانی پشت این شعرها ایستاده است.
وی افزود: رفعت حسینی جزو شاعرانی است که شعرهای خود را در مجموعه موضوعاتی مجزا گروهبندی کرده است موضوعاتی مثل مجموعه گل ها، جنگ و .... . او با دقیق شدن در هر یک از این موضوعات به ریزبینی و کشف هایی می پردازد و همین دقت نظر اوست که به خلق زیبایی هایی می انجامد که از نظر بسیاری از انسان ها دور مانده است. با توجه به آشنایی که با شاعر این کتاب و نوع جهان بینی او دارم باید بگویم که این کتاب، کتاب مغتنمی است.
فضاسازی های بکر
همچنین شهره شجیعی با اشاره به تصاویر ذهنی موجود در این مجموعه که شامل تعداد زیادی از شعرها می شود، گفت: شاعر این کتاب با فضاسازی های بکر خود ما را در اتمسفر شعرها دچار تعلیق و قطعیت نداشتن در معنا می کند. در جریان ساده نویسی، لایه اولیه شعرها در انتقال مفهوم شفاف است ولی لایه های بعدی با تعدیل گرایی به دنبال خوانش های متعدد دیگر است.
وی افزود: گاهی شاعر تشبیهات درخشانی دارد که در برخی شعرها این سازه ها در خدمت فرم کلی اثر قرار می گیرند و ساختار منسجمی به کار می بخشند و در برخی دیگر در حد یک ترکیب و تصویر خوب باقی می ماند. عاطفه، تخیل و اندیشه و تصویر در برخی از شعرها اثر را به هیئت شعری تاثیر گذار می رساند.
جبرگرایی در آمنیون
علیرضا جهانشاهی از دیگر شاعران خراسانی، سخنران دیگر این نشست بود که پس از اشاره به سابقه درخشان شعری شاعر این کتاب، به سراغ تحلیل و بررسی شعرهای موجود در مجموعه زندگی در آمنیون رفت و گفت: زمانی که این مجموعه شعر را می خوانیم شاید تعابیری مانند نیهیلیسم یا ابزوردیسم به ذهن ما خطور کند. این تعابیر درباره مجموعه هایی به کار می رود که فضای تاریکی دارند. اما باید به این نکته مهم اشاره کنیم که این تعابیر، تعابیر لایه اول معنایی شعر است و ما برای درک بهتر این شعرها باید به عمق بیشتری برویم و لایه های دیگر این شعرها را بکاویم.
وی افزود: ما در این شعر ها با نوعی جبرگرایی رو به روییم و استخدام نشانه ها بر اساس همین دیدگاه انجام می شود.
جهانشاهی در ادامه به برخی ارجاعات برون متنی شعرها اشاره کرد و گفت: منطق شاعر، منطق علت و معلولی است و این نوع تفکر نیز در شعرها به شکل مناسبی پیاده سازی شده است اما پیشنهاد من این است که نباید به زندگی به این شکل نگاه کنیم چون با نگاه جبرگرایی نمی توانیم چند صدایی را در ساختار، ریتم، مفهوم و زبان شعر مشاهده کنیم.
رگه های گزنده در شعر
رضا عابدین زاده نیز در پایان این نشست، ضمن تبریک انتشار این مجموعه شعر به جامعه ادبی گفت: صراحت در شعر و کلام این شاعر یکی از ویژگی های اصلی اوست. رفعت حسینی در کتابش رگه هایی از صراحت را به نمایش می گذارد که دوست داشتنی است.
این شاعر و مترجم افزود: با شناختی که از شعر این شاعر دارم با اطمینان می گویم تعداد زیادی از شعرهای این مجموعه ماندگار خواهد شد.بعضی از شعرهای این مجموعه مانند گزنه، رگه های گزنده ای دارد. در نهایت باید بگویم همه چیز شعرهای این مجموعه با ساختار کلی شعر کاملا هماهنگ است و افکار بکری را در این شعرها می توان دید.