110 سال از شهادت مجتهد مشروطهخواه گذشت
تعداد بازدید : 138
ترور آیتا... بهبهانی به دست قاتلان شیخ فضلا... نوری
110 سال پیش در چنین روزی، 24 تیرماه سال 1289، ساعتی پس از غروب، چهار مرد نقابپوش درِ خانه آیتا... سیدعبدا... بهبهانی، مجتهد مشهور تهران و از علمای بزرگ حامی مشروطه را کوبیدند. خادم خانه، در را گشود. مهاجمان او را به یک طرف پرت کردند و به سرعت خود را به داخل حیاط رساندند و سیدعبدا... بهبهانی را به گلوله بستند و گریختند. آیتا... در همان لحظات ابتدایی پس از ترور، درگذشت. این رویداد، شوک عظیمی برای همه ایران بود. حدود یکسال قبل، مشروطهخواهان توانسته بودند تهران را فتح کنند و به عمر استبداد صغیر خاتمه دهند و حالا بعد از این مدت کوتاه، جناح تندرو که تاب تحمل گرایشهای مذهبی و میانهرویهای امثال سیدعبدا... بهبهانی را نداشت، کمر به قتل و حذف آنها بستهبود. کسروی در کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، این جنایت را کار باند حیدرخان عمواوغلی و با آمریت سیدحسن تقیزاده میداند. یکسال بعد از واقعه ترور مجتهد پایتخت، آخوند خراسانی، مرجع بزرگ شیعه و حامی مشروطه نیز، هنگام ورود به ایران، در کرمانشاه به طرز مشکوکی درگذشت؛ بسیاری از مورخان معتقدند که این اقدام نیز، بیارتباط با مشی تروریستی مشروطهخواهان تندرو نیست. درپیشگرفتن سیاست ترور علمای مشروطهخواه، آن هم درست یکسال بعد از شهادت شیخ فضلا... نوری و با نقش فعال یک جریان واحد، نشان میدهد که مشروطهخواهان تندرو، به علمای حامی مشروطه، به عنوان یک ابزار برای گذار از دوران پرتنش صدر مشروطیت مینگریستند و در واقع، بعد از فتح تهران و تشکیل مجلس شورای ملی و آغاز نقش پررنگ علما در خانه ملت، تاریخ مصرف آن را پایان یافته میپنداشتند. نفوذ زیاد روحانیان در میان مردم ایران که دین در زندگی آنها نقش اصلی و اساسی را ایفا میکرد، مشروطهخواهان تندرویی مانند سیدحسن تقیزاده را وامیداشت با احتیاط عمل کنند تا تقابل آشکار آنها با علما، واکنش عمومی مردم را به این جریان، در پی نداشته باشد.