معمای کاهش نرخ بیکاری
گزارش مرکز آمار از کاهش نرخ بیکاری در سال ۱۴۰۰ به پایینترین سطح دهههای اخیر حکایت دارد اما برخی معتقدند بیکاری کم نشده بلکه بیکاران، ناامید شدهاند!
مرجانی- مرکز آمار ایران گزارش اشتغال و بیکاری در زمستان ۱۴۰۰ را منتشر کرد، بر این اساس نرخ بیکاری در فصل آخر پارسال نسبت به مدت مشابه در سال۹۹ حدود 0.3درصد کاهش یافته و به 9.4درصد رسیده است. این گزارش نشان میدهد در زمستان 1400، به میزان 40.4 درصد جمعیت 15 ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بودهاند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفتهاند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (زمستان ١٣٩٩) 0.5 درصد کاهش یافته است.
جمعیت شاغلان 15 ساله و بیشتر در این فصل ٢٣ میلیون و 174 هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٣٩ هزار نفر افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخشهای عمده اقتصادی نشان میدهد که در زمستان 1400، بخش خدمات با 51.9 درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در رتبههای بعدی بخشهای صنعت با ٣3.6 درصد و کشاورزی با 14.5 درصد قرار دارند.
نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله حاکی از آن است که 23.1 درصد از فعالان این گروه سنی در زمستان 1400 بیکار بودهاند.
بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان میدهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (زمستان ١٣٩٩) 0.5 درصد کاهش یافته است.
بیکاری واقعا کم شده است؟
در مقابل آمارهای امیدوارکننده مرکز آمار اما برخی کارشناسان معتقدند ازآن جا که نرخ بیکاری یکی از شاخصهای سنجش وضعیت اقتصادی است، این روند به دلیل بهبود وضعیت اشتغال است. بررسی دقیقتر آمارها نشان میدهد در طول سال ۱۴۰۰ تنها حدود ۳۹هزار نفر به تعداد شاغلان افزوده شده است و کاهش بیکاران بیشتر از آن که ناشی از اشتغال بیشتر باشد، نتیجه کاهش میزان مشارکت اقتصادی است.
آمارها حاکی از آن است که در حالی که جمعیت در سن کار کشور نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، جمعیت فعال با کاهش روبهرو بوده و در نتیجه نرخ مشارکت اقتصادی با کاهشی نیم درصدی از 40.9درصد در زمستان 99 به 40.4درصد در زمستان 1400 رسیده است. جزئیات ذکر شده در گزارش مرکز آمار نشان میدهد سهم دانش آموختگان آموزش عالی از جمعیت بیکار کشور 0.7درصد کاهش یافته و به 38.1درصد رسیده است. با تفکیک نیروی کار بر اساس جنسیت میتوان دریافت مشارکت اقتصادی زنان و مردان هر یک به میزان 0.5درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است. تصویر کلی این گزارش از رشد ضعیف اشتغال حکایت دارد؛ به طوری که از زمستان 99 تا زمستان 1400 تنها حدود 39هزار نفر به تعداد شاغلان افزوده شده است.
خدمات، صنعت یا کشاورزی؛ کدام بخش بیشترین سهم اشتغال را دارد؟
بررسی اشتغال در بخشهای عمده فعالیت اقتصادی نشان میدهد که بخش خدمات با 51.9درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در رتبههای بعدی، بخشهای صنعت با 33.6 و کشاورزی با 14.5درصد قرار دارند. سهم شاغلان بخش کشاورزی در زمستان 1400 نسبت به فصل مشابه سال قبل 1.3درصد و سهم شاغلان بخش صنعت 0.2درصد کاهش و سهم شاغلان بخش خدمات 1.5درصد افزایش یافته است.
کاهش مشارکت نیروی کار در زمستان 1400
بررسی نرخ بیکاری جمعیت 15 ساله و بیشتر نشان میدهد که در زمستان گذشته 9.4درصد از جمعیت فعال، بیکار بودهاند. بر اساس این نتایج، نرخ بیکاری در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری کل کشور نشان میدهد که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل 0.3درصد کاهش داشته است. از سوی دیگر بررسی نرخ بیکاری جوانان 15-24 ساله حاکی از آن است که 23.1درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بودهاند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری جوانان 15-24 ساله کل کشور نشان میدهد که این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال گذشته 0.5درصد کاهش یافته است. با نگاهی به نرخ بیکاری گروه سنی 18-35 ساله میتوان دریافت که 6/ 16درصد از جمعیت فعال 18-35 ساله بیکار بودهاند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری گروه سنی 18-35 ساله نشان میدهد که این شاخص نیز نسبت به فصل مشابه در سال گذشته 0.2درصد کاهش پیدا کرده است.