تأخیر در تکمیل پروژه ریلی خراسان شمالی
پروانه شیری- راه آهن جوین- اسفراین- بجنورد- شیروان، پروژه مهمی است که خراسان شمالی را به شبکه ریلی کشور متصل و آرزوی چندین و چندساله مردم این استان را برآورده می کند. در حالی که وعده های زیادی برای اجرای آن از سال های گذشته داده می شد اما به غیر از بخش اندکی از آن اجرایی نشد، تا این که سال گذشته طی پیگیری هایی، مقرر شد سالانه 500 میلیارد تومان به مدت سه سال برای تکمیل این پروژه اعتبار تخصیص یابد و این وعده به اندازه ای با قوت مطرح می شد که به گفته متولیان پیگیری پروژه، قرار بود سه سال آینده صدای بوق قطار در خراسان شمالی شنیده شود. این در حالی است که نماینده شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در خراسان شمالی، تخصیص های اندک اعتبارات و طولانی شدن مدت زمان اجرای قرارداد را عامل افزایش هزینه های اجرا مطرح می کند و می گوید: براساس برآوردهای انجام شده برای تکمیل این پروژه دو هزار و 740 میلیارد تومان اعتبار نیاز است و حتی اگر 1500 میلیارد تومان وعده شده هم به موقع تخصیص یابد، باز هم با کمبود اعتبار مواجه خواهیم بود، به همین دلیل طی برنامه ریزی و تصمیم گیری های انجام شده قرار است از صندوق توسعه ملی، وام به صورت ریالی دریافت کنیم تا هر سال با کمبود اعتبارات مواجه نشویم.
«هنرور» می افزاید: قطعه راه آهن جوین- اسفراین- بجنورد در قالب دو قسمت پیگیری می شود؛ یک قسمت جوین به اسفراین و یک قسمت اسفراین به بجنورد است که سال 90 اجرای 27 کیلومتر از 58 کیلومتر طول قسمت اول، در دستور کار قرار گرفت و پیمانکار کار را شروع کرد و هم اکنون 92 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
به گفته وی اکنون از 27 کیلومتری که طول مسیر است، 22 کیلومتر آن به پایان رسیده و یک قسمت 5 کیلومتری باقی مانده است اما در قطعه 2 که از قاسم خان تا جوین 31 کیلومتر است از سال 95 عملیات اجرایی آن شروع شده است و 32 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی اضافه کرد: دو پل 122 و 50 متری و یک تونل 600 متری در این محور داریم که هم اکنون 325 متر حفاری بالای تونل انجام شده است.
«هنرور» با اشاره به پیشرفت 37 درصدی عملیات خاکریزی و 83 درصدی خاک برداری می گوید: در مجموع، طول دو قطعه جوین تا اسفراین 58 کیلومتر است که 62 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و اعتباری که از سال 90 تاکنون هزینه شده 53 میلیارد تومان است و هنوز هم 160 میلیارد تومان دیگر برای تکمیل این قسمت ها نیاز است.
وی کاهش اعتبارات را در روند اجرای کار بسیار تأثیر گذار می داند و خاطرنشان می کند: متأسفانه اعتباری که امسال برای این طرح از محل سازمان برنامه و بودجه تصویب و ابلاغ شده، 20 میلیارد تومان با تخصیص 12 درصدی است که معادل دو میلیارد و 600 میلیون تومان می شود.
وی تصریح می کند: با تخصیص دو میلیارد تومانی اعتبارات، تامین160 میلیارد تومان اعتبار سال ها طول می کشد تا بتوانیم این پروژه را به نتیجه برسانیم.
به گفته هنرور قرار بود قطعه اول در سال 97 از محل سفر ریاست جمهوری به پایان برسد اما چون به اندازه کافی در سال های 94 و 95 اعتبار داده نشد تکمیل آن نیز به تأخیر افتاد.
وی ادامه داد: طول مسیر اسفراین به بجنورد هم حدود 103 کیلومتر است که کارهای مطالعاتی آن در حال تکمیل است، مطالعات فاز یک انجام شده و مطالعات فاز 2 نیز در حال انجام است.
«هنرور» اضافه می کند: با برآوردهای هزینه ای انجام شده، مبلغ اجرای این پروژه نیز قرار است از طریق سرمایه گذاری داخلی (B.O.T) انجام شود که پنج شرکت اعلام آمادگی کرده اند تا به صورت مشارکتی سرمایه گذاری کنند.
به گفته وی، عملیات اجرایی این پروژه با توجه به قیمت های سال 97 حدود هزار و 740 میلیارد تومان و برای تعدیل این پروژه هم حدود 600 میلیارد تومان برآورد هزینه شده است.
وی اظهار کرد: یکی از مشکلاتی که سال های گذشته هم درگیر آن بودیم، بحث پرداخت و بازپرداخت وام به صورت ارز از صندوق توسعه ملی بود که برای پیمانکار توجیه اقتصادی نداشت.
هنرور افزود: با پیگیری ها و مکاتباتی که ریاست جمهوری با اعضای شورای صندوق توسعه ملی داشت، مقرر شد این وام به صورت ریالی پرداخت و بازپرداخت شود که این امر نیز مستلزم تصویب و تشکیل جلسه هیئت امنای صندوق توسعه ملی است که هنوز میسر نشده است.
هنرور ادامه می دهد: برآوردی که از هزینه ها انجام می شود باید مشخص باشد و طبق برآوردهای انجام شده حدود هزار و 740 میلیارد تومان نیاز است؛ یعنی سالانه 800 میلیارد تومان برای این پروژه اعتبار نیاز است و اگر 500 میلیارد تومان مصوب هم به طور کامل تخصیص یابد باز هم با توجه به افزایش هزینه های اجرایی کافی نیست.
وی یادآور می شود: سال 95 اعلام شد با هزار و 300 میلیارد تومان این پروژه تکمیل می شود اما امسال هزینه خالص آن به هزار و 740 میلیارد تومان رسیده است و هرچه هزینه اجرا و انعقاد قرارداد طولانی شود، رقم ها تغییر می کند.
به گفته هنرور استان می تواند از طریق سازمان برنامه پیگیری کند تا جلسه هیئت امنا زودتر برگزار شود که گام اساسی و رو به جلویی است تا قرارداد پرداخت اعتبار ریالی منعقد و پس از طی مراحل پرداخت شود.
وی اضافه می کند: اجرای پروژه اسفراین- بجنورد فعالیت شدید عمرانی را می طلبد یعنی اگر قرار باشد چهار ساله تمام شود، کلی امکانات، نیرو، ادوات، ماشین آلات و توان مالی نیاز است.
نماینده مردم اسفراین از مهم ترین ردیف اعتباری سال 97 که همان تخصیص سالانه 500 میلیارد تومان اعتبار برای پروژه راه آهن جوین- اسفراین- بجنورد- شیروان است، خبر داده است.
دکتر «قوامی» گفته است: برای این راه آهن، امسال از ردیف ملی 20 میلیارد تومان و از محل صندوق توسعه ملی نیز 500 میلیارد تومان اعتبار گذاشته اند که این ردیف اعتباری بیش از بودجه های تملک دارایی های استان است.
به گفته وی از سال 97 تا 99 ، هرسال 500 میلیارد تومان برای اجرای این پروژه تخصیص می یابد که در مجموع این راه آهن برای خراسان شمالی هزار و 500 میلیارد تومان به ارمغان خواهد آورد و باعث می شود سهم خراسان شمالی در استفاده از صندوق توسعه ملی، این عقب ماندگی تاریخی را در سال های گذشته جبران کند.
قوامی اظهار کرده است: با تکمیل این پروژه، مرکز و شهرهای مهم استان به شبکه اصلی ریلی کشور متصل و زمینه آن فراهم می شود تا راه آهن مشهد- بجنورد- گرگان هم به این راه آهن متصل شود که فرصت فوق العاده ای برای استان ایجاد می شود. امیدواریم این راه آهن مزیت های زیادی را برای خراسان شمالی داشته باشد و هزینه دسترسی به خراسان شمالی و دیگر استان ها و نقاط کشور و دنیا را به یک سوم کاهش دهد.
استاندار خراسان شمالی هم پیگیری جدی ساخت و تکمیل راه آهن جوین- اسفراین- بجنورد- شیروان را در کنار دیگر پروژه های اولویت دار استان، از معاون جدید هماهنگی امور عمرانی خود خواستار شده است.
«محمدرضا صالحی» می گوید: سال های گذشته این پروژه اعتبار نداشت و مجبور بودیم دست خالی آن را پیش ببریم ولی خوشبختانه امسال نمایندگان مجلس در شورای اسلامی برای این پروژه اعتبار گذاشته اند که باید عملیات ساخت و تکمیل آن با جدیت و بیشتر از قبل پیگیری شود.
نکات مهم پرونده
* با برآوردهای هزینه ای انجام شده، مبلغ اجرای این پروژه نیز قرار است از طریق سرمایه گذاری داخلی (BOT) انجام شود که پنج شرکت اعلام آمادگی کرده اند تا به صورت مشارکتی سرمایه گذاری کنند
* یکی از مشکلاتی که سال های گذشته هم درگیر آن بودیم، بحث پرداخت و بازپرداخت وام به صورت ارز از صندوق توسعه ملی بود که برای پیمانکار توجیه اقتصادی نداشت
* با پیگیری ها و مکاتباتی که ریاست جمهوری با اعضای شورای صندوق توسعه ملی داشت، مقرر شد این وام به صورت ریالی پرداخت و بازپرداخت شود که این امر نیز مستلزم تصویب و تشکیل هیئت امنای صندوق توسعه ملی است که هنوز میسر نشده است
* اگر وام به صورت ریالی از صندوق توسعه ملی دریافت نکنیم اجرای پروژه بسیار زمان بر خواهد بود.
* برای این راه آهن، امسال از ردیف ملی 20 میلیارد تومان و از محل صندوق توسعه ملی نیز 500 میلیارد تومان اعتبار گذاشته اند که این ردیف اعتباری بیش از بودجه های تملک دارایی های استان است