به دنبال مشتری میوههای تنظیم بازاری!
میوههایی که برای تنظیم بازار عید خریداری شده بود، روی دست دولت ماند. آیا این میوهها هنوز قابل استفادهاند و چرا زودتر عرضه نشدند؟
رعیت نواز- سال هاست دولت برای تنظیم بازار میوه شب عید در فصل برداشت میوه، به خرید میوههای پرمصرف مثل سیب و پرتقال اقدام و آنها را در سردخانه نگهداری میکند تا از اواخر اسفند به بازار عرضه کند تا برخی دلالان از این فرصت برای گران کردن میوه سوء استفاده نکنند. سال گذشته با احیای قانون انتزاع، وزارت جهاد کشاورزی موظف به تامین و تنظیم بازار کالاهای اساسی شد. به همین دلیل این وزارتخانه سازمان تعاون روستایی را به عنوان مباشر خرید این کالا معرفی کرد. در اواخر بهمن ادعاهایی در خصوص تخلف در خرید میوههای تنظیم بازاری شب عید منتشر و ادعا شد میوههای خریداری شده توسط سازمان تعاون روستایی گرانتر از بازار و بی کیفیت بودهاند. در 30 بهمن در همین صفحه گزارشی در این باره با عنوان «ماجرای جنجالی خرید گران میوه شب عید» نوشتیم. البته همان زمان کارشناسان پیش بینی میکردند با توجه به قیمت میوه در بازار، این میوهها بدون مشتری خواهند ماند و شاهد تکرار فساد میوهها در انبارهای دولتی خواهیم بود. طبق گزارش سازمان تعاون روستایی به خبرنگار ما 32 درصد پرتقالها و 16 درصد سیبهای خریداری شده باقی مانده که آن را به مزایده گذاشتهاند. اما با توجه به گذشت بیش از چهار ماه از زمان خرید و انبار کردن میوه ها، آیا هنوز قابل استفاده هستند و این سوال به وجود میآید که چرا این میوهها زودتر به مزایده گذاشته نشد؟ برای پاسخ به این سوالها با ما همراه باشید.
چه مقدار سیب و پرتقال باقی مانده
از دی ماه سال گذشته همزمان با فصل برداشت سیب و پرتقال، سازمان تعاون روستایی برای خرید این دو میوه پر مصرف اقدام کرد تا در روزهای عید شاهد تنش در بازار میوه نباشیم. طبق گزارشها این سازمان در نهایت تا 29 بهمن مقدار 22 هزار تن سیب زرد و قرمز و 29 هزار تن پرتقال در دو نوع والنسیا و تامسون خریداری کرد. طبق گزارش روابط عمومی سازمان تعاون روستایی، این سازمان توانسته بود با فروش 18 هزار و 606 تن سیب و 19 هزارو 662 تن پرتقال به قیمت مصوب به تنظیم بازار کمک کند که از این میزان 4 هزار و 500 تن آن به صورت هوشمند در سامانههای فروش آنلاین فروخته شده است. این میوهها در بازار عید از قرار هر کیلوگرم سیب زرد ۱۴۰۰۰ تومان، سیب قرمز ۱۳۰۰۰ تومان و پرتقال ۱۱ هزار تومان فروخته شد. با این حال اکنون 2 هزار و 653 تن سیب زرد و قرمز و 9 هزار و 597 تن پرتقال در سردخانهها باقی مانده است.
زمان ماندگاری میوهها در سردخانه
قطعا یکی از راههای ماندگارتر کردن میوه ها، نگهداری آنها در سردخانه است. اما صرف نگهداری در سردخانه باعث نمیشود این میوهها هرگز فاسد نشوند. برای این که دقیقتر از حداکثر زمان نگهداری میوهها در سردخانه مطلع شویم، با چند سردخانه مطرح تماس گرفتیم و از آنها در این زمینه سوالاتی کردیم. طبق گفته کارشناسان، زمان ماندگاری سیب در سردخانه بین 2 تا 9 ماه است که بسته به نوع سیب، دما و ظروف نگهداری متغیر است. این مدت برای پرتقال کمتر و بین 2 تا 4 ماه است، یعنی اکنون پرتقالهای خریداری شده توسط سازمان تعاون روستایی حداکثر زمان ماندگاری در سردخانه را طی کرده و در خوش بینانهترین حالت اگر تا به حال فاسد نشده باشند، فاصله چندانی تا فاسد شدن ندارند و در بهترین حالت باید از آنها برای کنستانتره یا خوراک دام استفاده کرد.
قیمت تمام شده میوهها بعد از 4 ماه
در گزارشی که بهمن ماه در باره خرید میوههای تنظیم بازار و ادعاهای مطرح شده مبنی بر گرانتر خریدن میوهها توسط سازمان تعاون روستایی نوشته بودیم، مشخص شد که این سازمان هر کیلو پرتقال را در مازندران حدود هفت هزار و ۵۰۰ و در استان گیلان و گلستان کیلویی هشت هزار و ۵۰۰ تومان خریده است که باید برای به دست آوردن قیمت تمام شده، هزینه سورتینگ و نگهداری میوه در سردخانه را هم به آن اضافه کنیم. طبق گفته مدیر یکی از کارخانههای سورتینگ به طور متوسط هر کیلو 1200 تومان هزینه شست وشو، واکس و سورتینگ خواهد داشت. به جز این باید هزینه نگهداری در سردخانه را هم به این مبلغ اضافه کنیم. همان روزها یعنی دی سال گذشته رئیس اتحادیه بارفروشان در اعتراض به گرانی سرد خانهها به تجارت نیوز گفته بود: «هزینه نگهداری هر کیلو سیب و پرتقال در سردخانه ماهی 600 تومان است که باعث گرانی قیمت تمام شده میشود.» با این حساب به قیمت هر کیلو سیب و پرتقال ماهانه 600 تومان به عنوان نگهداری باید اضافه کرد. از آن جایی که بیش از 4 ماه است که میوهها در سردخانهها ماندهاند، تاکنون 2400 تومان هم هزینه نگهداری را باید به آنها اضافه کرد که درمجموع 3600 تومان به قیمت خرید افزوده میشود.
چرا میوهها زودتر و ارزانتر عرضه نشد؟
اما سوال این است که چرا میوهها پیش از آن که به موعد فاسد شدن برسد و هزینه کمتری (نگهداری در سردخانه) برای سازمان تعاون روستایی داشته باشد، عرضه نشد؟ البته پیش از این و هنگامی که به قیمت بالای خریداری شده میوهها توسط سازمان تعاون روستایی انتقادهایی وارد بود،مدیرعامل این سازمان در گفت و گویی با صدا و سیما با بیان این که ما در پی تجارت، درآمد و سودآوری نیستیم و باید بازار را کنترل کنیم، گفته بود: «اگر میادین در شب عید پرتقال را ارزانتر از قیمت ما توزیع کردند من میوهام را صادر میکنم و وارد بازار نخواهم کرد و پولی که برای خرید آن دریافت کردهام به بانک برمی گردد.» اما نه تنها این وعده مدیرعامل محقق نشده که میوهها در آستانه فاسد شدن قرار است به صورت مزایده به فروش برسند. علیپور مدیر روابط عمومی سازمان تعاون روستایی در این زمینه به خبرنگار ما میگوید: «در سالهای گذشته حداکثر ۴۵ درصد میوهها فروش رفته و سه بار قیمتها را تا 3 هزار تومان پایین آوردند و بخش زیادی از میوهها را هم دور ریختند اما امسال برای اولین بار قیمت میوه پایینتر از قیمتهای سال گذشته (بدون در نظر گرفتن تورم) فروخته شده و مردم از این بابت رضایتمندی داشتهاند.» او در باره دلایل عرضه نشدن میوهها زودتر از این هم افزود: «از 20 اسفند که سازمان برای تنظیم بازار به عرضه میوه اقدام کرد، تا کنون این روند ادامه داشته و همچنین از طریق سایتهای آنلاین مانند بازرگام هم میوههای تنظیم بازاری فروخته شده است.»