شاید هرفردی که موهایش سفید شده باشد و از عصا استفاده کند پیر محسوب شود اما در تعریف معمولا «افراد بالای ۶۵ سال» در دولت ها سالمند محسوب میشوند. بالا رفتن سن جمعیت کشور، به معنای کاهش نیروی کار و البته افزایش هزینههای دوران بازنشستگی است از همین رو بسیاری از کارشناسان حوزه جمعیت در ایران نگران روند سالمندی در کشور هستند. بد نیست بدانید هم اکنون ایران در فهرست ۲۰ کشور سالمند جهان قرار ندارد؛ درحالی که در هفتهای که گذشت وزارت بهداشت ژاپن اعلام کرد که جمعیت سالمندان ۱۰۰سال به بالا در این کشور از ۹۰هزار نفر گذشته است. در این مطلب می خواهیم با نگاهی به گزارش جام جم به معرفی چهار کشور که بیشتر افراد سالمند را دارند اشاره کنیم.
چین - ۱۷۳,۳۸۹,۰۷۸ نفر سالمند
چین که پرجمعیت ترین کشور جهان است در تازهترین سرشماریها با داشتن بیش از ۱۷۳میلیون فرد بالای ۶۵سال پیرترین کشور جهان است. تا سالهای سال این کشور سیاست تک فرزندی را اعمال کرده بود و حالا نتایج نادرست چنین سیاستی باعث شده در آن تغییر ایجاد و مشوقهایی برای فرزندآوری تعیین کند. رئیس جمهور چین به تازگی اعلام کرده کشورش تصمیم به حمایت «از زوجهایی که تمایل دارند فرزند سوم داشته باشند» گرفته است. سیاست جدید با هدف بهبود ساختار جمعیتی چین، مقابله موثر با مشکل سالخوردگی جمعیت و حفظ مزیت منابع انسانی کشور انجام شده است. این تصمیم به معنای بازگشت به پیش از سیاست تک فرزندی است که توسط دولت پکن در سال ۱۹۸۰ و با هدف کنترل رشد جمعیت اتخاذ شده بود.
هند- ۹۳,۳۹۱,۱۶۳ نفر سالمند
هند به عنوان دومین کشور پرجمعیت جهان از سالها پیش سیاستهای کنترل جمعیت را به طور جدی دنبال کرده تا جایی که حالا صاحب دومین کشور سالمند جهان است. افراط در اجرای سیاستهای کنترل جمعیت موجب شده است نرخ باروری در دومین کشور پرجمعیت جهان به کمتر از 1.6درصد برسد و ساختار جمعیتی این کشور نیز با نداشتن تعادل مواجه شود. هیچ دولتی در هند نتوانسته است با موفقیت سیاستهای جمعیتی کشور را مدیریت کند، از این رو، نرخ باروری هند در دهه 2.3،۱۹۷۰درصد بوده و در سال ۲۰۱۹ به 1.6درصد و کمتر از حد جانشینی رسیده است. این مسئله حاکی از رشد بحران جمعیتی در دومین کشور پرجمعیت جهان است.
آمریکا -۵۵,۹۷۴,۶۵۱ نفر سالمند
رویه آمریکا هم درخصوص سیاستهای جمعیتی تقریبا همانی است که درباره کشورهای چین و هند بود. در نیمه دوم دهه ۶۰ کنگره آمریکا برای پاسخ به عطش سیاست های ضد بشری کنترل جمعیت وارد معرکه شد و برای کاهش جمعیت در داخل و خارج از کشور بودجههای فدرال را تصویب کرد. اما خیلی زود آن ها نه تنها این رویه را تغییر دادند، بلکه به دنبال اجرای این سیاست در کشورهای دیگر بودند. باور آن ها این بود که با افزایش سن در کشورهای دیگر قدرت آن ها افزایش خواهد یافت. همین بود که مسئولان آمریکایی به دنبال افزایش جمعیت این کشور از طریق سیاستهایی چون تخفیفهای مالیاتی به والدینی که در خانه میمانند و از فرزندان نگهداری میکنند در پی ترویج راهحلهای جدید خانواده محور هستند.
ژاپن-۳۶,۰۱۶,۱۸۹ نفر سالمند
افت شدید جمعیت ژاپن در سال ۲۰۰۴ سرعت گرفت و هم اکنون سریعتر از هر کشور دیگری در جهان به سمت پیری میرود. بیش از ۲۲درصد از ژاپنیها ۶۵ساله یا مسنترهستند و این گزارش و گزارشهای دولتی تصریح میکنند تا سال ۲۰۶۰ تقریبا ۴۰درصد ژاپنیها ۶۵ساله یا مسنتر خواهند بود. دولت ژاپن در این خصوص به سیاست مهاجرپذیری نیز فکر میکند تا حدود ۲۰۰هزارنفر از جمعیت کاری ژاپن با مهاجران خارجی جبران شود؛ البته این یک ریسک بزرگ محسوب میشود. مسئولان این کشور معتقدند نرخ رشد جمعیت از 1.3۹درصد کنونی باید به حدود ۲درصد برسد و این نیازمند یک بازسازی جدی در اعتقادات اجتماعی مردم این کشور است.